Одам ва олма дарахти

Бир болакай ҳар куни катта олма дарахти ёнида ўйнашни жуда яхши кўраркан. Шохларига чиқиб олма ер, туш маҳали соясида мизғир экан. Хуллас, болакай олма, олма эса болакай билан ўйнашни жуда яхши кўриб қолибди. Кунлар ўтибди. Болакай анча улғайибди. Энди олма дарахти олдига ҳар куни  келмайдиган бўлибди.

Бир куни бола жуда хафа ҳолда келибди.

– Кел, бирга ўйнаймиз, – дебди дарахт.

– Йўқ, мен энди дарахт атрофида ўйнаб юрадиган болакай эмасман, – деб жавоб берибди, – турли ўйинчоқларим бўлишини истайман, сотиб олиш учун менда пул йўқ...

– Афсус, пул менда ҳам йўқ, лекин меваларимни териб, сотиб, ўйинчоқлар олишинг мумкин, – дебди қайғуриб дарахт.

Бола ҳаяжонланиб кетибди. У мевалардан узиб олиб, хурсанд ҳолда ортига қайтибди ва шу кетганча яна узоқ вақт дарахт ёнига келмабди. Дарахт эса уни соғинибди, йўлига интизор бўлибди…

Бир куни ҳалиги бола (энди у катта киши эди) яна олма дарахти ёнига келибди. Олма жуда хурсанд бўлиб, ҳаяжонланиб кетибди.

– Кел, ёнимга ўтир, – дебди дарахт.

– Афсус, вақтим йўқ. Оилалиман, уларни боқишим, бошпана қилишим керак. Менга ёрдам бера оласанми?

– Узр, пулим йўқ-да, аммо шохларимни кесиб, ундан уй қурсанг бўлади, – дебди дарахт.

Киши олма дарахтининг барча шохларини  кесиб олиб, хурсанд бўлганича ортига қайтибди. Дарахт уни бахтиёр кўрганидан жуда шодланибди. Аммо... анчагача ёлғиз қолибди.

Иссиқ ёз кунларининг бирида киши дарахт ёнига келиб, унга суянибди.

Олма дарахти зиёратига келган эски қадрдонини кўриб, ўзида йўқ хурсанд бўлибди ва:

– Кел, суҳбатлашамиз! – дебди.

– Қарияпман. Ҳолим йўқ. Чарчаганман. Қани энди бир қайиғим бўлса-ю, унда сузиб ҳаёт ташвишларидан йироқлашсам... – дебди киши.

Дарахт бир оз жим қолиб, сўнг дебди:

– Кел, танамдан қайиқ ясагин-да, узоқ ерларга сузиб бор, ташвишларни унут, дам ол, ёнимга шодон қайтиб кел...

Киши унинг бақувват танасини арралаб, ундан қайиқ ясабди ва орзуига етибди.

Дарахт кўз ёшлари билан унга табассум қилибди...

Қиссадан ҳисса: Олма дарахти ота-она тимсоли. Улар ҳам боласи учун ҳар қандай қурбонлик қилишга тайёр. Боланинг дарахтга бепарволиги, шафқатсизлиги бизни ачинтирди, лекин ўзимизни кузатсак, биз ҳам кўп ҳолда ота-онамизга шундай муносабат кўрсатамиз. Уларнинг меҳр-муҳаббатига яраша жавоб қайтаролмаймиз ёки яхшиликларини вақтида қадрламаймиз.

Аллоҳ таоло хатоларимизни кечириб, тўғри йўлга бошласин. Ота-оналаримизни рози қилиш бахтини насиб этсин. 

Тошкент Ислом институти 3-босқич талабаси

Дилафрўз САЛОҲИДДИН қизи тайёрлади.

“Ҳидоят” журналининг 2011 йил, 5-сонидан олинди.

* * *

Bir bolakay har kuni katta olma daraxti yonida o‘ynashni juda yaxshi ko‘rarkan. Shoxlariga chiqib olma yer, tush mahali soyasida mizg‘ir ekan. Xullas, bolakay olma, olma esa bolakay bilan o‘ynashni juda yaxshi ko‘rib qolibdi. Kunlar o‘tibdi. Bolakay ancha ulg‘ayibdi. Endi olma daraxti oldiga har kuni  kelmaydigan bo‘libdi.

Bir kuni bola juda xafa holda kelibdi.

– Kel, birga o‘ynaymiz, – debdi daraxt.

– Yo‘q, men endi daraxt atrofida o‘ynab yuradigan bolakay emasman, – deb javob beribdi, – turli o‘yinchoqlarim bo‘lishini istayman, sotib olish uchun menda pul yo‘q...

– Afsus, pul menda ham yo‘q, lekin mevalarimni terib, sotib, o‘yinchoqlar olishing mumkin, – debdi qayg‘urib daraxt.

Bola hayajonlanib ketibdi. U mevalardan uzib olib, xursand holda ortiga qaytibdi va shu ketgancha yana uzoq vaqt daraxt yoniga kelmabdi. Daraxt esa uni sog‘inibdi, yo‘liga intizor bo‘libdi…

Bir kuni haligi bola (endi u katta kishi edi) yana olma daraxti yoniga kelibdi. Olma juda xursand bo‘lib, hayajonlanib ketibdi.

– Kel, yonimga o‘tir, – debdi daraxt.

– Afsus, vaqtim yo‘q. Oilaliman, ularni boqishim, boshpana qilishim kerak. Menga yordam bera olasanmi?

– Uzr, pulim yo‘q-da, ammo shoxlarimni kesib, undan uy qursang bo‘ladi, – debdi daraxt.

Kishi olma daraxtining barcha shoxlarini  kesib olib, xursand bo‘lganicha ortiga qaytibdi. Daraxt uni baxtiyor ko‘rganidan juda shodlanibdi. Ammo... anchagacha yolg‘iz qolibdi.

Issiq yoz kunlarining birida kishi daraxt yoniga kelib, unga suyanibdi.

Olma daraxti ziyoratiga kelgan eski qadrdonini ko‘rib, o‘zida yo‘q xursand bo‘libdi va:

– Kel, suhbatlashamiz! – debdi.

– Qariyapman. Holim yo‘q. Charchaganman. Qani endi bir qayig‘im bo‘lsa-yu, unda suzib hayot tashvishlaridan yiroqlashsam... – debdi kishi.

Daraxt bir oz jim qolib, so‘ng debdi:

– Kel, tanamdan qayiq yasagin-da, uzoq yerlarga suzib bor, tashvishlarni unut, dam ol, yonimga shodon qaytib kel...

Kishi uning baquvvat tanasini arralab, undan qayiq yasabdi va orzuiga yetibdi.

Daraxt ko‘z yoshlari bilan unga tabassum qilibdi...

Qissadan hissa: Olma daraxti ota-ona timsoli. Ular ham bolasi uchun har qanday qurbonlik qilishga tayyor. Bolaning daraxtga beparvoligi, shafqatsizligi bizni achintirdi, lekin o‘zimizni kuzatsak, biz ham ko‘p holda ota-onamizga shunday munosabat ko‘rsatamiz. Ularning mehr-muhabbatiga yarasha javob qaytarolmaymiz yoki yaxshiliklarini vaqtida qadrlamaymiz.

Alloh taolo xatolarimizni kechirib, to‘g‘ri yo‘lga boshlasin. Ota-onalarimizni rozi qilish baxtini nasib etsin.

Toshkent Islom instituti 3-bosqich talabasi

Dilafro‘z SALOHIDDIN qizi tayyorladi.

“Hidoyat” jurnalining 2011 yil, 5-sonidan olindi.

• Олдинги
• Кейинги