Абдуллоҳ ибн Зубайр

Абдуллоҳ ибн Зубайр 622 йилда Мадина яқинидаги Қубо қишлоғида туғилган. Отаси Зубайр ибн Аввом Ашараи мубашаррадан бири, онаси Асмо ҳазрати Абу Бакр (р.а.)нинг қизлари.

Мадинада муҳожирлар оиласида дунёга келган илк чақалоқ Абдуллоҳ ибн Зубайрдир. У туғилгач, яҳудийларнинг ёлғони фош бўлди – ўша пайтда улар “муҳожирларни сеҳрладик, энди улар фарзанд кўришолмайди”, дея фитна қўзғамоқчи бўлиб юришганди. Шу сабабли ҳам Зубайр ибн Аввом оиласида дунёга келган чақалоқ мусулмонларга қувонч бахш этди. Бу хабарни Расулуллоҳ (с.а.в.)га етказишганида, гўдакни дуо қилдилар, исмини Абдуллоҳ, кунясини Абу Бакр қўйдилар.

Саҳобаларнинг тафсир, ҳадис ва фиқҳни яхши биладиганларидан бири Абдуллоҳ ибн Зубайр эди. У ёшлигиданоқ кўп ибодат қилишга одатланган, кундузлари рўзадор, кечалари бедор бўларди. Намозга шу қадар киришардики, қиём ва саждада узоқ-узоқ қолиб кетарди. Отаси Зубайр ибн Аввом у ҳақда: “Одамлар орасида Абу Бакрга энг кўп ўхшагани”, деганди.

Абдуллоҳ тўғрисўз, жасур ва мустаҳкам имон соҳиби эди. Пайғамбаримиз (с.а.в.) Ҳабашистон подшоси ҳадя қилган ҳарба (кичик найза)ни доим ўзлари билан олиб юрардилар. Кейинчалик тўрт халифанинг ҳамроҳи бўлган бу найза, Абдуллоҳга насиб қилди. Абдуллоҳ ҳам уни то умрининг охиригача – шаҳид қилингунига қадар ёнида олиб юрди.

Абдуллоҳ ибн Зубайр бевосита Пайғамбаримиз (с.а.в.)дан, шу билан бирга, отаси, тўрт халифа, Оиша онамиз, Суфён ибн Абу Зуҳайрлардан ҳам ҳадис ривоят қилган. Ундан укаси Урва, Абу Зибон, Ато, Товус, Амр ибн Динор ва бошқа кўплаб йирик олимлар ҳадис ривоят қилишган. У ривоят қилган ҳадислардан 33 таси “Саҳиҳайн”дан жой олган.

Абдуллоҳ ибн Зубайр 684 йили Абдулмалик ибн Марвоннинг золимлиги билан донг таратган қўмондони Ҳажжож (Юсуф ас-Сақафий) томонидан шаҳид этилган.

Аллоҳ у зотни раҳматига олган бўлсин!

Шоакмал Акбарзода тайёрлади

“Ирфон” тақвимининг 2010 йил, 2-сонидан олинди.

* * *

Abdulloh ibn Zubayr 622 yilda Madina yaqinidagi Qubo qishlog‘ida tug‘ilgan. Otasi Zubayr ibn Avvom Asharai mubasharradan biri, onasi Asmo hazrati Abu Bakr (r.a.)ning qizlari.

Madinada muhojirlar oilasida dunyoga kelgan ilk chaqaloq Abdulloh ibn Zubayrdir. U tug‘ilgach, yahudiylarning yolg‘oni fosh bo‘ldi – o‘sha paytda ular “muhojirlarni sehrladik, endi ular farzand ko‘risholmaydi”, deya fitna qo‘zg‘amoqchi bo‘lib yurishgandi. Shu sababli ham Zubayr ibn Avvom oilasida dunyoga kelgan chaqaloq musulmonlarga quvonch baxsh etdi. Bu xabarni Rasululloh (s.a.v.)ga yetkazishganida, go‘dakni duo qildilar, ismini Abdulloh, kunyasini Abu Bakr qo‘ydilar.

Sahobalarning tafsir, hadis va fiqhni yaxshi biladiganlaridan biri Abdulloh ibn Zubayr edi. U yoshligidanoq ko‘p ibodat qilishga odatlangan, kunduzlari ro‘zador, kechalari bedor bo‘lardi. Namozga shu qadar kirishardiki, qiyom va sajdada uzoq-uzoq qolib ketardi. Otasi Zubayr ibn Avvom u haqda: “Odamlar orasida Abu Bakrga eng ko‘p o‘xshagani”, degandi.

Abdulloh to‘g‘riso‘z, jasur va mustahkam imon sohibi edi. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) Habashiston podshosi hadya qilgan harba (kichik nayza)ni doim o‘zlari bilan olib yurardilar. Keyinchalik to‘rt xalifaning hamrohi bo‘lgan bu nayza, Abdullohga nasib qildi. Abdulloh ham uni to umrining oxirigacha – shahid qilinguniga qadar yonida olib yurdi.

Abdulloh ibn Zubayr bevosita Payg‘ambarimiz (s.a.v.)dan, shu bilan birga, otasi, to‘rt xalifa, Oisha onamiz, Sufyon ibn Abu Zuhayrlardan ham hadis rivoyat qilgan. Undan ukasi Urva, Abu Zibon, Ato, Tovus, Amr ibn Dinor va boshqa ko‘plab yirik olimlar hadis rivoyat qilishgan. U rivoyat qilgan hadislardan 33 tasi “Sahihayn”dan joy olgan.

Abdulloh ibn Zubayr 684 yili Abdulmalik ibn Marvonning zolimligi bilan dong taratgan qo‘mondoni Hajjoj (Yusuf as-Saqafiy) tomonidan shahid etilgan.

Alloh u zotni rahmatiga olgan bo‘lsin!

Shoakmal Akbarzoda tayyorladi

“Irfon” taqvimining 2010 yil, 2-sonidan olindi.

• Олдинги
• Кейинги