Еттинчи бекат

Уста Мирсобит ўғлига бир хил ўлчамли тахтачалар тайёрлашни буюриб, кимгадир шошилиб қўнғироқ қилди. Ниманидир таъмирлаш, бўяш учун зарур бўлган нарсалар ҳақида сўраган эди, гўшакдан жавоб бўлди:

– Неча марта айтай, уста ака? Яшил рангда! Айнан шу рангдаги соябон танланди, рухсат берилди, дедим-ку!

– Раҳмат, раҳмат, барака топинг, – дея телефонни ўчираркан, Мирсобит ака ҳайрон бўлди: биров билан адаштирмаяптимикин, мен бу ҳақда олдин қўнғироқ қилмовдим шекилли?

Уста ўғлини чақириб, бир боғлам пул узатди:

– Энг сифатли, тоза яшил рангли бўёқ ва бекатлар устини ёпиш учун шу рангдаги зарур буюмлардан олиб кел.

– Адажон, бунча тез? Буюртмачи катталарданми, а?

– Ҳа, ўғлим, у жуда улуғ зот. Айтилганларни зудлик билан топ, ўғлим...

Ўғил бозордан тез қайтди. Яшил пластмассали ёпқич махсус буюртма билан тайёрланар экан, унга пул етмай қолибди.

Ота яна икки боғлам пул чиқарди. Шундан сўнг унинг барча айтганлари кечгача муҳайё бўлди. Ҳаммаси тайёр бўлганини кўриб, отанинг кўнгли жойига тушди ва ўғлига:

– Бир оз дамингни ол, иш кийимларингни тайёрлаб қўй. Ярим кечада уйғотаман. Укангни ҳам ёрдамга олиб кетамиз. Кечаси билан ишлаймиз, – деди.

Уста оромкурсига ёнбошлаганича бу ишларга ундаган ўша мавъиза ҳақида ўйлади. Сал ҳушёрроқ бўлганида-ку, бу ишларни илгарироқ ҳам қилса бўларди. Бироқ бу сафар масжид имоми туртки берди.

Жума намози мавъизасида имом ҳалол йўл билан топилган мол-мулкдан Ҳақ йўлида эл-юрт учун холис, миннатсиз хайрли ишлар қилиш лозимлиги, ундан бу дунёда инсонлар баҳра олса, савоби қиёматгача шу одамга етиб туришини тушунтирган эди.

Мавъизани тинглар экан, устанинг бадани жимирлади, негадир ўзидан-ўзи хижолат торта бошлади. Кўз олдига ишхонаси ёнидаги “Лолазор” бекати келди. Зеро, бу ерда ўтирғичлар тахтаси йўқлигидан қариялар, хаста кишилар бетон йўлакда тик туриб, автобус кутишга мажбур бўлаётганларига уста ҳам неча бор гувоҳ бўлган. “Шу бекатни таъмирлаб қўйсак ёмон бўлмас экан”, деган фикр хаёлидан ҳам ўтганди. Аммо кунлик югур-югурлар билан бўлиб, эсидан чиқиб кетибди...

Мирсобит устанинг ўн беш йил олдин кичик бир чархи бор эди, холос.

Бугун эса уста Мирсобит имом-хатиб ўгитига амал қилиб, тўкис ҳаёт шукронасига фарзандлари билан кечаси ишлаб, муборак ҳайит тонги отишига ҳамшаҳарларига ажойиб туҳфа ҳозирламоқчи...

У ана шундай ширин хаёллар билан уйқуга кетди. Уста уйғонганида соат миллари тунги ўн иккини кўрсатарди. У шошилганича ўрнидан туриб, ўғилларини чақирди. Буюртма берилган юк машинаси аллақачон келиб, кутиб турган экан. Унга чиқишиб, “Лолазор” бекатига етиб келишди. Аммо не кўз билан кўришсин, бекатдаги ўриндиқлар таъмирланган, резина ёпқичи ҳам янгиланган эди.

Бу савобталаб биродарларидан бирининг иши эканини дарҳол фаҳмлади.

Ота-бола усталар кейинги бекатга етиб келишди. Аммо буниси ҳам худди олдингисидек таъмирланган эди. Улар навбатдагисига шошилишди...

Хуллас, даҳадаги кетма-кет олти бекат тўла таъмирланиб, йўловчиларнинг ҳаваси келадиган даражага келтирилган эди.

Буни беминнат хизмат деса бўлади, – пичирлади уста, – мен нодон ниятимни ноғора қоқиб, ҳаммага довруқ қилдим, мана оқибати. Аслида, пулини нақд бериб, ҳеч кимга овоза қилмай, бошқа уста ёлласам ҳам бўларкан.

Ниҳоят, улар охирги – еттинчи бекатга ҳам етиб келишди. Хайрият, бекат таъмирталаб экан! Уста хонадони – ота-болалар енг шимариб, ишга киришди. Ниҳоят, бу бекат ҳам рисоладагидек бўлди. Усталар эркин нафас олганларича дастгоҳларини йиғиштиришди. Бир оздан сўнг бомдод азони эшитилди.

Рауф Раҳим Бахмалий

“Ҳидоят” журналининг 2012 йил, 8-сонидан олинди.

* * *

Usta Mirsobit o‘g‘liga bir xil o‘lchamli taxtachalar tayyorlashni buyurib, kimgadir shoshilib qo‘ng‘iroq qildi. Nimanidir ta’mirlash, bo‘yash uchun zarur bo‘lgan narsalar haqida so‘ragan edi, go‘shakdan javob bo‘ldi:

– Necha marta aytay, usta aka? Yashil rangda! Aynan shu rangdagi soyabon tanlandi, ruxsat berildi, dedim-ku!

– Rahmat, rahmat, baraka toping, – deya telefonni o‘chirarkan, Mirsobit aka hayron bo‘ldi: birov bilan adashtirmayaptimikin, men bu haqda oldin qo‘ng‘iroq qilmovdim shekilli?

Usta o‘g‘lini chaqirib, bir bog‘lam pul uzatdi:

– Eng sifatli, toza yashil rangli bo‘yoq va bekatlar ustini yopish uchun shu rangdagi zarur buyumlardan olib kel.

– Adajon, buncha tez? Buyurtmachi kattalardanmi, a?

– Ha, o‘g‘lim, u juda ulug‘ zot. Aytilganlarni zudlik bilan top, o‘g‘lim...

O‘g‘il bozordan tez qaytdi. Yashil plastmassali yopqich maxsus buyurtma bilan tayyorlanar ekan, unga pul yetmay qolibdi.

Ota yana ikki bog‘lam pul chiqardi. Shundan so‘ng uning barcha aytganlari kechgacha muhayyo bo‘ldi. Hammasi tayyor bo‘lganini ko‘rib, otaning ko‘ngli joyiga tushdi va o‘g‘liga:

– Bir oz damingni ol, ish kiyimlaringni tayyorlab qo‘y. Yarim kechada uyg‘otaman. Ukangni ham yordamga olib ketamiz. Kechasi bilan ishlaymiz, – dedi.

Usta oromkursiga yonboshlaganicha bu ishlarga undagan o‘sha mav’iza haqida o‘yladi. Sal hushyorroq bo‘lganida-ku, bu ishlarni ilgariroq ham qilsa bo‘lardi. Biroq bu safar masjid imomi turtki berdi.

Juma namozi mav’izasida imom halol yo‘l bilan topilgan mol-mulkdan Haq yo‘lida el-yurt uchun xolis, minnatsiz xayrli ishlar qilish lozimligi, undan bu dunyoda insonlar bahra olsa, savobi qiyomatgacha shu odamga yetib turishini tushuntirgan edi.

Mav’izani tinglar ekan, ustaning badani jimirladi, negadir o‘zidan-o‘zi xijolat torta boshladi. Ko‘z oldiga ishxonasi yonidagi “Lolazor” bekati keldi. Zero, bu yerda o‘tirg‘ichlar taxtasi yo‘qligidan qariyalar, xasta kishilar beton yo‘lakda tik turib, avtobus kutishga majbur bo‘layotganlariga usta ham necha bor guvoh bo‘lgan. “Shu bekatni ta’mirlab qo‘ysak yomon bo‘lmas ekan”, degan fikr xayolidan ham o‘tgandi. Ammo kunlik yugur-yugurlar bilan bo‘lib, esidan chiqib ketibdi...

Mirsobit ustaning o‘n besh yil oldin kichik bir charxi bor edi, xolos.

Bugun esa usta Mirsobit imom-xatib o‘gitiga amal qilib, to‘kis hayot shukronasiga farzandlari bilan kechasi ishlab, muborak hayit tongi otishiga hamshaharlariga ajoyib tuhfa hozirlamoqchi...

U ana shunday shirin xayollar bilan uyquga ketdi. Usta uyg‘onganida soat millari tungi o‘n ikkini ko‘rsatardi. U shoshilganicha o‘rnidan turib, o‘g‘illarini chaqirdi. Buyurtma berilgan yuk mashinasi allaqachon kelib, kutib turgan ekan. Unga chiqishib, “Lolazor” bekatiga yetib kelishdi. Ammo ne ko‘z bilan ko‘rishsin, bekatdagi o‘rindiqlar ta’mirlangan, rezina yopqichi ham yangilangan edi.

Bu savobtalab birodarlaridan birining ishi ekanini darhol fahmladi.

Ota-bola ustalar keyingi bekatga yetib kelishdi. Ammo bunisi ham xuddi oldingisidek ta’mirlangan edi. Ular navbatdagisiga shoshilishdi...

Xullas, dahadagi ketma-ket olti bekat to‘la ta’mirlanib, yo‘lovchilarning havasi keladigan darajaga keltirilgan edi.

Buni beminnat xizmat desa bo‘ladi, – pichirladi usta, – men nodon niyatimni nog‘ora qoqib, hammaga dovruq qildim, mana oqibati. Aslida, pulini naqd berib, hech kimga ovoza qilmay, boshqa usta yollasam ham bo‘larkan.

Nihoyat, ular oxirgi – yettinchi bekatga ham yetib kelishdi. Xayriyat, bekat ta’mirtalab ekan! Usta xonadoni – ota-bolalar yeng shimarib, ishga kirishdi. Nihoyat, bu bekat ham risoladagidek bo‘ldi. Ustalar erkin nafas olganlaricha dastgohlarini yig‘ishtirishdi. Bir ozdan so‘ng bomdod azoni eshitildi.

Rauf Rahim Baxmaliy

“Hidoyat” jurnalining 2012 yil, 8-sonidan olindi.

• Олдинги
• Кейинги