Пайғамбар алайҳиссаломнинг зуҳдлари қандай бўлган?

“Маҳбуб Пайғамбар (с.а.в.)” номли сийрат танловига

1. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам инсонларнинг энг зоҳиди эдилар. У зотдаги фақирлик мажбурий эмас, балки ихтиёрий бўлганининг ўзи нақадар зоҳид бўлганларига далолат қилади. Чунки фатҳлар бўлаётган, мол-дунё оқиб келаётган пайтда ҳам мол-давлатдан тўлиқлигича юз ўгирдилар. Бўйрада устида ухлаганларида муборак ёнбошларида унинг изи қолар эди. У зот алайҳиссаломга: “Остингизга юмшоқроқ нарса тўшаб қўйсангиз бўлмайдими?!” деб айтилганда, “Мен билан дунёнинг мисоли ёзнинг жазирама кунида сафарга чиққан йўловчи кабидир. Ўша мусофир дарахт остида мизғиб олади, сўнг дам олади, сўнг тарк этади”, деб жавоб берганлар.

2. Аллоҳ таоло у зот алайҳиссаломга Маккадаги Батҳо тоғини тиллага айлантириб беришни таклиф қилганда, “Йўқ. Эй, Раббим, мен бир кунимни ташна ўтказсам, бошқасида оч қоламан. Агар оч қолсам, сенга ҳамд ва шукур айтаман. Агар чанқасам, сенга тазарру қилиб, дуо қиламан”, деб жавоб берганлар.

3. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дунёдан оз нарсага ҳам қаноат қилар эдилар ва: “Аллоҳим, Муҳаммад оиласининг ризқини бир кунлик емак қил”, дердилар.

4. Оиша розияллоҳу анҳо айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳеч қачон нонуштадаги таомни кечки пайт, кечки пайтдаги таомни нонуштада кўтариб юрмаганлар (яъни, емаганлар). Шунингдек бир нарсани иккитадан қилиб олмаганлар, у икки кўйлак ё икки ридо ё икки изор ёхуд икки жуфтдан иборат оёқ кийим бўлсин”.

5. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзлари учун ҳеч нарсани сақлаб қўймаганлар. Бирор нарса келганда, сақлаб қўйган бўлсалар, у оилалари учун эди. Уч кунлаб у зот ва аҳллари буғдой нонини еб, қоринлари тўймай юрарди. У зот шу ҳолда бу дунёни тарк этганлар”. (Имом Аҳмад ва Муслим ривояти).

6. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам пайғамбар бўлганларидан то вафотларига қадар эланган ундан қилинган нон емаганлар.

7. Бир икки ойлаб вақт ўтса ҳамки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг уйларида олов ёқилмасди, егуликлари фақат хурмо билан сув бўлган. Бир куни Фотима розияллоҳу анҳу бир бўлак нон олиб келдилар. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу бўлак нима?” деб сўрадилар. Фотима онамиз: “Нон пиширган эдим. Сизга буларни олиб келмагунча ейишга кўнглим бормади”, дедилар. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу уч кундан бери отангизнинг оғзига кирган илк таом бўлади”, дедилар.

8. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этганларида бир яҳудий кишига совутларини гаровга қўйиб, оилаларига бериш учун ўттиз соъ арпа олган эдилар.

9. Жобир розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ва асҳоблари хандақ қазиётган пайтларида уч кун туз тотишмади. Бир пайт: “Ё Расулуллоҳ, мана бу ерда катта харсанг тош бор экан”, дейишди. У зот алайҳиссалом: “Унга сув сепинглар”, дедилар. Бошқа бир ривоятда келишича, Жобир розияллоҳу анҳу: “Бир пайт қарасам, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қорниларига тош боғлаётган эканлар”, деганлар.

10. Оиша розияллоҳу анҳо айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳеч ҳам қоринлари бир кунда икки таомга тўймаган ҳолда бу дунёдан ўтганлар. Агар хурмога тўйсалар, арпага тўймасдилар. Арпага тўйсалар эса, хурмога тўймасдилар”.

11. Утба ибн Ғазвон розияллоҳу анҳу айтдилар: “Ёдимда, мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга ҳамроҳ бўлган етти кишининг бири бўлгандим. Бизда фақатгина самур дарахтининг барги бор эди. (Уни егамиздан) оғизларимизга яра тошиб кетганди”.

12. Оиша розияллоҳу анҳо айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир кунда икки марта нон ва ёғга қоринлари тўймасдан вафот этдилар”.

13. Анас розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Раббиларининг ҳузурига кетгунларича юмшоқ нонни ҳам самит қўй гўштини ҳам ўз кўзлари билан кўрганларини билмайман. (Изоҳ: Самит қўй гўши дегани – жуни иссиқ сув билан шилиб олиниб, териси билан қовурилган қўй гўштидир).

Муҳаммад ибн Алавийнинг «Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам — комил инсон» китобидан Кўкалдош ўрта махсус ислом билим юрти мударриси Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ ўғли таржимаси.

1. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam insonlarning eng zohidi edilar. U zotdagi faqirlik majburiy emas, balki ixtiyoriy bo‘lganining o‘zi naqadar zohid bo‘lganlariga dalolat qiladi. Chunki fathlar bo‘layotgan, mol-dunyo oqib kelayotgan paytda ham mol-davlatdan to‘liqligicha yuz o‘girdilar. Bo‘yrada ustida uxlaganlarida muborak yonboshlarida uning izi qolar edi. U zot alayhissalomga: “Ostingizga yumshoqroq narsa to‘shab qo‘ysangiz bo‘lmaydimi?!” deb aytilganda, “Men bilan dunyoning misoli yozning jazirama kunida safarga chiqqan yo‘lovchi kabidir. O‘sha musofir daraxt ostida mizg‘ib oladi, so‘ng dam oladi, so‘ng tark etadi”, deb javob berganlar.

2. Alloh taolo u zot alayhissalomga Makkadagi Batho tog‘ini tillaga aylantirib berishni taklif qilganda, “Yo‘q. Ey, Rabbim, men bir kunimni tashna o‘tkazsam, boshqasida och qolaman. Agar och qolsam, senga hamd va shukur aytaman. Agar chanqasam, senga tazarru qilib, duo qilaman”, deb javob berganlar.

3. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dunyodan oz narsaga ham qanoat qilar edilar va: “Allohim, Muhammad oilasining rizqini bir kunlik yemak qil”, derdilar.

4. Oisha roziyallohu anho aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hech qachon nonushtadagi taomni kechki payt, kechki paytdagi taomni nonushtada ko‘tarib yurmaganlar (ya’ni, yemaganlar). Shuningdek bir narsani ikkitadan qilib olmaganlar, u ikki ko‘ylak yo ikki rido yo ikki izor yoxud ikki juftdan iborat oyoq kiyim bo‘lsin”.

5. U zot sollallohu alayhi vasallam o‘zlari uchun hech narsani saqlab qo‘ymaganlar. Biror narsa kelganda, saqlab qo‘ygan bo‘lsalar, u oilalari uchun edi. Uch kunlab u zot va ahllari bug‘doy nonini yeb, qorinlari to‘ymay yurardi. U zot shu holda bu dunyoni tark etganlar”. (Imom Ahmad va Muslim rivoyati).

6. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam payg‘ambar bo‘lganlaridan to vafotlariga qadar elangan undan qilingan non yemaganlar.

7. Bir ikki oylab vaqt o‘tsa hamki, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning uylarida olov yoqilmasdi, yeguliklari faqat xurmo bilan suv bo‘lgan. Bir kuni Fotima roziyallohu anhu bir bo‘lak non olib keldilar. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bu bo‘lak nima?” deb so‘radilar. Fotima onamiz: “Non pishirgan edim. Sizga bularni olib kelmaguncha yeyishga ko‘nglim bormadi”, dedilar. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bu uch kundan beri otangizning og‘ziga kirgan ilk taom bo‘ladi”, dedilar.

8. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam vafot etganlarida bir yahudiy kishiga sovutlarini garovga qo‘yib, oilalariga berish uchun o‘ttiz so’ arpa olgan edilar.

9. Jobir roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam va ashoblari xandaq qaziyotgan paytlarida uch kun tuz totishmadi. Bir payt: “Yo Rasululloh, mana bu yerda katta xarsang tosh bor ekan”, deyishdi. U zot alayhissalom: “Unga suv sepinglar”, dedilar. Boshqa bir rivoyatda kelishicha, Jobir roziyallohu anhu: “Bir payt qarasam, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qornilariga tosh bog‘layotgan ekanlar”, deganlar.

10. Oisha roziyallohu anho aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hech ham qorinlari bir kunda ikki taomga to‘ymagan holda bu dunyodan o‘tganlar. Agar xurmoga to‘ysalar, arpaga to‘ymasdilar. Arpaga to‘ysalar esa, xurmoga to‘ymasdilar”.

11. Utba ibn G‘azvon roziyallohu anhu aytdilar: “Yodimda, men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga hamroh bo‘lgan yetti kishining biri bo‘lgandim. Bizda faqatgina samur daraxtining bargi bor edi. (Uni yegamizdan) og‘izlarimizga yara toshib ketgandi”.

12. Oisha roziyallohu anho aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bir kunda ikki marta non va yog‘ga qorinlari to‘ymasdan vafot etdilar”.

13. Anas roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Rabbilarining huzuriga ketgunlaricha yumshoq nonni ham samit qo‘y go‘shtini ham o‘z ko‘zlari bilan ko‘rganlarini bilmayman. (Izoh: Samit qo‘y go‘shi degani – juni issiq suv bilan shilib olinib, terisi bilan qovurilgan qo‘y go‘shtidir).

Muhammad ibn Alaviyning «Muhammad sollallohu alayhi vasallam — komil inson» kitobidan Ko‘kaldosh o‘rta maxsus islom bilim yurti mudarrisi G‘iyosiddin Habibulloh o‘g‘li tarjimasi.

• Олдинги
• Кейинги