Имоми Аъзам (р.а)нинг зукколиги

Вақиъ ибни Жарроҳ (р.а)дан ривоят қилинади:                            

Кунларнинг бирида Имоми Аъзам (р.а)нинг ҳузурларига бир аёл киши келди. У мерос тақсимотида адолатсизлик бўлганини изҳор қилиб, норози оҳангда деди: “Менинг акам вафот этди ва ундан олти юз дирҳам мерос қолди. Шундан менга бир дирҳам тегди холос”.

Имоми Аъзам (р.а) аёлдан меросни ким тақсим қилганини сўрадилар. Аёл Довуди Тойи деб жавоб берди. Шунда Имоми Аъзам (р.а.) мерос тўғри тақсим қилинибди дедилар ва аёлга  саволлар бера бошладилар:

— Вафот этган акангизнининг иккита қизи қолганми?

— Ҳа, қолган.

— Оналари ҳам ҳаётми?

— Ҳа, ҳаёт.

— Битта аёли ҳам борми?

— Ҳа, бор.

— Вафот этган акангизнинг ўн иккита ака-укалари бор, тўғрими?

— Ҳа, тўғри.

— Ва яна ундан ташқари биргина сиз қолдингиз тўғрими?

— Ҳа, тўғри.

Шу саволлрдан сўнг Имоми Аъзам (р.а) олти юз дирҳам мерос қандай тақсим қилинганини айтиб бердилар. Вахоланки ўша аёл Имоми Аъзам (р.а)га булар тўғрисида бирор нарса айтмаган эди. Имоми Аъзам (р.а) ўзининг илм тафаккури ва чуқур ақл идроки билан бу масаланинг ечимини моҳирлик билан фаҳмлаган эдилар.

Кейин Имоми Аъзам аёлга дедилар: “Қолган иккита қизларига мероснинг учдан икки қисми тегади (600 нинг учдан икки қисми 400 бўлади). Онасига мероснинг олтидан бири тегади (олтидан бир қисми 100 бўлади). Вафот этган акангизнинг жуфти ҳалолига мероснинг саккиздан бир улуши тегади (саккиздан бири 75 бўлади). Қолган ўн иккита ака-укаларига меросдан икки дирҳамдан тегади (жами 24 дирҳам). Меросдан қолган бир дирҳам сизнинг улушингиз бўлади”.

Имоми Аъзам (р.а)нинг бу берган жавобларидан атрофидаги эшитиб ўтирган барча ҳайратда қолган эди.

“Еттичинор” масжиди имом хатиби Мақсудали Қосимов ва “Мустаҳкам” масжиди имом хатиби С. Арипов тайёрлади.

* * *

Vaqi’ ibni Jarroh (r.a)dan rivoyat qilinadi:                            

Kunlarning birida Imomi A’zam (r.a)ning huzurlariga bir ayol kishi keldi. U meros taqsimotida adolatsizlik bo‘lganini izhor qilib, norozi ohangda dedi: “Mening akam vafot etdi va undan olti yuz dirham meros qoldi. Shundan menga bir dirham tegdi xolos”.

Imomi A’zam (r.a) ayoldan merosni kim taqsim qilganini so‘radilar. Ayol Dovudi Toyi deb javob berdi. Shunda Imomi A’zam (r.a.) meros to‘g‘ri taqsim qilinibdi dedilar va ayolga  savollar bera boshladilar:

— Vafot etgan akangiznining ikkita qizi qolganmi?

— Ha, qolgan.

— Onalari ham hayotmi?

— Ha, hayot.

— Bitta ayoli ham bormi?

— Ha, bor.

— Vafot etgan akangizning o‘n ikkita aka-ukalari bor, to‘g‘rimi?

— Ha, to‘g‘ri.

— Va yana undan tashqari birgina siz qoldingiz to‘g‘rimi?

— Ha, to‘g‘ri.

Shu savollrdan so‘ng Imomi A’zam (r.a) olti yuz dirham meros qanday taqsim qilinganini aytib berdilar. Vaxolanki o‘sha ayol Imomi A’zam (r.a)ga bular to‘g‘risida biror narsa aytmagan edi. Imomi A’zam (r.a) o‘zining ilm tafakkuri va chuqur aql idroki bilan bu masalaning yechimini mohirlik bilan fahmlagan edilar.

Keyin Imomi A’zam ayolga dedilar: “Qolgan ikkita qizlariga merosning uchdan ikki qismi tegadi (600 ning uchdan ikki qismi 400 bo‘ladi). Onasiga merosning oltidan biri tegadi (oltidan bir qismi 100 bo‘ladi). Vafot etgan akangizning jufti haloliga merosning sakkizdan bir ulushi tegadi (sakkizdan biri 75 bo‘ladi). Qolgan o‘n ikkita aka-ukalariga merosdan ikki dirhamdan tegadi (jami 24 dirham). Merosdan qolgan bir dirham sizning ulushingiz bo‘ladi”.

Imomi A’zam (r.a)ning bu bergan javoblaridan atrofidagi eshitib o‘tirgan barcha hayratda qolgan edi.

“Yettichinor” masjidi imom xatibi Maqsudali Qosimov va “Mustahkam” masjidi imom xatibi S. Aripov tayyorladi.

• Олдинги
• Кейинги