Исмлар маъноси (Фирдавс, Матлуба, Самира, Шаҳноза, Шаҳбоз, Мубина...)

Савол: Менинг исмим Ёқуб. Бу исмнинг маъноси нима?

Жавоб: Ёқуб исми Аллоҳ таолонинг бани Исроилга қавмига юборган пайғамбарларидан бирларининг исмидир. Ҳазрати Ёқуб алайҳиссалом Юсуф алайҳиссаломнинг оталари бўлади. Бу исм ниҳоятда барокатликдир, чунки бу исмни Аллоҳ таоло ўз пайғамарига ихтиёр қилгандир. Чунончи Пайғамбаримиз алайҳиссалом ҳам пайғамбарларнинг исмлари билан исмланишга буюрганлар. Валлоҳу аълам.

Савол: Исмим Абдулазиз. Бу исм маъносини тушунтириб берсангиз.

Жавоб: “Азиз Аллоҳ таолонинг исм-сифатларидан бўлиб, “Ғолиб, Енгилмас” маъноларини англатади. Шунга кўра сизнинг исмингиз “Ғолиб, Енгилмас зотнинг бандаси” деган маънони англатади. Валлоҳу аълам. Отангизга Аллоҳ таоло комил шифо ато қилсин, омийн.

Савол: Исомидин, Илҳомжон исмларининг маъносини тушунтириб берсангиз.

Жавоб: Исомиддин исмининг маъноси – динни тутиб турувчи, диннинг камарбастаси, ишончли ходими, хизматчиси, деганидир. Илҳом исмининг маъноси – илҳом бермоқ, қалбга тавфиқ ва хотиржамлик солмоқ. Валлоҳу аълам.

Савол: Мен туғилажак фарзандимга Фирдавс деб исм қўйсам бўладими? У қандай маънони англатади?

Жавоб: Фирдавс – жаннатнинг исмларидан биридир. У “барча набототларни қамраган боғу-бўстон ва унумдор водий” деган маъноларда келади. Фирдавс деб исм қўйиш жоиздир. Валлоҳу аълам.

Савол: Менинг исмим – Матлуба, қизимники – Самира. Бу исмларнинг маъноси қандай?

Жавоб: Матлуба дегани – талаб қилинган, рағбат қилинган, суюлган каби маъноларни англатади. Самира исми эса – тунги суҳбатдош маъносини англатади. Валлоҳу аълам.

Савол: Шаҳноза исмининг маъносини айтиб берсангиз.

Жавоб: Шаҳноза исмининг маъноси – танноз, мулойим, ноз-карашмали малика деганидир. Валлоҳу аълам.

Савол:  Қудратулло исмининг маъносини билмоқчи эдим.

Жавоб: Қудратуллоҳ исмининг маъноси – Аллоҳнинг қудрати деганидир. Валлоҳу аълам.

Савол: Мубина исмининг маъноси нима?

Жавоб: Равшан, аниқ, ёрқин, очиқ-ойдин деган маъноларни англатади.

Савол: Қиз фарзандга Лейла дея исм қўйсам бўладими? Маъноси нима?

Жавоб: Лайло исмининг маъноси “қоронғулик” “тун” маъноларини англатади. Бошқа исм қўйсангиз яхшироқ бўлади. Шуни ҳам айтиб ўтамизки, Мадиналик саҳобийя аёлнинг исми ҳам Лайло бўлган. У аёл Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинага ҳижрат қилиб келишидан олдин иймон келтириб, ҳижрат қилиб келганларидан сўнг у зот соллаллоҳу алайҳи васалламга биринчи бўлиб байъат қилган аёлдир. Унинг тўлиқ исми Лайло бинтул-Хотим ал-хазражийя ал-ансорийя бўлган.

Савол: Шаҳбоз исмининг маъносини билмоқчи эдим.

Жавоб: Шаҳбоз дегани “бургутлар шоҳи” деган маънони англатади.

Савол:  Маҳлиё исмининг маноси нима?

Жавоб: Маҳлиё исми – ўзига ром этувчи, чиройли, ёқимли, дилбар, хушрўй, кўркам ва жозибадор каби маъноларни англатади.

Савол: Менинг исмим Бекзод айримлар Беҳзод ёки Бегзод деб ёзишади ва талаффуз этишади. Қай бири тўғри ва исломий маъноси қандай?

Жавоб: Бекзод исмининг маъноси – беклар авлодидан, бекларнинг фарзанди деганидир. Беҳзод исмининг маъноси – аслзода бола деганидир.

Савол: Умархон исмининг маъноси нима?

Жавоб: Бу исм бутун мусулмонлар учун суюкли бўлган ҳазрати Умар розияллоҳунинг исмидир. Исмнинг маъносига келсак, узоқ умр кечирсин деб умид қилиб қўйилган исмдир.

Савол: Оллоҳим бизга қиз фарзанд берса исмини Дилнура, ўғил булса Алинур қўяман деб ният қилдим. Ушбу исмлар маъноси қандай?

Жавоб: Фарзандингизга мазкур исмларни қўйишингизнинг зарари йўқдир. Бу исмларнинг маъноси, Дилнур – қалб нури, Алийнур – нурли алий маъноларини англатади. Лекин бундан бошқа исм қўйишингиз мақсадга мувофиқдир.

Савол: Қизалоғимизга Сумайя деб исм қўйсак бўладими? Бу исмни маъноси нима?

Жавоб: “Сумаййа” сўзи олий мартабали,юқори деган маъноларни англатади. Қизингизга бу каби исмни қўйишлигингиз жоиздир.

Савол: Сафарали исми динимизга тўғри келадими? Ёки ўзгартириш керакми?

Жавоб: Сафар сўзи син ҳарфи билан ёзилса, “масофани кесиб ўтиш, равшанлашиш, ёришиш каби маъноларини англатади. Агар сод ҳар билан ёзилса, сафар ойини билдиради. Али дегани “олий, улуғ” деган маъноларни англатади. Ражаб ойидаги туғилган болага Ражабали деб исм қўйгани каби сафар ойида ёки сафарда туғилган болага ҳам Сафарали деб исм қўйилган бўлиши мумкин.

Савол: Марғиёна исмининг маъносини билиб берсангиз. Синглим қизига шундай исм қуйди. Қайнотаси қуйган. Куёв Хумайро қўймоқчи эди.

Жавоб: Биз бундай исм борлигини билмаймиз. Лекин Марғиёна деган тарихий жой номи борлигини ўқиганмиз. Фарзандга шундай исм қўйиш керакки, фарзанд катта бўлганда исмидан уялиб юрмасин. Исмнинг маъноси билан уни қўйишдан олдин қизиқиш лозим бўлади. Эшитилиши қулоққа ёқиб қолган исмларни фарзандларга қўйиб юборавериш фарзанднинг ҳаққини адо қилмаслик ҳисобланади.

Савол: Акмал исмининг маъносини билмоқчи эдим.

Жавоб: Унинг маъноси энг комил ва мукаммал, нуқсон-камчилиги йўқ, деганидир.

Савол: Зикриёр исмини маъносини билмоқчи эдим.

Жавоб: Бу исм “Зикр ҳамроҳи бўлсин”, “Доимо зикрда бўлсин” деган маъноларни англатади.

Савол: Нармина исмининг маъноси нима?

Жавоб: Мулойим, мамнун, хурсанд ва бахтли каби маъноларини англатади.

Савол: Ўғил фарзандимизга Муфизхон, қиз фарзандимга  Ясина деб ном қўйганмиз. Муфиз ва Ясина исмларини тўғри қўйганмизми?

Жавоб: “Муфиз” дегани “муваффақият келтирувчи” деган маънони англатади. Ясина деган исм борлигини эса билмаймиз.

Ўзбекистон Мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати

Savol: Mening ismim Yoqub. Bu ismning ma’nosi nima?

Javob: Yoqub ismi Alloh taoloning bani Isroilga qavmiga yuborgan payg‘ambarlaridan birlarining ismidir. Hazrati Yoqub alayhissalom Yusuf alayhissalomning otalari bo‘ladi. Bu ism nihoyatda barokatlikdir, chunki bu ismni Alloh taolo o‘z payg‘amariga ixtiyor qilgandir. Chunonchi Payg‘ambarimiz alayhissalom ham payg‘ambarlarning ismlari bilan ismlanishga buyurganlar. Vallohu a’lam.

Savol: Ismim Abdulaziz. Bu ism ma’nosini tushuntirib bersangiz.

Javob: “Aziz Alloh taoloning ism-sifatlaridan bo‘lib, “G‘olib, Yengilmas” ma’nolarini anglatadi. Shunga ko‘ra sizning ismingiz “G‘olib, Yengilmas zotning bandasi” degan ma’noni anglatadi. Vallohu a’lam. Otangizga Alloh taolo komil shifo ato qilsin, omiyn.

Savol: Isomidin, Ilhomjon ismlarining ma’nosini tushuntirib bersangiz.

Javob: Isomiddin ismining ma’nosi – dinni tutib turuvchi, dinning kamarbastasi, ishonchli xodimi, xizmatchisi, deganidir. Ilhom ismining ma’nosi – ilhom bermoq, qalbga tavfiq va xotirjamlik solmoq. Vallohu a’lam.

Savol: Men tug‘ilajak farzandimga Firdavs deb ism qo‘ysam bo‘ladimi? U qanday ma’noni anglatadi?

Javob: Firdavs – jannatning ismlaridan biridir. U “barcha nabototlarni qamragan bog‘u-bo‘ston va unumdor vodiy” degan ma’nolarda keladi. Firdavs deb ism qo‘yish joizdir. Vallohu a’lam.

Savol: Mening ismim – Matluba, qizimniki – Samira. Bu ismlarning ma’nosi qanday?

Javob: Matluba degani – talab qilingan, rag‘bat qilingan, suyulgan kabi ma’nolarni anglatadi. Samira ismi esa – tungi suhbatdosh ma’nosini anglatadi. Vallohu a’lam.

Savol: Shahnoza ismining ma’nosini aytib bersangiz.

Javob: Shahnoza ismining ma’nosi – tannoz, muloyim, noz-karashmali malika deganidir. Vallohu a’lam.

Savol:  Qudratullo ismining ma’nosini bilmoqchi edim.

Javob: Qudratulloh ismining ma’nosi – Allohning qudrati deganidir. Vallohu a’lam.

Savol: Mubina ismining ma’nosi nima?

Javob: Ravshan, aniq, yorqin, ochiq-oydin degan ma’nolarni anglatadi.

Savol: Qiz farzandga Leyla deya ism qo‘ysam bo‘ladimi? Ma’nosi nima?

Javob: Laylo ismining ma’nosi “qorong‘ulik” “tun” ma’nolarini anglatadi. Boshqa ism qo‘ysangiz yaxshiroq bo‘ladi. Shuni ham aytib o‘tamizki, Madinalik sahobiyya ayolning ismi ham Laylo bo‘lgan. U ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Madinaga hijrat qilib kelishidan oldin iymon keltirib, hijrat qilib kelganlaridan so‘ng u zot sollallohu alayhi vasallamga birinchi bo‘lib bay’at qilgan ayoldir. Uning to‘liq ismi Laylo bintul-Xotim al-xazrajiyya al-ansoriyya bo‘lgan.

Savol: Shahboz ismining ma’nosini bilmoqchi edim.

Javob: Shahboz degani “burgutlar shohi” degan ma’noni anglatadi.

Savol:  Mahliyo ismining manosi nima?

Javob: Mahliyo ismi – o‘ziga rom etuvchi, chiroyli, yoqimli, dilbar, xushro‘y, ko‘rkam va jozibador kabi ma’nolarni anglatadi.

Savol: Mening ismim Bekzod ayrimlar Behzod yoki Begzod deb yozishadi va talaffuz etishadi. Qay biri to‘g‘ri va islomiy ma’nosi qanday?

Javob: Bekzod ismining ma’nosi – beklar avlodidan, beklarning farzandi deganidir. Behzod ismining ma’nosi – aslzoda bola deganidir.

Savol: Umarxon ismining ma’nosi nima?

Javob: Bu ism butun musulmonlar uchun suyukli bo‘lgan hazrati Umar roziyallohuning ismidir. Ismning ma’nosiga kelsak, uzoq umr kechirsin deb umid qilib qo‘yilgan ismdir.

Savol: Ollohim bizga qiz farzand bersa ismini Dilnura, o‘g‘il bulsa Alinur qo‘yaman deb niyat qildim. Ushbu ismlar ma’nosi qanday?

Javob: Farzandingizga mazkur ismlarni qo‘yishingizning zarari yo‘qdir. Bu ismlarning ma’nosi, Dilnur – qalb nuri, Aliynur – nurli aliy ma’nolarini anglatadi. Lekin bundan boshqa ism qo‘yishingiz maqsadga muvofiqdir.

Savol: Qizalog‘imizga Sumayya deb ism qo‘ysak bo‘ladimi? Bu ismni ma’nosi nima?

Javob: “Sumayya” so‘zi oliy martabali,yuqori degan ma’nolarni anglatadi. Qizingizga bu kabi ismni qo‘yishligingiz joizdir.

Savol: Safarali ismi dinimizga to‘g‘ri keladimi? Yoki o‘zgartirish kerakmi?

Javob: Safar so‘zi sin harfi bilan yozilsa, “masofani kesib o‘tish, ravshanlashish, yorishish kabi ma’nolarini anglatadi. Agar sod har bilan yozilsa, safar oyini bildiradi. Ali degani “oliy, ulug‘” degan ma’nolarni anglatadi. Rajab oyidagi tug‘ilgan bolaga Rajabali deb ism qo‘ygani kabi safar oyida yoki safarda tug‘ilgan bolaga ham Safarali deb ism qo‘yilgan bo‘lishi mumkin.

Savol: Marg‘iyona ismining ma’nosini bilib bersangiz. Singlim qiziga shunday ism quydi. Qaynotasi quygan. Kuyov Xumayro qo‘ymoqchi edi.

Javob: Biz bunday ism borligini bilmaymiz. Lekin Marg‘iyona degan tarixiy joy nomi borligini o‘qiganmiz. Farzandga shunday ism qo‘yish kerakki, farzand katta bo‘lganda ismidan uyalib yurmasin. Ismning ma’nosi bilan uni qo‘yishdan oldin qiziqish lozim bo‘ladi. Eshitilishi quloqqa yoqib qolgan ismlarni farzandlarga qo‘yib yuboraverish farzandning haqqini ado qilmaslik hisoblanadi.

Savol: Akmal ismining ma’nosini bilmoqchi edim.

Javob: Uning ma’nosi eng komil va mukammal, nuqson-kamchiligi yo‘q, deganidir.

Savol: Zikriyor ismini ma’nosini bilmoqchi edim.

Javob: Bu ism “Zikr hamrohi bo‘lsin”, “Doimo zikrda bo‘lsin” degan ma’nolarni anglatadi.

Savol: Narmina ismining ma’nosi nima?

Javob: Muloyim, mamnun, xursand va baxtli kabi ma’nolarini anglatadi.

Savol: O‘g‘il farzandimizga Mufizxon, qiz farzandimga  Yasina deb nom qo‘yganmiz. Mufiz va Yasina ismlarini to‘g‘ri qo‘yganmizmi?

Javob: “Mufiz” degani “muvaffaqiyat keltiruvchi” degan ma’noni anglatadi. Yasina degan ism borligini esa bilmaymiz.

O‘zbekiston Musulmonlari idorasi Fatvo hay’ati

• Олдинги
• Кейинги