Юртимизда Ийд ал-Фитр манзаралари

Рукн: Янгиликлар Чоп этилган: 31.08.2011

Фарғона вилоятидаги энг катта ва қадимий масжидлардан бири, Марғилон шаҳридаги «Хонақоҳ» жомеъ масжидида бу йил Рамазон ҳар йилгидан-да файзли ўтди. Раҳмат ойи аввалидан бошланган хатми Қуръонни 1968-йилдан бери ушбу жомеъда хизмат қилаётган уламо, масжид имом хатиби Мулла Собиржон қори Марғилоний табаррукан бошлаб бериб, Муҳаммад Тоҳир қори Марғилоний ва шогирдлари кунига 2 жузъдан, тажвид билан ўқиб беришди. 16-кечада Қуръони карим хатмонасига Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратлари ташриф буюриб, маъруза қилдилар ва хатми Қуръон сўнггида юртимиз ва халқимиз ҳақига хайрли дуолар қилдилар.

Эрта тонгдан бомдод намозини ҳам жамоат билан ўқиш мақсадида йиғилган мўминлар аллақачон «Хонақоҳ» масжидининг асосий биносини тўлдиришди. Бомдоддан сўнг, Ҳайит намози учун жамоат йигъилгунча ҳайит кунинг фазилатлари каби мавзуларда мавъизалар қилинди. Шу куни масжид жойлашган шохкўча ИИБ ходимлари томонидан тўсилиб, намозхонларга шароит яратиб берилди. Жамоат масжид ҳудудидан ташқарига ҳам кенгайиб, бугунги Ийд намозини биргина “Хонақоҳ” масжидида 10000 га яқин мусулмонлар адо этдилар. Намоз сўнггида хутба ўқилиб, намозхонлар, халқимиз, юртимиз ҳақига дуолар қилинди ва барча мусулмонларни катта байрам билан табрикланди. Бу йилги ҳайит куни куни ҳақида “фалон жойда бир кун олдин ҳайит экан, биз рўзамизни очишимиз керак экан”, деган бир қанча миш-мишлар тарқалди. Мулла Собиржон қори Марғилоний: «Аллоҳ таолонинг шариати кимнингдир ёки бирон юртнинг амали билан эмас, Қуръон ва суннатга кўрадир. Ибн Умар розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан қилган ҳадисда «Ойни кўриб рўза тутинглар ва уни кўриб очинглар. Агар уни булут тўсиб қолса, ўттиз кунни мукаммал қилинглар», деб марҳамат қилинган. Суннатга кўра, ҳар бир ўлка ўзи ҳилол кўриши ҳақидаги ҳадислар ҳам ворид бўлган. Ўзбекистон Мусулмонлари идораси Фалакиёт институти олимларининг маълумотларига кўра, 29-куни ҳилол кўринмагач, шу бугунни ҳайит дея белгиладилар. Бизларга эса ушбу фатвога амал қилиш лозим бўлади. Ваҳоланки, 29-куни Ватанимизда бирон кимнинг ҳилол кўргани ҳақида хабарни эшитмадик.»

Айни пайтда Марғилон шаҳрида 26 та жомеъ масжиди мавжуд бўлиб, бу йил уларнинг ҳар бирида таровиҳ намозларида Қуръони карим хатм этилди. Мулла Собиржон қори Марғилоний: «Советлар замонида ҳайит намозларини ўқиб олиш қанчалик мушкул эди, беркиниб, хавотирда намоз ўқиларди. Болалар, ёшларни масжидларга яқинлаштиришмас, мактабларда мажбуран рўзаларини очтириб юборардилар… Мураттаб қорилар ҳам бармоқ билан санарли эди. Мустақиллик, тинчлик неъматини берган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин. Ҳозирда мана шундай шинам, гўзал масжидларда бехавотир таровиҳларни ўқияпмиз. Биргина Марғилон шаҳримиздан 100 дан ортиқ мураттаб қориларимиз етишиб чиқдилар. »

473 йиллик тарихга эга бўлган, ЮНЕСКОнинг тарихий обидалари рўйхатида турувчи «Хонақоҳ» жомеъ масжиди Ўзбекистон Маданият ва спорт ишлари вазирлиги ва бир қатор саховатпеша ташкилотлар маблагълари ҳисобига 2009 йилнинг феврал ойидан қайта таъмирланиб, 2010 йил Мустақиллик байрами арафасида асосий қисм фойдаланишга топширилган эди. Айни пайтда таъмирлаш ва қайта реконструкция ишлари давом эттирилмоқда. Жомеъ масжидда бир вақтнинг ўзида 5000 дан ортиқ намозхонлар ибодат қилиш имкониятига эгадир.

Барча мусулмон аҳлига кириб келтган Рамазон ҳайити муборак бўлсин! Қутлуғ ойда қилинган ибодатларни Ўзи мақбул айласин! Кейинги Рамазонгача соғ-омон, тинчлик-осудаликда етишимизни насиб этсин! Ватанимиз Мустақиллигининг 20 йиллик айёми ҳам қутлуғ бўлсин! Юртимиз тинч, ҳаётимиз фаровон, иймонимиз бутун бўлсин!

Давронбек Тожиалиев.
Муаллиф олган суратлар.

* * *

Farg‘ona viloyatidagi eng katta va qadimiy masjidlardan biri, Marg‘ilon shahridagi «Xonaqoh» jome’ masjidida bu yil Ramazon har yilgidan-da fayzli o’tdi. Rahmat oyi avvalidan boshlangan xatmi Qur’onni 1968-yildan beri ushbu jome’da xizmat qilayotgan ulamo, masjid imom xatibi Mulla Sobirjon qori Marg’iloniy tabarrukan boshlab berib, Muhammad Tohir qori Marg’iloniy va shogirdlari kuniga 2 juz’dan, tajvid bilan o’qib berishdi. 16-kechada Qur’oni karim xatmonasiga Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlari tashrif buyurib, ma’ruza qildilar va xatmi Qur’on so’nggida yurtimiz va xalqimiz haqiga xayrli duolar qildilar.

Erta tongdan bomdod namozini ham jamoat bilan o’qish maqsadida yig’ilgan mo’minlar allaqachon «Xonaqoh» masjidining asosiy binosini to’ldirishdi. Bomdoddan so’ng, Hayit namozi uchun jamoat yig’ilguncha hayit kuning fazilatlari kabi mavzularda mav’izalar qilindi. Shu kuni masjid joylashgan shoxko’cha IIB xodimlari tomonidan to’silib, namozxonlarga sharoit yaratib berildi. Jamoat masjid hududidan tashqariga ham kengayib, bugungi Iyd namozini birgina “Xonaqoh” masjidida 10000 ga yaqin musulmonlar ado etdilar. Namoz so’nggida xutba o’qilib, namozxonlar, xalqimiz, yurtimiz haqiga duolar qilindi va barcha musulmonlarni katta bayram bilan tabriklandi. Bu yilgi hayit kuni kuni haqida “falon joyda bir kun oldin hayit ekan, biz ro’zamizni ochishimiz kerak ekan”, degan bir qancha mish-mishlar tarqaldi. Mulla Sobirjon qori Marg’iloniy: «Alloh taoloning shariati kimningdir yoki biron yurtning amali bilan emas, Qur’on va sunnatga ko’radir. Ibn Umar roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan qilgan hadisda «Oyni ko’rib ro’za tutinglar va uni ko’rib ochinglar. Agar uni bulut to’sib qolsa, o’ttiz kunni mukammal qilinglar», deb marhamat qilingan. Sunnatga ko’ra, har bir o’lka o’zi hilol ko’rishi haqidagi hadislar ham vorid bo’lgan. O’zbekiston Musulmonlari idorasi Falakiyot instituti olimlarining ma’lumotlariga ko’ra, 29-kuni hilol ko’rinmagach, shu bugunni hayit deya belgiladilar. Bizlarga esa ushbu fatvoga amal qilish lozim bo’ladi. Vaholanki, 29-kuni Vatanimizda biron kimning hilol ko’rgani haqida xabarni eshitmadik.»

Ayni paytda Marg’ilon shahrida 26 ta jome’ masjidi mavjud bo’lib, bu yil ularning har birida tarovih namozlarida Qur’oni karim xatm etildi. Mulla Sobirjon qori Marg’iloniy: «Sovetlar zamonida hayit namozlarini o’qib olish qanchalik mushkul edi, berkinib, xavotirda namoz o’qilardi. Bolalar, yoshlarni masjidlarga yaqinlashtirishmas, maktablarda majburan ro’zalarini ochtirib yuborardilar… Murattab qorilar ham barmoq bilan sanarli edi. Mustaqillik, tinchlik ne’matini bergan Allohga hamdlar bo’lsin. Hozirda mana shunday shinam, go’zal masjidlarda bexavotir tarovihlarni o’qiyapmiz. Birgina Marg’ilon shahrimizdan 100 dan ortiq murattab qorilarimiz yetishib chiqdilar. »

473 yillik tarixga ega bo’lgan, UNESCOning tarixiy obidalari ro’yxatida turuvchi «Xonaqoh» jome’ masjidi O’zbekiston Madaniyat va sport ishlari vazirligi va bir qator saxovatpesha tashkilotlar mablag’lari hisobiga 2009-yilning fevral oyidan qayta ta’mirlanib, 2010-yil Mustaqillik bayrami arafasida asosiy qism foydalanishga topshirilgan edi. Ayni paytda ta’mirlash va qayta rekonstruksiya ishlari davom ettirilmoqda. Jome’ masjidda bir vaqtning o’zida 5000 dan ortiq namozxonlar ibodat qilish imkoniyatiga egadir.

Barcha musulmon ahliga kirib keltgan Ramazon hayiti muborak bo’lsin! Qutlug’ oyda qilingan ibodatlarni O’zi maqbul aylasin! Keyingi Ramazongacha sog’-omon, tinchlik-osudalikda yetishimizni nasib etsin! Vatanimiz Mustaqilligining 20-yillik ayyomi ham qutlug’ bo’lsin! Yurtimiz tinch, hayotimiz farovon, iymonimiz butun bo’lsin!

Davronbek Tojialiyev.
Muallif olgan suratlar.