Лой теккан девор

Рукн: Ибрат Чоп этилган: 22.12.2014

Боязид Бастомий ёмғирли ҳавода жума намозига бориш учун уйидан чиқди. Шаррос қуяётган ёмғирдан тупроқ йўл лой бўлиб кетган эди. Бир уйнинг девори остида паналаб, ёмғир пасайишини кута бошлади. Сўнг лойли пойабзалини деворга суртиб тозалади. Ёмғир секинлашгач, масжид сари юрди. Кетаётиб, бировнинг деворини кир қилгани хаёлига келди-да, юришдан таққа тўхтади. “Ҳовли эгасидан узр, рози-ризолик сўрамай туриб, қандай қилиб жума намозини ўқийсан? Бировнинг деворини лойга белаб, Аллоҳнинг ҳузурида қандай турасан?!” – дея ўз-ўзини сўроқ қиларкан, ортига қайтди ва эшикни қоқди. Уни қаршилаган мажусий:
– Келинг, хизмат? – деди.
– Сиздан узр сўрашга келдим...
– Мен сизни танимайман, нима учун узр сўрайсиз? – деди уй эгаси.
– Ҳозиргина лойга беланган оёқ кийимимни деворингизга суртиб, тозалаган эдим. Аслида, бу жудаям нотўғри иш. Девор кир бўлди. Ёмғирнинг шиддатидан нима қилаётганимни билмай қолибман...
Ҳайратга тушган мажусий:
 – Ҳечқиси йўқ. Шундоқ ҳам деворларимиз лой ичида қолган. Оёғингиздан теккан озгина лой унга ҳеч қандай зарар бермайди, – деди.
Боязид Бастомий:
Балки, аммо бу ерда қул ҳақи бор. Қилган ҳаракатим учун эгасидан ризолик сўрашим лозим эди. Шунинг учун эшигингизга келдим, – деди.
Мажусий:
– Бу қадар ҳақ-ҳуқуқ ва адолатни сизга ким ўргатган?– дея сўради.
– Динимиз ҳамда Муҳаммад пайғамбаримиз ўргатганлар, – дея жавоб берди Бастомий.
Шунда мажусий:
– Шундай адолатли дин бор экан, у ҳолда биз нега уни қабул қилмайлик? – деганча калима келтириб, мусулмон бўлди.

“Ибрат денгизи” китобидан  Гулбаҳор АБДУЛЛОҲ таржимаси

* * *

Boyazid Bastomiy yomg‘irli havoda juma namoziga borish uchun uyidan chiqdi. Sharros quyayotgan yomg‘irdan tuproq yo‘l loy bo‘lib ketgan edi. Bir uyning devori ostida panalab, yomg‘ir pasayishini kuta boshladi. So‘ng loyli poyabzalini devorga surtib tozaladi. Yomg‘ir sekinlashgach, masjid sari yurdi. Ketayotib, birovning devorini kir qilgani xayoliga keldi-da, yurishdan taqqa to‘xtadi. “Hovli egasidan uzr, rozi-rizolik so‘ramay turib, qanday qilib juma namozini o‘qiysan? Birovning devorini loyga belab, Allohning huzurida qanday turasan?!” – deya o‘z-o‘zini so‘roq qilarkan, ortiga qaytdi va eshikni qoqdi. Uni qarshilagan majusiy:
– Keling, xizmat? – dedi.
– Sizdan uzr so‘rashga keldim...
– Men sizni tanimayman, nima uchun uzr so‘raysiz? – dedi uy egasi.
– Hozirgina loyga belangan oyoq kiyimimni devoringizga surtib, tozalagan edim. Aslida, bu judayam noto‘g‘ri ish. Devor kir bo‘ldi. Yomg‘irning shiddatidan nima qilayotganimni bilmay qolibman...
Hayratga tushgan majusiy:
 – Hechqisi yo‘q. Shundoq ham devorlarimiz loy ichida qolgan. Oyog‘ingizdan tekkan ozgina loy unga hech qanday zarar bermaydi, – dedi.
Boyazid Bastomiy:
Balki, ammo bu yerda qul haqi bor. Qilgan harakatim uchun egasidan rizolik so‘rashim lozim edi. Shuning uchun eshigingizga keldim, – dedi.
Majusiy:
– Bu qadar haq-huquq va adolatni sizga kim o‘rgatgan?– deya so‘radi.
– Dinimiz hamda Muhammad payg‘ambarimiz o‘rgatganlar, – deya javob berdi Bastomiy.
Shunda majusiy:
– Shunday adolatli din bor ekan, u holda biz nega uni qabul qilmaylik? – degancha kalima keltirib, musulmon bo‘ldi.

“Ibrat dengizi” kitobidan  Gulbahor ABDULLOH tarjimasi
"Hidoyat" jurnalining 2012-yil, 7-sonidan olindi.