Ишнинг кўзини биладиган шоир
Шоир Абу Даллома билан Аббосий ҳукмдорлардан бири Маҳдий орасида қизиқ воқеа рўй берган экан. Абу Даллома Аббосийларни мадҳ қилиб ёзган қасидасини Маҳдийга ўқиб берибди. Қасида халифага жуда маъқул келиб: «Нима мукофот берай?» деб сўрабди.
– Ҳазрати олийлари, камина қулингизга ҳеч нарса керак эмас, фақат битта овчи ит берсангиз бўлди, – дея таъзим қилибди шоир.
– Шундай гўзал қасида учун бор-йўғи овчи ит сўрайсанми? – ҳайрон бўлди Маҳдий.
– Ҳа, зоти олийлари, камина қулингизнинг бирдан-бир ўтинчим шу.
Ҳукмдор таажжубланди, бироқ шоирни хафа қилгиси келмай буйруқ берди:
– Майли, тилагинг шу бўлса, сенга битта овчи ит келтиришсин.
– Лекин, хожам, қулингиз овга нима билан бораман?
– Ҳақинг бор, битта от ҳам беришсин.
– Отга қандай минаман?
– Ҳа-я, чиройли эгар-жабдуқ ҳам керак.
– Яхшику-я, лекин отга ким қарайди?
– Тўғри айтасан, бир қул ҳам қўшиб беришсин.
– Султоним, бироқ отни қаерда сақлайман?
– Бўпти, бир оғил ҳам қуришга буюраман.
– Қул қаерда ётади?
– Битта уй ҳам тиклаб беришни амр қиламан.
– Ҳукмдорим, ҳаммаси учун раҳмат, аммо бунча тирик жонни қандай боқаман?
– Майли, тирикчилик учун минг олтин танга ҳам берилади.
– Хожам...
Ана шу жойда халифа Маҳдий шоирнинг гапини бўлди:
– Бўлди, етар, агар харажатларни назорат қиладиган бир бошқарувчи ва ҳисоб-китоб қиладиган битта ҳисобчи ҳам сўрайдиган бўлсанг, итни олиб қўяман-а!
“Ирфон” тақвимининг 2011 йил, 2-сонидан олинди.
* * *
Shoir Abu Dalloma bilan Abbosiy hukmdorlardan biri Mahdiy orasida qiziq voqea ro‘y bergan ekan. Abu Dalloma Abbosiylarni madh qilib yozgan qasidasini Mahdiyga o‘qib beribdi. Qasida xalifaga juda ma’qul kelib: «Nima mukofot beray?» deb so‘rabdi.
– Hazrati oliylari, kamina qulingizga hech narsa kerak emas, faqat bitta ovchi it bersangiz bo‘ldi, – deya ta’zim qilibdi shoir.
– Shunday go‘zal qasida uchun bor-yo‘g‘i ovchi it so‘raysanmi? – hayron bo‘ldi Mahdiy.
– Ha, zoti oliylari, kamina qulingizning birdan-bir o‘tinchim shu.
Hukmdor taajjublandi, biroq shoirni xafa qilgisi kelmay buyruq berdi:
– Mayli, tilaging shu bo‘lsa, senga bitta ovchi it keltirishsin.
– Lekin, xojam, qulingiz ovga nima bilan boraman?
– Haqing bor, bitta ot ham berishsin.
– Otga qanday minaman?
– Ha-ya, chiroyli egar-jabduq ham kerak.
– Yaxshiku-ya, lekin otga kim qaraydi?
– To‘g‘ri aytasan, bir qul ham qo‘shib berishsin.
– Sultonim, biroq otni qaerda saqlayman?
– Bo‘pti, bir og‘il ham qurishga buyuraman.
– Qul qaerda yotadi?
– Bitta uy ham tiklab berishni amr qilaman.
– Hukmdorim, hammasi uchun rahmat, ammo buncha tirik jonni qanday boqaman?
– Mayli, tirikchilik uchun ming oltin tanga ham beriladi.
– Xojam...
Ana shu joyda xalifa Mahdiy shoirning gapini bo‘ldi:
– Bo‘ldi, yetar, agar xarajatlarni nazorat qiladigan bir boshqaruvchi va hisob-kitob qiladigan bitta hisobchi ham so‘raydigan bo‘lsang, itni olib qo‘yaman-a!
“Irfon” taqvimining 2011 yil, 2-sonidan olindi.