Ўриндиқда қолдирилган тиллалар...

Рукн: Ибрат Чоп этилган: 30.05.2018

Тошкентдан оиламиз билан қишлоққа сафарга отланаётган эдик. Уловимизда бўш жой борлиги боис синглимизни ҳам бирга олиб кетадиган бўлдик. Мен ишдан чиқадиган, оиламиз эса ишхонамиз яқинидаги метро бекатига тушиш жойга келиб турадиган бўлди. Келишилган пайтда борсам, ҳамма келган, аммо синглимиз йўқ эди. Мен яна бир жойга учраб ўтишим кераклиги сабабли шошаётган эдим. Буни билган аёлим хижолат бўлиб, синглимга қўнғироқ қилиш учун уловдан тушиб кетди. Чунки синглимиз билан учрашиладиган жой ва вақтни у келишган эди...

Хуллас, бироздан кейин синглим ҳам етиб келди. Шошилганча йўлга отландик. Аммо... шаҳардан 10-15 чақирим узоқлашганимизда бирдан аёлим “войй” деганча ён-верини титкилай бошлади. “Тинчликми, яна ҳамишаги гапми” дедим одатдагидай яна бирон нарса уйда қолиб кетган деб ўйлаб. “Сумкачам метронинг олдидаги ўриндиқда қолиб кетибди... — Аёлимнинг овози йиғлагандан бери бўлиб зўрға чиқди. — Ҳамма тилла тақинчоқларимни оволгандим уйда қолдиргим келмай... Илтимос, қайтайлик...”

Юқори тезликда кетаётган рулдаги одамга орқага қайтиш малол келади-да. Қолаверса, одам тинимсиз ўтиб-қайтиб турган жойда, бунинг устига деярли ярим тунда қолдирилган сумкача шунча пайтдан бери “эгасини топиб” кетмаслигига ҳам ишониш қийин. Шу боис ҳатто тезликни ҳам пасайтиргим келмади: “Бўпти-да, энди қайтгандан фойда қўқ-ку...”

Маълум бўлишича, синглимни метродан чиқиш жойдаги ўриндиқда кутиб турган аёлим синглим кўриниши билан хурсанд бўлиб кетиб унинг қўлидаги юкни кўтаришга ёрдамга шошилган ва сумкачаси ўриндиқда қолиб кетаверган. Шу боис синглим ҳам хижолат бўла бошлади: “Ака, илтимос, чиқмаган жондан умид, бир бориб кўрайлик...”

Табиийки, кайфиятим бузилди. Янга-қайинсингил ялингани сари уларнинг мени бекорга оввора қилмоқчи эканлигидан бадтар жаҳлим чиқа бошлади... Аммо... шу пайтда аёлимнинг тилла тақинчоқлар учун ҳар йили закот чиқариши эсимга тушиб қолди. Закоти берилган мол йўқолмаслиги керак эди-ку... Беихтиёр оёғим тормозга борди. Шу пайтда эса, худди қайтишим кераклигига ишора бўлаётгани каби, олдинда орқага қайтиш белгиси кўринди. Секинлаб бориб, ортга қайтдим. Ҳамроҳлар мум тишлагандай жим. Менинг ичимда эса ҳам умид, ҳам хавотир. Эътиқодимизга кўра бу тақинчоқлар йўқолмаслиги керак. Аммо йўқолган бўлса-чи? Унда аёлимнинг эътиқодига таъсир қилмайдими? Ахир ҳар йили уни закот чиқаришга мен ундаганман, бу молингни ҳимоя қилади деганман... Шу хавотир туфайли шерикларимга закот берилгани туфайли қайтганимни айтолмаётган эдим...

Метро бекатидан нарироқдаги тўхташ мумкин бўлган жойга уловни тўхтатдим. Аёлим шошилганча тушиб кетди. Ҳаммамизнинг нафасимиз ичимизда... Ҳамма у кетган томонга тикилган. Мен ҳам сир бой бермаётган бўлсам-да, орқани кўрсатувчи ойнадан кузатиб турибман. Шу пайт... аёлим кўринди, уловга ҳавола бўлиши билан сумкачасини баланд кўтариб кўрсатди, хурсандлиги кўриниб турарди, демак, ичидагилари ҳам йўқолмаган... “Алҳамдулиллаҳ!”

Кўзимга беихтиёр ёш келди... Йўқ, тиллалар йўқолмагани учун эмас, асло! Аллоҳнинг ваъдаси ҳақ эканлигига яна бир бор гувоҳ бўлиб турганимдан, Яратган эгам аёлимнинг олдида тилимни қисиқ қилиб қўймаганидан севинч ёшлари эди бу!

Аёлим уловга чиқасолиб сумкачасини топиб олган болаларни мақтай кетди. “Ўриндиқдаги мен сумкачамни қолдирган жойда икки йигит бемалол ўтирганини орқадан кўриб умидим деярли сўниб, оёғим дармонсиз бўлиб қолди, — дейди аёлим. — Шундай бўлса-да, яқин боришим билан йигитлар баравар ортларига ўгирилишиб, улардан бири: “Опа, мободо мана бу сумкани изламаяпсизми?” — деди. “Ҳа-ҳа, шуни излаяпман” десам, “Узр, опа, келсак бу шу ерда турган экан, анча ўтирдик, ҳеч ким сўрамади. Шунинг учун унутиб қолдирилганини тушуниб, сумкада эгасининг бирон ҳужжати ё манзили бормикан деган мақсадда энди очиб қараб тургандик”, — дея қўлимга тутқазди. Қарасам, ичида тиллалар ҳам, пуллар ҳам турибди. Хурсанд бўлганимдан раҳмат айтиб, пулдан қўлимга илашганини олиб, “Мана бу суюнчи пули” деб узатдим, аммо шуни ҳам олишмади. Барка топишсин-ей...”

У гапиряпти, мен эса уловни катта йўл томон бошқарар эканман, кўз ёшларимни яширишга уринаман... Томоғимга тиқилиб турган нарса сал ўтиб кетгачгина тилга кирдим. “Менинг бирдан нимага ортга қайтганимни билдиларингми, тақинчоқларнинг закоти берилгани эсимга тушгани учун қайтдим.”

Ҳа, Аллоҳнинг ваъдаси рост!.. Унинг Пайғамбари фақат тўғри йўлни кўрсатади: “Молларингизни закот (бериш) билан сақлангиз. Касалларингизни садақа (бериш) билан даволангиз ва турли бало-офатларга дуони ҳозирлангиз” (Имом Абу Довуд ривояти).

Нурбек Тошниёз

Toshkentdan oilamiz bilan qishloqqa safarga otlanayotgan edik. Ulovimizda bo‘sh joy borligi bois singlimizni ham birga olib ketadigan bo‘ldik. Men ishdan chiqadigan, oilamiz esa ishxonamiz yaqinidagi metro bekatiga tushish joyga kelib turadigan bo‘ldi. Kelishilgan paytda borsam, hamma kelgan, ammo singlimiz yo‘q edi. Men yana bir joyga uchrab o‘tishim kerakligi sababli shoshayotgan edim. Buni bilgan ayolim xijolat bo‘lib, singlimga qo‘ng‘iroq qilish uchun ulovdan tushib ketdi. Chunki singlimiz bilan uchrashiladigan joy va vaqtni u kelishgan edi...

Xullas, birozdan keyin singlim ham yetib keldi. Shoshilgancha yo‘lga otlandik. Ammo... shahardan 10-15 chaqirim uzoqlashganimizda birdan ayolim “voyy” degancha yon-verini titkilay boshladi. “Tinchlikmi, yana hamishagi gapmi” dedim odatdagiday yana biron narsa uyda qolib ketgan deb o‘ylab. “Sumkacham metroning oldidagi o‘rindiqda qolib ketibdi... — Ayolimning ovozi yig‘lagandan beri bo‘lib zo‘rg‘a chiqdi. — Hamma tilla taqinchoqlarimni ovolgandim uyda qoldirgim kelmay... Iltimos, qaytaylik...”

Yuqori tezlikda ketayotgan ruldagi odamga orqaga qaytish malol keladi-da. Qolaversa, odam tinimsiz o‘tib-qaytib turgan joyda, buning ustiga deyarli yarim tunda qoldirilgan sumkacha shuncha paytdan beri “egasini topib” ketmasligiga ham ishonish qiyin. Shu bois hatto tezlikni ham pasaytirgim kelmadi: “Bo‘pti-da, endi qaytgandan foyda qo‘q-ku...”

Ma’lum bo‘lishicha, singlimni metrodan chiqish joydagi o‘rindiqda kutib turgan ayolim singlim ko‘rinishi bilan xursand bo‘lib ketib uning qo‘lidagi yukni ko‘tarishga yordamga shoshilgan va sumkachasi o‘rindiqda qolib ketavergan. Shu bois singlim ham xijolat bo‘la boshladi: “Aka, iltimos, chiqmagan jondan umid, bir borib ko‘raylik...”

Tabiiyki, kayfiyatim buzildi. Yanga-qayinsingil yalingani sari ularning meni bekorga ovvora qilmoqchi ekanligidan badtar jahlim chiqa boshladi... Ammo... shu paytda ayolimning tilla taqinchoqlar uchun har yili zakot chiqarishi esimga tushib qoldi. Zakoti berilgan mol yo‘qolmasligi kerak edi-ku... Beixtiyor oyog‘im tormozga bordi. Shu paytda esa, xuddi qaytishim kerakligiga ishora bo‘layotgani kabi, oldinda orqaga qaytish belgisi ko‘rindi. Sekinlab borib, ortga qaytdim. Hamrohlar mum tishlaganday jim. Mening ichimda esa ham umid, ham xavotir. E’tiqodimizga ko‘ra bu taqinchoqlar yo‘qolmasligi kerak. Ammo yo‘qolgan bo‘lsa-chi? Unda ayolimning e’tiqodiga ta’sir qilmaydimi? Axir har yili uni zakot chiqarishga men undaganman, bu molingni himoya qiladi deganman... Shu xavotir tufayli sheriklarimga zakot berilgani tufayli qaytganimni aytolmayotgan edim...

Metro bekatidan nariroqdagi to‘xtash mumkin bo‘lgan joyga ulovni to‘xtatdim. Ayolim shoshilgancha tushib ketdi. Hammamizning nafasimiz ichimizda... Hamma u ketgan tomonga tikilgan. Men ham sir boy bermayotgan bo‘lsam-da, orqani ko‘rsatuvchi oynadan kuzatib turibman. Shu payt... ayolim ko‘rindi, ulovga havola bo‘lishi bilan sumkachasini baland ko‘tarib ko‘rsatdi, xursandligi ko‘rinib turardi, demak, ichidagilari ham yo‘qolmagan... “Alhamdulillah!”

Ko‘zimga beixtiyor yosh keldi... Yo‘q, tillalar yo‘qolmagani uchun emas, aslo! Allohning va’dasi haq ekanligiga yana bir bor guvoh bo‘lib turganimdan, Yaratgan egam ayolimning oldida tilimni qisiq qilib qo‘ymaganidan sevinch yoshlari edi bu!

Ayolim ulovga chiqasolib sumkachasini topib olgan bolalarni maqtay ketdi. “O‘rindiqdagi men sumkachamni qoldirgan joyda ikki yigit bemalol o‘tirganini orqadan ko‘rib umidim deyarli so‘nib, oyog‘im darmonsiz bo‘lib qoldi, — deydi ayolim. — Shunday bo‘lsa-da, yaqin borishim bilan yigitlar baravar ortlariga o‘girilishib, ulardan biri: “Opa, mobodo mana bu sumkani izlamayapsizmi?” — dedi. “Ha-ha, shuni izlayapman” desam, “Uzr, opa, kelsak bu shu yerda turgan ekan, ancha o‘tirdik, hech kim so‘ramadi. Shuning uchun unutib qoldirilganini tushunib, sumkada egasining biron hujjati yo manzili bormikan degan maqsadda endi ochib qarab turgandik”, — deya qo‘limga tutqazdi. Qarasam, ichida tillalar ham, pullar ham turibdi. Xursand bo‘lganimdan rahmat aytib, puldan qo‘limga ilashganini olib, “Mana bu suyunchi puli” deb uzatdim, ammo shuni ham olishmadi. Barka topishsin-ey...”

U gapiryapti, men esa ulovni katta yo‘l tomon boshqarar ekanman, ko‘z yoshlarimni yashirishga urinaman... Tomog‘imga tiqilib turgan narsa sal o‘tib ketgachgina tilga kirdim. “Mening birdan nimaga ortga qaytganimni bildilaringmi, taqinchoqlarning zakoti berilgani esimga tushgani uchun qaytdim.”

Ha, Allohning va’dasi rost!.. Uning Payg‘ambari faqat to‘g‘ri yo‘lni ko‘rsatadi: “Mollaringizni zakot (berish) bilan saqlangiz. Kasallaringizni sadaqa (berish) bilan davolangiz va turli balo-ofatlarga duoni hozirlangiz” (Imom Abu Dovud rivoyati).

Nurbek Toshniyoz