Намоз ўқимаса рўзаси қабул бўлмайдими?

Рукн: Савол беринг Чоп этилган: 15.06.2016

Савол: Намоз ўқимасдан рўза тутса бўладими, фарзнинг кетма-кетлиги бузилмайдими? Баъзилар “намоз ўқимасангиз, рўзангиз қабул бўлмайди”, дейишади. Ҳақиқатдан ҳам шундайми? (Шоҳмашраб)

Жавоб: Барча ибодатларни, барча амалларни қабул бўлиши учун асосий шарт бу иймон – эътиқоддир. Шу билан бирга мукаллаф бўлишлик, яъни балоғат ёшига етганлик ва ақли ҳуши жойида бўлишлик шартлари бордир. Бундан кейин ҳар бир ибодатга алоҳида яна қўйиладиган шартлар бўлади.

Ана шу шартларга қарайдиган бўлсак, рўза ибодатини қабул қилишга намоз ўқиш шарт қилинмаган. Албатта бу дегани, “рўза тутиб, намоз ўқимай юраверса бўлади” деган гап эмас. Лекин билишимиз лозимки, рўза ўзи алоҳида фарз бўлган ибодат, Исломнинг беш рукнидан бири ҳисобланади ва намоз ҳам ўзи алоҳида фарз бўлган ибодат, ҳам Исломнинг беш рукнидан бири, балки диннинг устуни ҳисобланадиган ибодатдир.

Шунинг учун намоз ўқимаслик албатта яхши эмас, рўзани 30 кун ният билан тутган одам учун айниқса намозни ҳам ўқимоқлик ниҳоятда осон бир иш ҳисобланади. Шунинг учун барча мўмин мусулмон биродарларга ўзимиз учун фарз бўлган намозни вақтида чиройли қилиб ўқиб юришимиз лозим эканлигини таъкидламоқчимиз. Лекин фикҳий маънодан гапирадиган бўлсак, Рамазоннинг рўзасини қабул бўлишига, иншааллоҳ, биз ишонамиз. Парвардигори олам қабул қилган бўлсин. Иншааллоҳ, бундан кейин намозларни ҳам вақтида ўқиб, рўзани ҳам ўрнида тутишни насиб қилган бўлсин (Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф).

* * *

Savol: Namoz o‘qimasdan ro‘za tutsa bo‘ladimi, farzning ketma-ketligi buzilmaydimi? Ba’zilar “namoz o‘qimasangiz, ro‘zangiz qabul bo‘lmaydi”, deyishadi. Haqiqatdan ham shundaymi? (Shohmashrab)

Javob: Barcha ibodatlarni, barcha amallarni qabul bo‘lishi uchun asosiy shart bu iymon – e’tiqoddir. Shu bilan birga mukallaf bo‘lishlik, ya’ni balog‘at yoshiga yetganlik va aqli hushi joyida bo‘lishlik shartlari bordir. Bundan keyin har bir ibodatga alohida yana qo‘yiladigan shartlar bo‘ladi.

Ana shu shartlarga qaraydigan bo‘lsak, ro‘za ibodatini qabul qilishga namoz o‘qish shart qilinmagan. Albatta bu degani, “ro‘za tutib, namoz o‘qimay yuraversa bo‘ladi” degan gap emas. Lekin bilishimiz lozimki, ro‘za o‘zi alohida farz bo‘lgan ibodat, Islomning besh ruknidan biri hisoblanadi va namoz ham o‘zi alohida farz bo‘lgan ibodat, ham Islomning besh ruknidan biri, balki dinning ustuni hisoblanadigan ibodatdir.

Shuning uchun namoz o‘qimaslik albatta yaxshi emas, ro‘zani 30 kun niyat bilan tutgan odam uchun ayniqsa namozni ham o‘qimoqlik nihoyatda oson bir ish hisoblanadi. Shuning uchun barcha mo‘min musulmon birodarlarga o‘zimiz uchun farz bo‘lgan namozni vaqtida chiroyli qilib o‘qib yurishimiz lozim ekanligini ta’kidlamoqchimiz. Lekin fikhiy ma’nodan gapiradigan bo‘lsak, Ramazonning ro‘zasini qabul bo‘lishiga, inshaalloh, biz ishonamiz. Parvardigori olam qabul qilgan bo‘lsin. Inshaalloh, bundan keyin namozlarni ham vaqtida o‘qib, ro‘zani ham o‘rnida tutishni nasib qilgan bo‘lsin (Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf).