Тошкент шаҳрида “Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон ва Озарбайжон мисолида” мавзусида халқаро конференция бўлиб ўтди

18 октябрь куни пойтахтдаги Симпозиумлар саройида “Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон ва Озарбайжон мисолида” мавзуида илмий-амалий конференция бўлиб ўтди. Бу ҳақда Ўзбекистон Мусулмонлари идорасининг muslim.uz сайти хабар берди.

Унда Ўзбекистон, Озарбайжон, Россия, Украина, Туркия, Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон, Ирландия, Германия ва бошқа давлатлар ҳамда диний конфессияларнинг олиму уламолари иштирок этди.

Анжуманда Ўзбекистон Республикаси Бош Вазири Абдулла Орипов ҳам қатнашди.

Анжуманни Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раиси, Ортиқбек Юсупов ва Кавказ мусулмонлари идораси раиси, МДҲ динлараро кенгаш ҳамраиси, Кавказ халқлари Олий диний кенгаши раиси, Шайхулислом Оллоҳшукур Пошшозода очиқ деб эълон қилишганидан сўнг Ўзбекистон Республикасининг давлат маслаҳатчиси Хайриддин Султонов Президент Шавкат Мирзиёевнинг анжуман иштирокчиларига йўллаган табрик сўзларини ўқиб эшиттирди. Сўнгра Озарбайжон Республикасининг Диний ташкилотлар билан ишлаш қўмитаси раиси Мубориз Қурбонўғли анжуман иштирокчиларига Озарбайжон Президенти йўллаган табрикни етказди.

Анжуман ишига Дин ишлари бўйича қўмита раиси Ортиқбек Юсупов раҳбарлик қилди.

Биринчи сўз Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимовга берилди. Муфтий ҳазратлари “Тинчликни қадрлаш – олий фазилат” мавзуидаги нутқини меҳмонларни юртимизга келгани билан қутлаш билан бошладилар. Сўнгра ўзбек ва озар халқи қадим-қадимдан дўстона алоқада бўлиб келгани, айниқса, икки халқ зиёлилари, ижодкору олимлари ўртасида устоз-шогирдлик анъаналари кўп асрлик тарихга эга эканига эътибор қаратдилар ҳамда тинчликнинг бебаҳо неъмат эканини ояти карималар, ҳадиси шарифлар билан таърифладилар. Маърузаси ниҳоясида меҳмонларни ташрифи билан яна бир бор қутлаб, уларни Тошкент, Самарқанд, Бухородаги қадамжоларга зиёратга таклиф қилдилар.

Туркия Республикаси Диний бошқармаси раиси Доктор Али Эрбаш “Бағрикенгликни мустаҳкамлашнинг ижтимоий омиллари”;

Озарбайжон Республикасининг Диний ташкилотлар билан ишлаш қўмитаси раиси Мубориз Қурбонўғли “Ислом ҳамжиҳатлиги: Озарбайжон жавоби”;

Ислом Ҳамкорлик Ташкилоти қошидаги Ислом тарихи, маданияти ва санъати ташкилотининг Истамбулдаги (IRCICA) маркази бош директори, доктор Халит Эрен “IRCICAнинг ислом тарихи, маданияти ва санъатига доир фаолияти”;

Озарбайжон миллий академияси президенти, академик Акиф Ализода “Диний бағрикенглик – халқлар ўртасидаги тинчлик кафолати”;

Миллий Мажлис депутати, Парламентдаги озарбайжон-ўзбек дўстлиги гуруҳи раҳбари Элдор Иброҳимов “Динлараро бағрикенглик – жамиятдаги тинчлик ва барқарорлик гарови”;

Миллий Мажлис депутати, Парламент қўмитаси раиси Сиёвуш Наврўзов “Озарбайжондаги диний бағрикенгликнинг тарихий-фалсафий асослари”;

Карачаева-Черкес Республикаси мусулмонлари диний бошқармаси раҳбари, Шимолий Кавказ мусулмонларининг мувофиқлаштирувчи маркази раиси, муфтий Исмоил Бердиев “Такфирчилик” ва ундан ислом ҳамжиҳатлигига қарши сиёсий куч сифатида фойдаланилаётгани”;

Кавказ мусулмонлари идораси раиси, МДҲ динлараро кенгаш ҳамраиси, Кавказ халқлари Олий диний кенгаши раиси, Шайхулислом Оллоҳшукур Пошшозода “Тинчликни сақлашда диннинг ўрни” каби долзарб мавзуларда нутқлар сўзладилар.

Маърузалар тинланганидан кейин ярим соат муҳокамага вақт ажратилди ва анжуманнинг биринчи қисми ниҳоясига етди.

Анжуман иштирокчиларини Тошкент шаҳар ҳокимияти “Наврўз” ресторанида тўкин дастурхон безаб меҳмон қилди. Анжуман қатнашчилари тушликдан сўнг тоза ҳавода эркин суҳбат қилиб, эсдалик учун суратга тушдилар.

Анжуманнинг иккинчи қисмига Аҳаджон Ҳасанов ва Салмон Мусаев бошчилик қилдилар.

Унда академик Неъматулло Иброҳимов “Ўзбек ва рус тилларида Ислом энциклопедиясини тузиш бўйича таклиф ва мулоҳазалар”;

Германия Республикасининг Франкфурт шаҳридаги Европа-турк мусулмон уюшмаси президенти Мусо Сардор Чалабий “Бугунги исломий дунёқарашда диний бағрикенглик муаммолари”;

Тошкент ислом университети ректори Равшан Абдуллаев “Ўзбекистондаги диний таълимнинг бугунги ҳолати”;

Россия мусулмонлари диний ташкилоти раиси, Москва шаҳри муфтийси  Альбир Крганов “Дин ва ижтимоий ҳамкорлик”;

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари, Шайх Абдулазиз Мансур “Тинч-тотув яшашнинг мусулмонча модели, ўзаро ҳурмат-эҳтиром ва маданий алоқалар”;

Шимолий Осетия-Алания Республикаси муфтийси Ҳожимурод Гацалов “Ислом ҳажиҳатлигининг янги, хатарли даврдаги роли”;

Тошкент ва Ўзбекистон митрополити Викентий “Православ черковининг дўстона муносабатлар ва ёшларнинг тарбиясига доир фаолияти”;

Кавказ мусулмонлари бошқармаси раисининг биринчи ўринбосари, муфтий Салмон Мусаев “Диний ва ижтимоий ҳамкорлик”;

Ўзбекистондаги Ислом тараққиёти маркази раҳбари Шоазим Мунавваров “Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон тажрибаси”;

Озарбайжон Республикаси Диний ташкилотлар билан ишлаш қўмитаси раиси ўринбосари Гундуз Исмоилов “Озарбайжонда давлат ва дин муносабати”;

Украина мусулмонлари диний бошқармаси раиси, муфтий Аҳмад Тамим “Ислом ҳамжиҳатлигини мустаҳкамлашда халқаро илмий ҳамкорликнинг роли”;

Рим-католик черкови епископи Ежи Мацулевич “Ўзбекистондаги Рим-католик черковининг тўлақонли фаолият юритиши учун яратилган шароитлар”;

Рус православ черковининг Боку ва Озарбайжон Епархи Архиепископ Александр “Диний бағрикенглик ва янгича дунёқараш муаммолари: ўтмиш ва бугун”;

Ўзбекистон Библия жамияти бош котиби Холматжон Аширов “Ўзбекистон Республикасида диний бағрикенгликнинг таъминланиши”;

Халқаро ислом миссияси президенти, муфтий Шафиқ Пшихачев “Ёш авлод тарбияси муаммоси ва маърифат тарқатиш борасида ҳамкорликда фаолият юритишнинг аҳамияти”;

Ўзбекистон Дин ишлари бўйича қўмита раисининг ўринбосари Ўткир Ҳасанбоев “Ёшлар ўртасида диний экстремизм мафкураси тарқалишига қарши”;

Озарбайжон тоғли халқи яҳудийлари жамоаси раҳбари Милих Евдаев “Толерантликни шакллантиришда интегратив функциянинг роли” мавзуида маъруза қилди.

18 oktyabr kuni poytaxtdagi Simpoziumlar saroyida “Islom hamjihatligi: O‘zbekiston va Ozarbayjon misolida” mavzuida ilmiy-amaliy konferentsiya bo‘lib o‘tdi. Bu haqda O‘zbekiston Musulmonlari idorasining muslim.uz sayti xabar berdi.

Unda O‘zbekiston, Ozarbayjon, Rossiya, Ukraina, Turkiya, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston, Irlandiya, Germaniya va boshqa davlatlar hamda diniy konfessiyalarning olimu ulamolari ishtirok etdi.

Anjumanda O‘zbekiston Respublikasi Bosh Vaziri Abdulla Oripov ham qatnashdi.

Anjumanni O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi, Ortiqbek Yusupov va Kavkaz musulmonlari idorasi raisi, MDH dinlararo kengash hamraisi, Kavkaz xalqlari Oliy diniy kengashi raisi, Shayxulislom Ollohshukur Poshshozoda ochiq deb e’lon qilishganidan so‘ng O‘zbekiston Respublikasining davlat maslahatchisi Xayriddin Sultonov Prezident Shavkat Mirziyoyevning anjuman ishtirokchilariga yo‘llagan tabrik so‘zlarini o‘qib eshittirdi. So‘ngra Ozarbayjon Respublikasining Diniy tashkilotlar bilan ishlash qo‘mitasi raisi Muboriz Qurbono‘g‘li anjuman ishtirokchilariga Ozarbayjon Prezidenti yo‘llagan tabrikni yetkazdi.

Anjuman ishiga Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Ortiqbek Yusupov rahbarlik qildi.

Birinchi so‘z O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimovga berildi. Muftiy hazratlari “Tinchlikni qadrlash – oliy fazilat” mavzuidagi nutqini mehmonlarni yurtimizga kelgani bilan qutlash bilan boshladilar. So‘ngra o‘zbek va ozar xalqi qadim-qadimdan do‘stona aloqada bo‘lib kelgani, ayniqsa, ikki xalq ziyolilari, ijodkoru olimlari o‘rtasida ustoz-shogirdlik an’analari ko‘p asrlik tarixga ega ekaniga e’tibor qaratdilar hamda tinchlikning bebaho ne’mat ekanini oyati karimalar, hadisi shariflar bilan ta’rifladilar. Ma’ruzasi nihoyasida mehmonlarni tashrifi bilan yana bir bor qutlab, ularni Toshkent, Samarqand, Buxorodagi qadamjolarga ziyoratga taklif qildilar.

Turkiya Respublikasi Diniy boshqarmasi raisi Doktor Ali Erbash “Bag‘rikenglikni mustahkamlashning ijtimoiy omillari”;

Ozarbayjon Respublikasining Diniy tashkilotlar bilan ishlash qo‘mitasi raisi Muboriz Qurbono‘g‘li “Islom hamjihatligi: Ozarbayjon javobi”;

Islom Hamkorlik Tashkiloti qoshidagi Islom tarixi, madaniyati va san’ati tashkilotining Istambuldagi (IRCICA) markazi bosh direktori, doktor Xalit Eren “IRCICAning islom tarixi, madaniyati va san’atiga doir faoliyati”;

Ozarbayjon milliy akademiyasi prezidenti, akademik Akif Alizoda “Diniy bag‘rikenglik – xalqlar o‘rtasidagi tinchlik kafolati”;

Milliy Majlis deputati, Parlamentdagi ozarbayjon-o‘zbek do‘stligi guruhi rahbari Eldor Ibrohimov “Dinlararo bag‘rikenglik – jamiyatdagi tinchlik va barqarorlik garovi”;

Milliy Majlis deputati, Parlament qo‘mitasi raisi Siyovush Navro‘zov “Ozarbayjondagi diniy bag‘rikenglikning tarixiy-falsafiy asoslari”;

Karachayeva-Cherkes Respublikasi musulmonlari diniy boshqarmasi rahbari, Shimoliy Kavkaz musulmonlarining muvofiqlashtiruvchi markazi raisi, muftiy Ismoil Berdiyev “Takfirchilik” va undan islom hamjihatligiga qarshi siyosiy kuch sifatida foydalanilayotgani”;

Kavkaz musulmonlari idorasi raisi, MDH dinlararo kengash hamraisi, Kavkaz xalqlari Oliy diniy kengashi raisi, Shayxulislom Ollohshukur Poshshozoda “Tinchlikni saqlashda dinning o‘rni” kabi dolzarb mavzularda nutqlar so‘zladilar.

Ma’ruzalar tinlanganidan keyin yarim soat muhokamaga vaqt ajratildi va anjumanning birinchi qismi nihoyasiga yetdi.

Anjuman ishtirokchilarini Toshkent shahar hokimiyati “Navro‘z” restoranida to‘kin dasturxon bezab mehmon qildi. Anjuman qatnashchilari tushlikdan so‘ng toza havoda erkin suhbat qilib, esdalik uchun suratga tushdilar.

Anjumanning ikkinchi qismiga Ahadjon Hasanov va Salmon Musayev boshchilik qildilar.

Unda akademik Ne’matullo Ibrohimov “O‘zbek va rus tillarida Islom entsiklopediyasini tuzish bo‘yicha taklif va mulohazalar”;

Germaniya Respublikasining Frankfurt shahridagi Yevropa-turk musulmon uyushmasi prezidenti Muso Sardor Chalabiy “Bugungi islomiy dunyoqarashda diniy bag‘rikenglik muammolari”;

Toshkent islom universiteti rektori Ravshan Abdullayev “O‘zbekistondagi diniy ta’limning bugungi holati”;

Rossiya musulmonlari diniy tashkiloti raisi, Moskva shahri muftiysi  Albir Krganov “Din va ijtimoiy hamkorlik”;

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari, Shayx Abdulaziz Mansur “Tinch-totuv yashashning musulmoncha modeli, o‘zaro hurmat-ehtirom va madaniy aloqalar”;

Shimoliy Osetiya-Alaniya Respublikasi muftiysi Hojimurod Gatsalov “Islom hajihatligining yangi, xatarli davrdagi roli”;

Toshkent va O‘zbekiston mitropoliti Vikentiy “Pravoslav cherkovining do‘stona munosabatlar va yoshlarning tarbiyasiga doir faoliyati”;

Kavkaz musulmonlari boshqarmasi raisining birinchi o‘rinbosari, muftiy Salmon Musayev “Diniy va ijtimoiy hamkorlik”;

O‘zbekistondagi Islom taraqqiyoti markazi rahbari Shoazim Munavvarov “Islom hamjihatligi: O‘zbekiston tajribasi”;

Ozarbayjon Respublikasi Diniy tashkilotlar bilan ishlash qo‘mitasi raisi o‘rinbosari Gunduz Ismoilov “Ozarbayjonda davlat va din munosabati”;

Ukraina musulmonlari diniy boshqarmasi raisi, muftiy Ahmad Tamim “Islom hamjihatligini mustahkamlashda xalqaro ilmiy hamkorlikning roli”;

Rim-katolik cherkovi yepiskopi Yeji Matsulevich “O‘zbekistondagi Rim-katolik cherkovining to‘laqonli faoliyat yuritishi uchun yaratilgan sharoitlar”;

Rus pravoslav cherkovining Boku va Ozarbayjon Yeparxi Arxiyepiskop Aleksandr “Diniy bag‘rikenglik va yangicha dunyoqarash muammolari: o‘tmish va bugun”;

O‘zbekiston Bibliya jamiyati bosh kotibi Xolmatjon Ashirov “O‘zbekiston Respublikasida diniy bag‘rikenglikning ta’minlanishi”;

Xalqaro islom missiyasi prezidenti, muftiy Shafiq Pshixachev “Yosh avlod tarbiyasi muammosi va ma’rifat tarqatish borasida hamkorlikda faoliyat yuritishning ahamiyati”;

O‘zbekiston Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining o‘rinbosari O‘tkir Hasanboyev “Yoshlar o‘rtasida diniy ekstremizm mafkurasi tarqalishiga qarshi”;

Ozarbayjon tog‘li xalqi yahudiylari jamoasi rahbari Milix Yevdayev “Tolerantlikni shakllantirishda integrativ funktsiyaning roli” mavzuida ma’ruza qildi.

• Олдинги
• Кейинги