Энг катта бойлик

Абу Ҳурайрадан (розийаллоҳу анҳу) ривоят қилинишича, Расулуллоҳ (соллалоҳу алайҳи ва саллам) бир саҳобага: “Аллоҳ сенга тақсимлаган нарсага рози бўлсанг, одамларнинг энг бойига айланасан”, деганлар (Абу Ҳурайра).
Ҳақиқий бой бўлиш бу Аллоҳ тақсим қилган ризққа қаноат ва одамлар қўлидаги нарсадан тама қилмасликдир.
Абдуллоҳ ибн Ҳафиф: “Қаноат қўлида бўлмаган нарсага қаттиқ истакни тарк қилиб, бор нарса билан кифояланишдир”, деган (Ибн Ҳажар Асқалоний, “Фатҳул Борий ”).
Абу Убайда ибн Жарроҳдан ривоят қилган ҳадисда: Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Агар одам боласининг бир водий тилласи бўлса, у яна бир водий тилласи бўлишини ва агар икки водий тилласи бўлса учинчи бир водий тилласи бўлишини истайди. Одам боласининг қорнини фақат тупроқ тўлдиради”, дея марҳамат қилганлар (“Фатҳул Борий ”).
Орифлар айтишган: “Иззат ва бойлик дўст излаб йўлга чиқишди ва қаноатга йўлиқишди”.
Аллоҳ таоло бешта нарсани бешта нарсага: иззатни тоатга; хорликни гуноҳларга; ҳайбатни кечаси намоз ўқишга; ҳикматни очликка; бойликни қаноатга боғлиқ қилган.
Бир ориф фарзандига: “Эй ўғлим, қаноат қилса, қул ҳурдир ва тама қилса, ҳур ҳам қулдир” деган.
Ибн Атоуллоҳ Сакандорий бундай дейди:
“Сен тама қилмаган нарсангда ҳурсан,
Тама қилганингда қулсан”.
Умар ибн Хаттоб: “Эй одамлар, тама бу фақирлик, қаноат бойликдир”, деган.
Зуннун Мисрий: “Ким қаноатли бўлса, ўз замонасидаги одамлардан хотиржам бўлади ва яқинларидан олий бўлади”, дейди.
Олим ва орифларнинг улуғлиги ҳаётни дунё билан эмас, охират мезони билан ўлчашларидадир.
Абдуллоҳ ибн Аббосдан ривоят қилинишича, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Тонг отгунича кимнинг энг катта ғами охират бўлса, Аллоҳ таоло бойликни унинг икки кўзи ўртасига келтириб қўяди”, деганлар.

Abu Hurayradan (roziyallohu anhu) rivoyat qilinishicha, Rasululloh (sollalohu alayhi va sallam) bir sahobaga: “Alloh senga taqsimlagan narsaga rozi bo‘lsang, odamlarning eng boyiga aylanasan”, deganlar (Abu Hurayra).
Haqiqiy boy bo‘lish bu Alloh taqsim qilgan rizqqa qanoat va odamlar qo‘lidagi narsadan tama qilmaslikdir.
Abdulloh ibn Hafif: “Qanoat qo‘lida bo‘lmagan narsaga qattiq istakni tark qilib, bor narsa bilan kifoyalanishdir”, degan (Ibn Hajar Asqaloniy, “Fathul Boriy ”).
Abu Ubayda ibn Jarrohdan rivoyat qilgan hadisda: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Agar odam bolasining bir vodiy tillasi bo‘lsa, u yana bir vodiy tillasi bo‘lishini va agar ikki vodiy tillasi bo‘lsa uchinchi bir vodiy tillasi bo‘lishini istaydi. Odam bolasining qornini faqat tuproq to‘ldiradi”, deya marhamat qilganlar (“Fathul Boriy ”).
Oriflar aytishgan: “Izzat va boylik do‘st izlab yo‘lga chiqishdi va qanoatga yo‘liqishdi”.
Alloh taolo beshta narsani beshta narsaga: izzatni toatga; xorlikni gunohlarga; haybatni kechasi namoz o‘qishga; hikmatni ochlikka; boylikni qanoatga bog‘liq qilgan.
Bir orif farzandiga: “Ey o‘g‘lim, qanoat qilsa, qul hurdir va tama qilsa, hur ham quldir” degan.
Ibn Atoulloh Sakandoriy bunday deydi:
“Sen tama qilmagan narsangda hursan,
Tama qilganingda qulsan”.
Umar ibn Xattob: “Ey odamlar, tama bu faqirlik, qanoat boylikdir”, degan.
Zunnun Misriy: “Kim qanoatli bo‘lsa, o‘z zamonasidagi odamlardan xotirjam bo‘ladi va yaqinlaridan oliy bo‘ladi”, deydi.
Olim va oriflarning ulug‘ligi hayotni dunyo bilan emas, oxirat mezoni bilan o‘lchashlaridadir.
Abdulloh ibn Abbosdan rivoyat qilinishicha, Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Tong otgunicha kimning eng katta g‘ami oxirat bo‘lsa, Alloh taolo boylikni uning ikki ko‘zi o‘rtasiga keltirib qo‘yadi”, deganlar.

• Олдинги
• Кейинги