«Олтин силсила» ҳадислар тўплами чоп этила бошланди

Ҳадис китоблари ислом динининг Қуръони каримдан кейинги иккинчи асосий манбасидир. Буюк ватандошимиз Имом Бухорий Пайғамбар алайҳиссаломнинг энг ишончли ҳадисларидан иборат саҳиҳ тўпламни тузиш шарафига муяссар бўлган мумтоз зотдир. У кишининг “Саҳиҳи Бухорий” китоби дунё мусулмон уламолари томонидан якдиллик билан энг мў‘табар ҳадис тўплами сифатида эътироф этилган. Бундай баҳога сазовор бўлган ҳадис тўпламлари уламолар ўртасида “Саҳиҳ тўққизлик” деб юритилади. Ушбу китобларда жами 47000 га яқин ҳадиси шариф йиғилган бўлиб, «Олтин силсила» номини олган. Ушбу “Саҳиҳ тўққизлик” қуйидагилардир:

1. «Саҳиҳи Бухорий» (7563 ҳадис)
2. «Жомеъи Термизий» (3956 ҳадис)
3. «Саҳиҳи Муслим» (7563 ҳадис)
4. «Сунани Абу Довуд» (5274 ҳадис)
5. «Мужтабои Насаий» (5758 ҳадис)
6. «Сунани Ибн Можа» (4341 ҳадис)
7. «Муваттои Молик» (1843 ҳадис)
8. «Сунани Доримий» (3465 ҳадис)
9. «Саҳиҳи Ибн Ҳиббон» (7096 ҳадис)

Шуни катта фахр билан қайд этиш жоизки, ушбу рўйхатдан жой олган Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Насоий, Имом Доримий ва Имом Ибн Ҳиббон каби алломалар бетакрор диёримиз – қадимий Мовароуннаҳр замини фарзандларидир. Бу мутафаккир зотларнинг китоблари юртимиз олиму уламолари томонидан ўзбек тилига таржима қилиниб, “Олтин силсила” рукни остида кўп жилдлик қомусий тўплам шаклида нашрга тайёрланмоқда. Мазкур тўплам айни шу йўналишда биринчи бор амалга оширилаётган улкан илмий иш бўлиб, диний-маънавий меросимиздан халқимизни янада кўпроқ баҳраманд қилиш йўлидаги яна бир катта амалий қадамдир.

Бундай йирик тўплам дунёнинг саноқли давлатларидагина мавжуд эканини инобатга оладиган бўлсак, унинг моҳияти ва аҳамияти яққол аён бўлади.

Тўпламни тайёрлашда ҳадис илмининг нозик жиҳатлари ҳамда мукаммал таржимага эътибор берилди. Ҳар бир ҳадис авали араб тилида, сўнг ўзбек таржима ва ҳадис шарҳи тақдим этилди. Ҳадисларни шарҳлашда ҳанафий мазҳаби ҳукмларига асосланди.

Ушбу тўплам ҳақида дунёнинг машҳур уламоларидан Жаҳон мусулмон уламолари кенгашининг Бош котиби Доктор Али Муҳйиддин Қорадоғий, Атоқли олим Шайх Муҳаммад Саид Рамазон Бутий, Миср Араб Республикаси муфтийси Доктор Али Жума, Ислом фиқҳи академиялари аъзоси, доктор Ваҳба Мустафо Зуҳайлий, Маккаи мукаррамадаги Қуръон ва Суннат бўйича илмий мў‘жизалар ҳайъати Бош котиби Абдуллоҳ Муслиҳ каби зотлар табрик ва тақриз йўлладилар.

«Олтин силсила» туркумига киритилган мў‘табар ҳадис китобларини таржима қилиш ишлари 1431 йил Рамазон ойининг учинчиси, чоршанба куни бошланган эди. Алҳамдулиллаҳ, орадан икки йил ўтгач, Рамазон ойи арафасида ушбу силсиланинг дастлабки жилди нашрга тайёр бўлди. Силсиланинг илк жилди – муқаддима ва «Саҳиҳи Бухорий»нинг дастлабки бобларидан бошланган китобнинг намуна нашри чоп этилди» деб ёзади инфо.ислом.уз сайти.

«Олтин силсила» ижодий гуруҳи бу қутлуғ нашрнинг нишонасини Самарқанд шаҳрида тақдим этдилар. Ушбу силсиланинг 9 жилди ҳазрат Бухорийнинг ҳадисларига бағишланади. “Олтин силсила” рукни остида кўп жилдлик қомусий тўплам жами 50 жилдга яқин бўлади.

* * *

Hadis kitoblari islom dinining Qur’oni karimdan keyingi ikkinchi asosiy manbasidir. Buyuk vatandoshimiz Imom Buxoriy Payg‘ambar alayhissalomning eng ishonchli hadislaridan iborat sahih to‘plamni tuzish sharafiga muyassar bo‘lgan mumtoz zotdir. U kishining “Sahihi Buxoriy” kitobi dunyo musulmon ulamolari tomonidan yakdillik bilan eng mo‘‘tabar hadis to‘plami sifatida e’tirof etilgan. Bunday bahoga sazovor bo‘lgan hadis to‘plamlari ulamolar o‘rtasida “Sahih to‘qqizlik” deb yuritiladi. Ushbu kitoblarda jami 47000 ga yaqin hadisi sharif yig‘ilgan bo‘lib, «Oltin silsila» nomini olgan. Ushbu “Sahih to‘qqizlik” quyidagilardir:

1.  «Sahihi Buxoriy» (7563 hadis)
2.  «Jome’i Termiziy» (3956 hadis)
3.  «Sahihi Muslim» (7563 hadis)
4.  «Sunani Abu Dovud» (5274 hadis)
5.  «Mujtaboi Nasaiy» (5758 hadis)
6.  «Sunani Ibn Moja» (4341 hadis)
7.  «Muvattoi Molik» (1843 hadis)
8.  «Sunani Dorimiy» (3465 hadis)
9.  «Sahihi Ibn Hibbon» (7096 hadis)

Shuni katta faxr bilan qayd etish joizki, ushbu ro‘yxatdan joy olgan Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Nasoiy, Imom Dorimiy va Imom Ibn Hibbon kabi allomalar betakror diyorimiz – qadimiy Movarounnahr zamini farzandlaridir. Bu mutafakkir zotlarning kitoblari yurtimiz olimu ulamolari tomonidan o‘zbek tiliga tarjima qilinib, “Oltin silsila” rukni ostida ko‘p jildlik qomusiy to‘plam shaklida nashrga tayyorlanmoqda. Mazkur to‘plam ayni shu yo‘nalishda birinchi bor amalga oshirilayotgan ulkan ilmiy ish bo‘lib, diniy-ma’naviy merosimizdan xalqimizni yanada ko‘proq bahramand qilish yo‘lidagi yana bir katta amaliy qadamdir.

Bunday yirik to‘plam dunyoning sanoqli davlatlaridagina mavjud ekanini inobatga oladigan bo‘lsak, uning mohiyati va ahamiyati yaqqol ayon bo‘ladi.

To‘plamni tayyorlashda hadis ilmining nozik jihatlari hamda mukammal tarjimaga e’tibor berildi. Har bir hadis avali arab tilida, so‘ng o‘zbek tarjima va hadis sharhi taqdim etildi. Hadislarni sharhlashda hanafiy mazhabi hukmlariga asoslandi.

Ushbu to‘plam haqida dunyoning mashhur ulamolaridan Jahon musulmon ulamolari kengashining Bosh kotibi Doktor Ali Muhyiddin Qoradog‘iy, Atoqli olim Shayx Muhammad Said Ramazon Butiy, Misr Arab Respublikasi muftiysi Doktor Ali Juma, Islom fiqhi akademiyalari a’zosi, doktor Vahba Mustafo Zuhayliy, Makkai mukarramadagi Qur’on va Sunnat bo‘yicha ilmiy mo‘‘jizalar hay’ati Bosh kotibi Abdulloh Muslih kabi zotlar tabrik va taqriz yo‘lladilar.

«Oltin silsila» turkumiga kiritilgan mo‘‘tabar hadis kitoblarini tarjima qilish ishlari 1431 yil Ramazon oyining uchinchisi, chorshanba kuni boshlangan edi. Alhamdulillah, oradan ikki yil o‘tgach, Ramazon oyi arafasida ushbu silsilaning dastlabki jildi nashrga tayyor bo‘ldi. Silsilaning ilk jildi – muqaddima va «Sahihi Buxoriy»ning dastlabki boblaridan boshlangan kitobning namuna nashri chop etildi» deb yozadi info.islom.uz sayti.

«Oltin silsila» ijodiy guruhi bu qutlug‘ nashrning nishonasini Samarqand shahrida taqdim etdilar. Ushbu silsilaning 9 jildi hazrat Buxoriyning hadislariga bag‘ishlanadi. “Oltin silsila” rukni ostida ko‘p jildlik qomusiy to‘plam jami 50 jildga yaqin bo‘ladi.

• Олдинги
• Кейинги