Ҳазрати Умар ўпган бош

Абу Рофеъдан, розияллоҳу анҳу ривоят қилинади:
Ҳазрати Умар, розияллоҳу анҳу, римликлар устига бир қўшин юборди. Қўшинда ашоблардан Абдуллоҳ ибн Ҳузофа исмли бир зот ҳам бор эди. Римликлар уни асир олиб, қироллари ёнига олиб бордилар ва:
— Бу одам Муҳаммаднинг, соллаллоҳу алайҳи ва саллам, саҳобаларидан экан, — дедилар. Қирол Абдуллоҳга:
— Ҳозир сени ўзимга шерик қилиб олсам, насроний бўласанми? — деди.
— Мени ўзингга шерик қилишгина эмас, бутун ҳукмдорлик ва салтанатингни менга ўтказсанг ва бунга қўшимча тарзда арабларга қарашли барча ерларни менга берсанг ҳам, Муҳаммаднинг, соллаллоҳу алайҳи ва саллам, динидан асло воз кечмайман, — деди Абдуллоҳ.
— Ундай бўлса, сени ўлдираман.
— Ўзинг биласан.
Бу савол-жавобдан сўнг қирол уни чор михга осиб, отишни буюрди. Бироқ отувчиларга:
— Ўқ отаётиб, теккизманг ва ҳар сафар отишдан олдин унга насронийликни таклиф қилинг, — дея тайинлади.
Камончилар шундай қилишди. Аммо Абдуллоҳ насронийликни қабул қилмади. Ниҳоят қиролнинг амри билан уни туширдилар. Сўнг бир улкан қозонга сув қуйиб, қайнатдилар.
Бошқа бир мусулмон асирни келтиришиб:
— Христиан бўлмасанг, сени шу қайноқ сувга отамиз, — дейишда ва қабул қилмагач, қайноқ қозонга ташлаб юборишди.
Қирол энди қайноқ сувга Абдуллоҳни ташлашни буюрди. Буйруқни бажаришга киришар экан, Абдуллоҳ йиғлади. Шунда аҳволни қиролга маълум қилдилар. Қирол умидланиб:
— Уни ҳузуримга келтиринг, — деди.
Олиб келишди. Қирол яна насронийликни таклиф қилди. Абдуллоҳ яна рози бўлмади.
— Унда нега йиғладинг? — сўради қирол.
— Мен ўз-ўзимга дедимки, ҳозир сени қайноқ сувга ташлайдилар ва беш дақиқа ичида ўлиб кетасан... Ҳолбуки, мен вужудимдаги туклар қадар кўп жоним бўлса, ҳар куни улардан биттасини Аллоҳ йўлида фидо этишни орзу қиламан.
Шунда қирол:
— Ҳозир сени қўйиб юборсам, менинг бошимни ўпасанми? — деб сўради.
— Бир ўзимни эмас, шерикларимни ҳам қўйиб юборсанг, бошингни ўпаман, — деди Абдуллоҳ.
Абдуллоҳ ибн Ҳузофа, розияллоҳу анҳу, дейдилар: "Ичимда бу одам Аллоҳга қанчалар душман бўлса-да, ўзимни ва ўртоқларимни қутқариш учун бошини ўпишимнинг нима зарари бор?" дедим ва бориб бошини ўпдим. У ҳам асирларни қўйиб юборди".
Абдуллоҳ асирлар билан Мадинага келганида Ҳазрати Умар, розияллоҳу анҳу: "Абдуллоҳ ибн Ҳузофанинг бошини ўпиш ҳар бир мусулмонга фазилатдир. Бу вазифани энг аввало мен адо этмоғим керак", дедилар ва туриб Абдуллоҳнинг бошини ўпдилар».

* * *

Abu Rofe‘dan, roziyallohu anhu rivoyat qilinadi:
Hazrati Umar, roziyallohu anhu, rimliklar ustiga bir qo‘shin yubordi. Qo‘shinda ashoblardan Abdulloh ibn Huzofa ismli bir zot ham bor edi. Rimliklar uni asir olib, qirollari yoniga olib bordilar va:
— Bu odam Muhammadning, sollallohu alayhi va sallam, sahobalaridan ekan, — dedilar. Qirol Abdullohga:
— Hozir seni o‘zimga sherik qilib olsam, nasroniy bo‘lasanmi? — dedi.
— Meni o‘zingga sherik qilishgina emas, butun hukmdorlik va saltanatingni menga o‘tkazsang va bunga qo‘shimcha tarzda arablarga qarashli barcha yerlarni menga bersang ham, Muhammadning, sollallohu alayhi va sallam, dinidan aslo voz kechmayman, — dedi Abdulloh.
— Unday bo‘lsa, seni o‘ldiraman.
— O‘zing bilasan.
Bu savol-javobdan so‘ng qirol uni chor mixga osib, otishni buyurdi. Biroq otuvchilarga:
— O‘q otayotib, tekkizmang va har safar otishdan oldin unga nasroniylikni taklif qiling, — deya tayinladi.
Kamonchilar shunday qilishdi. Ammo Abdulloh nasroniylikni qabul qilmadi. Nihoyat qirolning amri bilan uni tushirdilar. So‘ng bir ulkan qozonga suv quyib, qaynatdilar.
Boshqa bir musulmon asirni keltirishib:
— Xristian bo‘lmasang, seni shu qaynoq suvga otamiz, — deyishda va qabul qilmagach, qaynoq qozonga tashlab yuborishdi.
Qirol endi qaynoq suvga Abdullohni tashlashni buyurdi. Buyruqni bajarishga kirishar ekan, Abdulloh yig‘ladi. Shunda ahvolni qirolga ma‘lum qildilar. Qirol umidlanib:
— Uni huzurimga keltiring, — dedi.
Olib kelishdi. Qirol yana nasroniylikni taklif qildi. Abdulloh yana rozi bo‘lmadi.
— Unda nega yig‘lading? — so‘radi qirol.
— Men o‘z-o‘zimga dedimki, hozir seni qaynoq suvga tashlaydilar va besh daqiqa ichida o‘lib ketasan... Holbuki, men vujudimdagi tuklar qadar ko‘p jonim bo‘lsa, har kuni ulardan bittasini Alloh yo‘lida fido etishni orzu qilaman.
Shunda qirol:
— Hozir seni qo‘yib yuborsam, mening boshimni o‘pasanmi? — deb so‘radi.
— Bir o‘zimni emas, sheriklarimni ham qo‘yib yuborsang, boshingni o‘paman, — dedi Abdulloh.
Abdulloh ibn Huzofa, roziyallohu anhu, deydilar: "Ichimda bu odam Allohga qanchalar dushman bo‘lsa-da, o‘zimni va o‘rtoqlarimni qutqarish uchun boshini o‘pishimning nima zarari bor?" dedim va borib boshini o‘pdim. U ham asirlarni qo‘yib yubordi".
Abdulloh asirlar bilan Madinaga kelganida Hazrati Umar, roziyallohu anhu: "Abdulloh ibn Huzofaning boshini o‘pish har bir musulmonga fazilatdir. Bu vazifani eng avvalo men ado etmog‘im kerak", dedilar va turib Abdullohning boshini o‘pdilar».

• Олдинги
• Кейинги