Дуо қабул бўладиган вақт ва ҳолатлар

Рукн: Ислом ва иймон Чоп этилган: 05.10.2015

Дуо қилувчи йил ичидан Арафа кунини, ойлар ичидан Рамазон ойини, ҳафта ичидан Жума кунини, тун соатларидан саҳар вақтини ғанимат билиши лозим. Аллоҳ таоло: “Саҳарларда улар (Аллоҳдан) мағфират сўрар эдилар”, деб марҳамат қилган (Зориёт, 18). Расулуллоҳ (с.а.в.) айтадилар: “Аллоҳ таоло ҳар кеча, кечанинг охирги учдан бири қолганида “Ким менга дуо қилади, Мен унга ижобат қилай, ким Мендан сўрайди, Мен унга (сўраган нарсасини) берай, ким Мендан кечирим сўрайди, Мен уни кечирай”, дейди” (Муттафақун алайҳ).

Абу Ҳурайра (р.а.) бундай дегани ривоят қилинади: “Сафлар Аллоҳ йўлида жипслашганида, ёмғир ёққанда, фарз намозлари адо этиладиган вақтларда осмон эшиклари очилади. Бу пайтларда дуо қилишни ғанимат билинг”. Мужоҳид (рҳ.) айтади: “Намоз энг яхши вақтга белгиланган. Шунинг учун намозлардан сўнг дуо қилишни қўйманг”.

Пайғамбар (а.с.): “Азон ва иқомат орасидаги дуо рад қилинмайди” (Абу Довуд, Термизий ривояти); “Рўзадорнинг дуо-си қайтарилмайди” (Термизий, Ибн Можа ривояти), деганлар.

Ҳақиқатда, вақтлар ҳолатлар сабабли шарофатга эга бўлади. Зотан, саҳар вақтида қалб соф, ихлосли ва чалғитадиган нарсалардан холи бўлади. Арафа, жума кунлари эса ҳимматлар бирлашадиган, қалблар Аллоҳ азза ва жалла раҳматига бир бўлиб юзланган вақтлардир. Сажда ҳам дуо ижобатига яқин ҳолатлардан. Абу Ҳурайра (р.а.) Расулуллоҳ (с.а.в.)нинг бундай деганларини ривоят қилади: “Банда Раббисига энг яқин бўладиган ҳолати сажда қилган вақтидир. Бас, шу вақтда дуони кўпайтиринг” (Муслим ривояти). Ибн Аббосдан (р.а.) ривоят қилинади: “Пайғамбар (а.с.) айтдилар: “Мен рукуъ ёки сажда қилган вақтимда Қуръон ўқишдан қайтарилдим. Рукуъда Раббни улуғлангиз, саждада эса дуони кўпайтиринг, у вақт дуоларингиз ижобат бўлишга яқин вақтдир” (Муслим ривояти).

Жамшид Шодиев тайёрлади.

“Ирфон” тақвимининг 2013 йил 1-сонидан олинди.

* * *

Duo qiluvchi yil ichidan Arafa kunini, oylar ichidan Ramazon oyini, hafta ichidan Juma kunini, tun soatlaridan sahar vaqtini g‘animat bilishi lozim. Alloh taolo: “Saharlarda ular (Allohdan) mag‘firat so‘rar edilar”, deb marhamat qilgan (Zoriyot, 18). Rasululloh (s.a.v.) aytadilar: “Alloh taolo har kecha, kechaning oxirgi uchdan biri qolganida “Kim menga duo qiladi, Men unga ijobat qilay, kim Mendan so‘raydi, Men unga (so‘ragan narsasini) beray, kim Mendan kechirim so‘raydi, Men uni kechiray”, deydi” (Muttafaqun alayh).

Abu Hurayra (r.a.) bunday degani rivoyat qilinadi: “Saflar Alloh yo‘lida jipslashganida, yomg‘ir yoqqanda, farz namozlari ado etiladigan vaqtlarda osmon eshiklari ochiladi. Bu paytlarda duo qilishni g‘animat biling”. Mujohid (rh.) aytadi: “Namoz eng yaxshi vaqtga belgilangan. Shuning uchun namozlardan so‘ng duo qilishni qo‘ymang”.

Payg‘ambar (a.s.): “Azon va iqomat orasidagi duo rad qilinmaydi” (Abu Dovud, Termiziy rivoyati); “Ro‘zadorning duo-si qaytarilmaydi” (Termiziy, Ibn Moja rivoyati), deganlar.

Haqiqatda, vaqtlar holatlar sababli sharofatga ega bo‘ladi. Zotan, sahar vaqtida qalb sof, ixlosli va chalg‘itadigan narsalardan xoli bo‘ladi. Arafa, juma kunlari esa himmatlar birlashadigan, qalblar Alloh azza va jalla rahmatiga bir bo‘lib yuzlangan vaqtlardir. Sajda ham duo ijobatiga yaqin holatlardan. Abu Hurayra (r.a.) Rasululloh (s.a.v.)ning bunday deganlarini rivoyat qiladi: “Banda Rabbisiga eng yaqin bo‘ladigan holati sajda qilgan vaqtidir. Bas, shu vaqtda duoni ko‘paytiring” (Muslim rivoyati). Ibn Abbosdan (r.a.) rivoyat qilinadi: “Payg‘ambar (a.s.) aytdilar: “Men ruku’ yoki sajda qilgan vaqtimda Qur’on o‘qishdan qaytarildim. Ruku’da Rabbni ulug‘langiz, sajdada esa duoni ko‘paytiring, u vaqt duolaringiz ijobat bo‘lishga yaqin vaqtdir” (Muslim rivoyati).

Jamshid Shodiyev tayyorladi.

“Irfon” taqvimining 2013 yil 1-sonidan olindi.