Ватан муҳаббати юртни обод қилади

Ислом дини барча инсоний туйғу ва қадриятларни улуғлайди. Ватанга муҳаббат ҳар бир инсоннинг муқаддас туйғуларидан биридир.

Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом Маккадан Мадинага ҳижрат қила туриб, Макка чегарасига етганларида орқаларига қараб: “Қандай ҳам яхши шаҳарсан! Қандай ҳам менга севимлисан! Агар қавминг мени сендан қувмаганда сендан бошқада яшамасдим!”, – деб туғилган юртларига муҳаббатларини изҳор қилганлар.

Имом Бухорий “ал-Жомиъ ас-Саҳиҳ” тўпламида ривоят қилган ҳадисда шундай дейилади: “Оиша разияллоҳу анҳо ривоят қиладилар: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам Мадинага келганларида Абу Бакр билан Билол иситмалаб қолишди. Мен уларнинг ҳузурига кириб: “Эй, падари бузруквор (яъни Абу Бакр), эй Билол, ўзингизни қандай ҳис қилмоқдасизлар?”, – деб сўрадим.
Абу Бакр иситма зўриққанда:

Уйимда бўлсайдим жон чиқар маҳал,
Пойабзал ипидин яқиндир ажал, – дер, Билол эса иситма бироз пасайганда, йиғлаб:

Тақдирим не эрур, билмасман, э воҳ,
Бошимга ажалдан келурму сипоҳ?
Бир кеча бўлса ҳам, она водийим,
Қўйнида ётсайдим, меҳрибон Аллоҳ!
Қониб ичсам эрдим, шаффоф сувларин,
Қанийди, ташласам, унга бир нигоҳ! – дер эдилар. Мен бу ҳақда жаноб Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг олдиларига бориб айтганимда, У зот: “Ё Аллоҳ! Бизга Мадинани Макка сингари ёқимли, ундан ҳам ортиқроқ маҳбуб этгил! Ё Аллоҳ, унинг тошу-тарозисига барака ато этгил, уни (аҳлини) ҳамиша бардаму соғлом қил, мана буларнинг безгагини эса Жуҳфага кўчиргил!”, – дедилар”.

Кўриниб турибдики, икки улуғ саҳоба – Абу Бакр ва Билол ҳам Пайғамбаримиз билан бирга “Саодат асри”да яшаб, кундалик нозил бўлаётган ваҳийдан баҳраманд бўлишдек бахтга муяссар бўлсалар-да, ўз туғилиб ўсган Ватан соғинчида яшаганлар.

Шайх Муҳаммад Ғаззолий айтадилар: “Башар ўз ерига, гарчи у  тап-тақир саҳро бўлса ҳам қаттиқ боғланади. Ватанни севиш инсон руҳиятидаги асл табиатдир. Ушбу табиат ватанда яшашда ҳузур-ҳаловат, ундан узоқ бўлинганда соғинч, ҳужум қилинганда мудофаа ва камситилганда ғазаб ҳисларини пайдо қилади”.

Мусулмон киши Аллоҳ таоло уни ер юзини обод қилиш учун ўзига ўринбосар қилиб қўйганини ҳис қилганидан  ватанига муҳаббат қўяди ва ер юзини обод қилиш унинг бурчи эканини яхши билади. Қуръони каримда:  “У сизларни ердан пайдо қилди ва унга (ерга) сизни ободлиги учун қўйди” деб марҳамат қилинган. Демак умуман барча ерларни, хусусан, ватанни обод қилиш керак. Мусулмон кишидан зинҳор фасод ишлар содир бўлмасин. Фақатгина ҳаққини талаб қилиш билан чекланмасдан, зиммасидаги мажбуриятларни ҳам эслаб қўйсин. Менда у кам, бу кам дейишнинг ўрнига, менда у бор, бу бор, деб борларини санасин. Неъматлар шунчалик кўпки, санаб адоғига етолмаймиз.

Умар ибн Хаттоб разияллоҳу анҳу: “Аллоҳ таоло юртларни ватан муҳаббати билан обод қилди, агар ватан муҳаббати бўлмаганида юртлар хароб бўларди” деганлар. Хулоса шуки, хақиқий мусулмон ватанини севади, ватани учун барча яхшиликларни бажаради, унинг хизматида садоқатли ғайрат кўрсатади, унинг ҳимоясида фидокорона меҳнат қилади. Чунки ҳар бир истиқомат қилувчининг зиммасида яшаб турган ватанининг қарзи ва ҳақлари бор. Улар бу қарз ва  ҳақларни ватанининг ҳаққига хайрли дуо ва унинг равнақига хайрли саъй-ҳаракат қилиб узиши лозим.

Барча юртдошларимизни ва бизнинг ютуқларимиздан хурсанд бўладиган дўстларимизни ҳур ва эркин Ватанимизнинг муборак тўйи билан чин қалбимдан табриклайман.

Islom dini barcha insoniy tuyg‘u va qadriyatlarni ulug‘laydi. Vatanga muhabbat har bir insonning muqaddas tuyg‘ularidan biridir.
Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalom Makkadan Madinaga hijrat qila turib, Makka chegarasiga yetganlarida orqalariga qarab: “Qanday ham yaxshi shaharsan! Qanday ham menga sevimlisan! Agar qavming meni sendan quvmaganda sendan boshqada yashamasdim!”, – deb tug‘ilgan yurtlariga muhabbatlarini izhor qilganlar.

Imom Buxoriy “al-Jomi’ as-Sahih” to‘plamida rivoyat qilgan hadisda shunday deyiladi: “Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladilar: “Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Madinaga kelganlarida Abu Bakr bilan Bilol isitmalab qolishdi. Men ularning huzuriga kirib: “Ey, padari buzrukvor (ya’ni Abu Bakr), ey Bilol, o‘zingizni qanday his qilmoqdasizlar?”, – deb so‘radim.
Abu Bakr isitma zo‘riqqanda:

Uyimda bo‘lsaydim jon chiqar mahal,
Poyabzal ipidin yaqindir ajal, – der, Bilol esa isitma biroz pasayganda, yig‘lab:

Taqdirim ne erur, bilmasman, e voh,
Boshimga ajaldan kelurmu sipoh?
Bir kecha bo‘lsa ham, ona vodiyim,
Qo‘ynida yotsaydim, mehribon Alloh!
Qonib ichsam erdim, shaffof suvlarin,
Qaniydi, tashlasam, unga bir nigoh! – der edilar. Men bu haqda janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning oldilariga borib aytganimda, U zot: “Yo Alloh! Bizga Madinani Makka singari yoqimli, undan ham ortiqroq mahbub etgil! Yo Alloh, uning toshu-tarozisiga baraka ato etgil, uni (ahlini) hamisha bardamu sog‘lom qil, mana bularning bezgagini esa Juhfaga ko‘chirgil!”, – dedilar”.

Ko‘rinib turibdiki, ikki ulug‘ sahoba – Abu Bakr va Bilol ham Payg‘ambarimiz bilan birga “Saodat asri”da yashab, kundalik nozil bo‘layotgan vahiydan bahramand bo‘lishdek baxtga muyassar bo‘lsalar-da, o‘z tug‘ilib o‘sgan Vatan sog‘inchida yashaganlar.

Shayx Muhammad G‘azzoliy aytadilar: “Bashar o‘z yeriga, garchi u  tap-taqir sahro bo‘lsa ham qattiq bog‘lanadi. Vatanni sevish inson ruhiyatidagi asl tabiatdir. Ushbu tabiat vatanda yashashda huzur-halovat, undan uzoq bo‘linganda sog‘inch, hujum qilinganda mudofaa va kamsitilganda g‘azab hislarini paydo qiladi”.

Musulmon kishi Alloh taolo uni yer yuzini obod qilish uchun o‘ziga o‘rinbosar qilib qo‘yganini his qilganidan  vataniga muhabbat qo‘yadi va yer yuzini obod qilish uning burchi ekanini yaxshi biladi. Qur’oni karimda:  “U sizlarni yerdan paydo qildi va unga (erga) sizni obodligi uchun qo‘ydi” deb marhamat qilingan. Demak umuman barcha yerlarni, xususan, vatanni obod qilish kerak. Musulmon kishidan zinhor fasod ishlar sodir bo‘lmasin. Faqatgina haqqini talab qilish bilan cheklanmasdan, zimmasidagi majburiyatlarni ham eslab qo‘ysin. Menda u kam, bu kam deyishning o‘rniga, menda u bor, bu bor, deb borlarini sanasin. Ne’matlar shunchalik ko‘pki, sanab adog‘iga yetolmaymiz.

Umar ibn Xattob raziyallohu anhu: “Alloh taolo yurtlarni vatan muhabbati bilan obod qildi, agar vatan muhabbati bo‘lmaganida yurtlar xarob bo‘lardi” deganlar. Xulosa shuki, xaqiqiy musulmon vatanini sevadi, vatani uchun barcha yaxshiliklarni bajaradi, uning xizmatida sadoqatli g‘ayrat ko‘rsatadi, uning himoyasida fidokorona mehnat qiladi. Chunki har bir istiqomat qiluvchining zimmasida yashab turgan vatanining qarzi va haqlari bor. Ular bu qarz va  haqlarni vatanining haqqiga xayrli duo va uning ravnaqiga xayrli sa’y-harakat qilib uzishi lozim.

Barcha yurtdoshlarimizni va bizning yutuqlarimizdan xursand bo‘ladigan do‘stlarimizni hur va erkin Vatanimizning muborak to‘yi bilan chin qalbimdan tabriklayman.

Zayniddin Eshonqulov,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi mas’ul xodimi

• Олдинги
• Кейинги