Рамазонга қандай тайёргарлик кўрилади?

Кўпчилик Рамазонни бир ой кундузлари ейиш ва ичишдан тийилиш, кечаси баъзи ибодатларни амалга ошириш деб тушунади, холос. Улар нархлар ошиб кетмаслиги учун Рамазонга узоқ вақт тайёргарлик кўришади. Аввалдан ейиладиган нарсаларни йиғиб олишади. Ҳатто бировлар рўза пайти қила олмай қоламан, деб баъзи гуноҳлардан ҳам кўз юмишади...

Аслида Рамазонга қандай тайёргарлик кўрилади? Муқаддас ойга ҳозирлик кўришнинг энг мақбул услублари қуйидагилардир:

1. Ҳақиқий тавба. Тавба аслида фақатгина Рамазон остонасида эмас, ҳар доим қилиниши лозим бўлган амал. Рамазон арафасидаги тавба эса, Яратгандан гуноҳлар кечирилишини астойдил сўраш, одамларнинг ҳақларини адо этиш орқали бу ойга ёруғ юз ва тоза қалб билан киришдир. Аллоҳ таоло Нур сурасининг 31-оятида шундай марҳамат қилади: "Эй мўминлар! Барчаларингиз Аллоҳга тавба қилинглар. Шоядки (шунда) нажот топсангизлар".
Имом Муслимдан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз с.а.в.: "Эй инсонлар, Аллоҳга тавба қилинглар. Мен кунига юз марта унга тавба қиламан", деганлар.

2. Дуо. Улуғларимиз йилнинг олти ойида Аллоҳдан Рамазонга етказишини, ундан сўнг 5 ойда рўзаларини қабул қилишини сўраб дуо қилишаркан. Мусулмон киши Яратгандан Рамазонга соғ-омон, кучли иймон ва саломат тан билан етишини, ибодатларни тўлиқ адо этишини тилаши лозим.

3. Рамазон киришини хурсандчилик билан кутиб олиш. Рамазон Аллоҳнинг қулларига берган улкан неъматларидан биридир. Чунки бу ойда дўзах эшиклари беркитилиб, жаннат эшиклари очилади. Бу ойда Қуръон нозил бўлган. Аллоҳ таоло марҳамат қилади: (Эй Муҳаммад), айтинг: «Аллоҳнинг фазлу марҳамати (яъни, ислом) ва раҳмат-меҳрибонлиги (яъни, Қуръон) билан — мана шу (неъмат) билан шод-хуррам бўлсинлар. (Зеро), бу улар тўплайдиган мол-дунёларидан яхшироқдир» (Юнус сураси, 58)

4. Инсонлар орасида бўладиган адоват ва аразлашишларга барҳам бериш.

5. Қарзлардан қутулиш. Рамазон арафасида бўйиндаги қарзларни тўлаш ҳам рўза ибодатларини хотиржам адо этишга сабаб бўлади.

6. Кўпчилик рўзани адо қилади-ю, намозга келганда оқсайди. Баъзилар Рамазон келгач, яна намозни бошлаб оламан дейди. Рамазонга тайёргарликнинг энг муҳим талабларидан бири бошқа фарзларни, айниқса, намозни тўлиқ адо этишдир.
 
7. Қазо бўлган рўзаларни Рамазонгача тутиб олиш.

8. Рўза ва закот илмларини ўрганиш. Оила аъзоларига ҳам бу қоидаларни тушунтириш.

9. Рамазон ойида оила билан ўқиладиган китобларни ҳозирлаш.

10. Шаъбон ойининг баъзи кунларида рўза тутиш. Умму Салама розийаллоҳу анҳо айтади: “Мен Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам Шаъбон ва Рамазондан бошқа икки ой кетма-кет рўза тутганларини кўрмаганман” (Термизий, Насоий, Аҳмад ва Табароний ривояти. Ривоят санади саҳиҳ).

11. Қуръони каримни тиловат қилиш. Абу Барқ ал-Балхий айтади: "Ражаб шамолга, Шаъбон булутга ўхшайди. Ражабда экмаган, Шаъбонда суғормаган Рамазондан қандай ҳосил олсин?"

Барчамизга келаётган Рамазон ойини хурсандлик билан кутиб олиб, рўза ибодатларини ҳузури қалб билан адо этиш насиб этсин.

Ko‘pchilik Ramazonni bir oy kunduzlari yeyish va ichishdan tiyilish, kechasi ba’zi ibodatlarni amalga oshirish deb tushunadi, xolos. Ular narxlar oshib ketmasligi uchun Ramazonga uzoq vaqt tayyorgarlik ko‘rishadi. Avvaldan yeyiladigan narsalarni yig‘ib olishadi. Hatto birovlar ro‘za payti qila olmay qolaman, deb ba’zi gunohlardan ham ko‘z yumishadi...

Aslida Ramazonga qanday tayyorgarlik ko‘riladi? Muqaddas oyga hozirlik ko‘rishning eng maqbul uslublari quyidagilardir:

1. Haqiqiy tavba. Tavba aslida faqatgina Ramazon ostonasida emas, har doim qilinishi lozim bo‘lgan amal. Ramazon arafasidagi tavba esa, Yaratgandan gunohlar kechirilishini astoydil so‘rash, odamlarning haqlarini ado etish orqali bu oyga yorug‘ yuz va toza qalb bilan kirishdir. Alloh taolo Nur surasining 31-oyatida shunday marhamat qiladi: "Ey mo‘minlar! Barchalaringiz Allohga tavba qilinglar. Shoyadki (shunda) najot topsangizlar".
Imom Muslimdan rivoyat qilingan hadisda Payg‘ambarimiz s.a.v.: "Ey insonlar, Allohga tavba qilinglar. Men kuniga yuz marta unga tavba qilaman", deganlar.

2. Duo. Ulug‘larimiz yilning olti oyida Allohdan Ramazonga yetkazishini, undan so‘ng 5 oyda ro‘zalarini qabul qilishini so‘rab duo qilisharkan. Musulmon kishi Yaratgandan Ramazonga sog‘-omon, kuchli iymon va salomat tan bilan yetishini, ibodatlarni to‘liq ado etishini tilashi lozim.

3. Ramazon kirishini xursandchilik bilan kutib olish. Ramazon Allohning qullariga bergan ulkan ne’matlaridan biridir. Chunki bu oyda do‘zax eshiklari berkitilib, jannat eshiklari ochiladi. Bu oyda Qur’on nozil bo‘lgan. Alloh taolo marhamat qiladi: (Ey Muhammad), ayting: «Allohning fazlu marhamati (ya’ni, islom) va rahmat-mehribonligi (ya’ni, Qur’on) bilan — mana shu (ne’mat) bilan shod-xurram bo‘lsinlar. (Zero), bu ular to‘playdigan mol-dunyolaridan yaxshiroqdir» (Yunus surasi, 58)

4. Insonlar orasida bo‘ladigan adovat va arazlashishlarga barham berish.

5. Qarzlardan qutulish. Ramazon arafasida bo‘yindagi qarzlarni to‘lash ham ro‘za ibodatlarini xotirjam ado etishga sabab bo‘ladi.

6. Ko‘pchilik ro‘zani ado qiladi-yu, namozga kelganda oqsaydi. Ba’zilar Ramazon kelgach, yana namozni boshlab olaman deydi. Ramazonga tayyorgarlikning eng muhim talablaridan biri boshqa farzlarni, ayniqsa, namozni to‘liq ado etishdir.
 
7. Qazo bo‘lgan ro‘zalarni Ramazongacha tutib olish.

8. Ro‘za va zakot ilmlarini o‘rganish. Oila a’zolariga ham bu qoidalarni tushuntirish.

9. Ramazon oyida oila bilan o‘qiladigan kitoblarni hozirlash.

10. Sha’bon oyining ba’zi kunlarida ro‘za tutish. Ummu Salama roziyallohu anho aytadi: “Men Nabiy sollallohu alayhi va sallam Sha’bon va Ramazondan boshqa ikki oy ketma-ket ro‘za tutganlarini ko‘rmaganman” (Termiziy, Nasoiy, Ahmad va Tabaroniy rivoyati. Rivoyat sanadi sahih).

11. Qur’oni karimni tilovat qilish. Abu Barq al-Balxiy aytadi: "Rajab shamolga, Sha’bon bulutga o‘xshaydi. Rajabda ekmagan, Sha’bonda sug‘ormagan Ramazondan qanday hosil olsin?"

Barchamizga kelayotgan Ramazon oyini xursandlik bilan kutib olib, ro‘za ibodatlarini huzuri qalb bilan ado etish nasib etsin.

• Олдинги
• Кейинги