Энг тўғри савол

Болакай ўзининг учоёқли велосипедида айланиб юрган эди. Ўриндиқлардан бирида ўксиниб йиғлаётган ёш аёлга ҳайрон қараб қолди. Кейин ёнига бориб, секингина сўради:

– Холажон, сизга нима бўлди? Нега йиғлаяпсиз?

Аёлнинг кўзлари қизариб кетган эди. Оғир “уҳ” тортганча:

– Сен ҳали бу нарсаларни тушунишга кичкиналик қиласан, – деди ва аввалгидан ҳам баттар йиғлаб юборди. Боланинг ҳайронлиги ортди, шошилиб савол берди:

– Бирор жойингиз оғрияптими, холажон? Агар сизга велосипедимни берсам, йиғламайсизми?

Жажжи болакайнинг меҳрибонлигидан аёл янаям ўксиниб кетди, алам билан деди:

– Болам-а, мени бу дунёда ҳеч ким яхши кўрмайди. Ҳеч кимга керак эмасман, билдингми, ҳеч кимга!

Бола бирдан жиддий тортди:

– Чиндан ҳам бу ҳақида ҳаммадан сўрадингизми?

Бу сўровга аёл дастлаб эътибор қилмади. Аммо бир неча сониядаёқ ўзига келди. Соддалик билан берган саволида боланинг ўзи ҳам англамаган ҳақиқат бор эди. Ахир, ҳаёт фақатгина бир кишининг севгиси, муносабатидан иборат эмас-ку! Умрига мазмун бағишлаган, фариштадек беғубор фарзандлари уни жону дилдан яхши кўришлари ёлғонми? Жуфт кабутардай бир-бирига суяниб қолган ота-онасининг севгиси яна кимда ва қаерда бор? Атрофидаги шунча неъматни кўрмай, бир орсиз учун қадрини тўкиб, йиғлаб ўтирганидан уялиб кетди. Кўзёшларини артди, майин жилмайиб боланинг бошини силар экан:

– Тўғри айтдинг, ўғлим, – деди. – Ҳаммадан сўрашни унутибман, раҳмат сенга.

Бола “ғалати хола”нинг нима учун раҳмат айтгани, нимага йиғлагани-ю нима учун кулганининг ҳам маъносини тушунмади. Бир муддат ўйланиб турди, кейин ўйнаётган ўртоқларининг ёнига кетди.

Феруза Усмонова тайёрлади.

“Ирфон” тақвимининг 2013 йил 3-сонидан олинди.

* * *

Bolakay o‘zining uchoyoqli velosipedida aylanib yurgan edi. O‘rindiqlardan birida o‘ksinib yig‘layotgan yosh ayolga hayron qarab qoldi. Keyin yoniga borib, sekingina so‘radi:

– Xolajon, sizga nima bo‘ldi? Nega yig‘layapsiz?

Ayolning ko‘zlari qizarib ketgan edi. Og‘ir “uh” tortgancha:

– Sen hali bu narsalarni tushunishga kichkinalik qilasan, – dedi va avvalgidan ham battar yig‘lab yubordi. Bolaning hayronligi ortdi, shoshilib savol berdi:

– Biror joyingiz og‘riyaptimi, xolajon? Agar sizga velosipedimni bersam, yig‘lamaysizmi?

Jajji bolakayning mehribonligidan ayol yanayam o‘ksinib ketdi, alam bilan dedi:

– Bolam-a, meni bu dunyoda hech kim yaxshi ko‘rmaydi. Hech kimga kerak emasman, bildingmi, hech kimga!

Bola birdan jiddiy tortdi:

– Chindan ham bu haqida hammadan so‘radingizmi?

Bu so‘rovga ayol dastlab e’tibor qilmadi. Ammo bir necha soniyadayoq o‘ziga keldi. Soddalik bilan bergan savolida bolaning o‘zi ham anglamagan haqiqat bor edi. Axir, hayot faqatgina bir kishining sevgisi, munosabatidan iborat emas-ku! Umriga mazmun bag‘ishlagan, farishtadek beg‘ubor farzandlari uni jonu dildan yaxshi ko‘rishlari yolg‘onmi? Juft kabutarday bir-biriga suyanib qolgan ota-onasining sevgisi yana kimda va qaerda bor? Atrofidagi shuncha ne’matni ko‘rmay, bir orsiz uchun qadrini to‘kib, yig‘lab o‘tirganidan uyalib ketdi. Ko‘zyoshlarini artdi, mayin jilmayib bolaning boshini silar ekan:

– To‘g‘ri aytding, o‘g‘lim, – dedi. – Hammadan so‘rashni unutibman, rahmat senga.

Bola “g‘alati xola”ning nima uchun rahmat aytgani, nimaga yig‘lagani-yu nima uchun kulganining ham ma’nosini tushunmadi. Bir muddat o‘ylanib turdi, keyin o‘ynayotgan o‘rtoqlarining yoniga ketdi. 

Feruza Usmonova tayyorladi.

“Irfon” taqvimining 2013 yil 3-sonidan olindi.

• Олдинги
• Кейинги