Теҳрон исломофобия кучаётганидан хавотир билдирди

Эрон Ислом Республикаси Ташқи ишлар вазири, доктор Муҳаммад Жавод Зариф БМТ Бош котиби Пан Ги Мунга дунёда исломофобия кучайиб бораётгани юзасидан хавотир билдириб мактуб йўллади.

Номада айтилишича, 2015 йил январь ойида Парижда террорчилик акти рўй бергач, исломни ёмонотлиқ қилишга уринишлар кўпайган.

Бир тўда террорчи гуруҳлар қўпорувчилик ҳаракати содир этаётганига асосланиб, исломий қадриятларни қоралашга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ. Негаки, соф эътиқодли мусулмонларнинг ўзи ҳам экстремистик гуруҳларнинг қурбони бўлаётир.

“Исломофобия тегирмонига сув қуяётганлар ҳар қанча воқеликни бузиб кўрсатишга уринмасин, ислом ва унинг соф таълимоти зўравонликка қарши экани, покиза эътиқодли мусулмон бундай йўл тутиши мумкин эмаслиги кундек равшан” деб ёзади Муҳаммад Жавод Зариф Пан Ги Мунга.

Мактубда жаҳонда сўз эркинлигини ҳимоя қилиш бўйича иккиёқлама сиёсат юритилаётганидан ташвиш билдирилган.

Эрон ташқи сиёсат маҳкамаси етакчисининг таассуф ила қайд этишича, Ғарбда айрим сиёсий арбоблар ҳамда оммавий ахборот воситалари томонидан Пайғамбар Муҳаммад (с.а.в), Қуръони карим ва исломнинг бошқа муқаддас қадрият ва тушунчаларини ҳақоратлаш одатий ҳолга айланди. Бу эса дунё тинчлиги ва миллатлар тотувлигига таҳдид солувчи хатардир.

Эрон Ташқи ишлар вазирига кўра, террорчи гуруҳлар таркибида Европа ва Шимолий Америкадаги муҳожирларнинг иккинчи авлоди кўпаяётгани кузатилмоқда. Бегуноҳ инсонларни қатл этаётган, бошини танасидан жудо этаётган террорчилар Ғарб тилларида ўз она тилидек нуқсонсиз сўзлаётир. Мактуб муаллифи Ғарб жамиятлари мазкур қалтис муаммони рад этиш ўрнига, унинг оқилона ечимини излаши, хусусан, муҳожирларнинг жамиятга интеграциялашувини қўллаб-қувватлаши лозимлигини уқтиради.

Доктор Зариф БМТ халқаро ташкилот сифатида бугунги таранг вазиятни бартараф этадиган ва барқарорлик кафолати ўлароқ хизмат қиладиган механизм ишлаб чиқишига ишонч билдиради. Эрон таклиф этган ва БМТ Бош Ассамблеяси маъқуллаган “Тамаддунлараро мулоқот” ҳамда “Дунё зўравонлик ва экстремизмга қарши” деб номланган лойиҳалар бу борада ҳуқуқий асос бўлиб хизмат қилишини таъкидлайди.

Эрон ташқи сиёсат маҳкамаси раҳбари дунё ҳамжамияти мазкур масала ечимини пайсалга солмай, бир ёқадан бош чиқариб ҳаракат қилиши лозим, деб ҳисоблайди.

Муҳаммад Жавод Зариф 1960 йил Теҳронда туғилган. АҚШдаги Сан-Франциско давлат университети бакалавриат ва магистратурасини тамомлаган. Денвер университетида халқаро ҳуқуқ ва сиёсат йўналишида докторлик диссертациясини ҳимоя қилган. 1978 йилдан буён Эрон Ташқи ишлар вазирлиги тизимида масъул лавозимларда фаолият юритиб келади. 2013 йил 15 августдан Эрон Ташқи ишлар вазири лавозимида ишлайди.

Эслатибўтамиз, 2015 йил 9 февраль куни Тошкентда ўтган матбуот анжуманида Эрон Ислом Республикасининг Ўзбекистондаги Фавқулодда ва мухтор элчиси Али Мардоний Фард ҳам мазкур масалага тўхталиб ўтган эди. “Терроризмга қарши туриш учун энг аввало унинг илдизини топиш керак. Терроризм қашшоқлик, ишсизлик, дискриминация, ҳуқуқларнинг поймол этилиши, адолатсизлик негизида юзага келади ва зулмдан озиқланиб кучаяди. Терроризм йўлини ёпиш учун адолат ва тараққиёт ғалабасини таъминлаш лозим” дея таъкидлаганди Эрон элчиси. 

Собир Салим

* * *

Eron Islom Respublikasi Tashqi ishlar vaziri, doktor Muhammad Javod Zarif BMT Bosh kotibi Pan Gi Munga dunyoda islomofobiya kuchayib borayotgani yuzasidan xavotir bildirib maktub yo‘lladi.

Nomada aytilishicha, 2015 yil yanvar oyida Parijda terrorchilik akti ro‘y bergach, islomni yomonotliq qilishga urinishlar ko‘paygan.

Bir to‘da terrorchi guruhlar qo‘poruvchilik harakati sodir etayotganiga asoslanib, islomiy qadriyatlarni qoralashga hech kimning haqqi yo‘q. Negaki, sof e’tiqodli musulmonlarning o‘zi ham ekstremistik guruhlarning qurboni bo‘layotir.

“Islomofobiya tegirmoniga suv quyayotganlar har qancha voqelikni buzib ko‘rsatishga urinmasin, islom va uning sof ta’limoti zo‘ravonlikka qarshi ekani, pokiza e’tiqodli musulmon bunday yo‘l tutishi mumkin emasligi kundek ravshan” deb yozadi Muhammad Javod Zarif Pan Gi Munga.

Maktubda jahonda so‘z erkinligini himoya qilish bo‘yicha ikkiyoqlama siyosat yuritilayotganidan tashvish bildirilgan.

Eron tashqi siyosat mahkamasi yetakchisining taassuf ila qayd etishicha, G‘arbda ayrim siyosiy arboblar hamda ommaviy axborot vositalari tomonidan Payg‘ambar Muhammad (s.a.v), Qur’oni karim va islomning boshqa muqaddas qadriyat va tushunchalarini haqoratlash odatiy holga aylandi. Bu esa dunyo tinchligi va millatlar totuvligiga tahdid soluvchi xatardir.

Eron Tashqi ishlar vaziriga ko‘ra, terrorchi guruhlar tarkibida Yevropa va Shimoliy Amerikadagi muhojirlarning ikkinchi avlodi ko‘payayotgani kuzatilmoqda. Begunoh insonlarni qatl etayotgan, boshini tanasidan judo etayotgan terrorchilar G‘arb tillarida o‘z ona tilidek nuqsonsiz so‘zlayotir. Maktub muallifi G‘arb jamiyatlari mazkur qaltis muammoni rad etish o‘rniga, uning oqilona yechimini izlashi, xususan, muhojirlarning jamiyatga integratsiyalashuvini qo‘llab-quvvatlashi lozimligini uqtiradi.

Doktor Zarif BMT xalqaro tashkilot sifatida bugungi tarang vaziyatni bartaraf etadigan va barqarorlik kafolati o‘laroq xizmat qiladigan mexanizm ishlab chiqishiga ishonch bildiradi. Eron taklif etgan va BMT Bosh Assambleyasi ma’qullagan “Tamaddunlararo muloqot” hamda “Dunyo zo‘ravonlik va ekstremizmga qarshi” deb nomlangan loyihalar bu borada huquqiy asos bo‘lib xizmat qilishini ta’kidlaydi.

Eron tashqi siyosat mahkamasi rahbari dunyo hamjamiyati mazkur masala yechimini paysalga solmay, bir yoqadan bosh chiqarib harakat qilishi lozim, deb hisoblaydi.

Muhammad Javod Zarif 1960 yil Tehronda tug‘ilgan. AQShdagi San-Frantsisko davlat universiteti bakalavriat va magistraturasini tamomlagan. Denver universitetida xalqaro huquq va siyosat yo‘nalishida doktorlik dissertatsiyasini himoya qilgan. 1978 yildan buyon Eron Tashqi ishlar vazirligi tizimida mas’ul lavozimlarda faoliyat yuritib keladi. 2013 yil 15 avgustdan Eron Tashqi ishlar vaziri lavozimida ishlaydi.

Eslatibo‘tamiz, 2015 yil 9 fevral kuni Toshkentda o‘tgan matbuot anjumanida Eron Islom Respublikasining O‘zbekistondagi Favqulodda va muxtor elchisi Ali Mardoniy Fard ham mazkur masalaga to‘xtalib o‘tgan edi. “Terrorizmga qarshi turish uchun eng avvalo uning ildizini topish kerak. Terrorizm qashshoqlik, ishsizlik, diskriminatsiya, huquqlarning poymol etilishi, adolatsizlik negizida yuzaga keladi va zulmdan oziqlanib kuchayadi. Terrorizm yo‘lini yopish uchun adolat va taraqqiyot g‘alabasini ta’minlash lozim” deya ta’kidlagandi Eron elchisi. 

Sobir Salim

• Олдинги
• Кейинги