“1042 нафар қорилар 833 та масжидда Хатми Қуръонда қатнашадилар”

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот котиби Жалолиддин Нуриддинов билан суҳбат

Жалолиддин Нуриддинов 1952 йили Тошкент шаҳрида туғилган. Тошкент Давлат университети шарқ факультети араб бўлимини тугатган. Араб мамлакатларида таржимон, халқ таълими муассасаларида ўқитувчи, мактаб директори (1986-95), Дин ишлари бўйича қўмита ходими, бўлим бошлиғи (1995-1998), Тошкент давлат Шарқшунослик институти тарих ва шарқ тиллари лицейи директори (1998-2000), Тошкент ислом университетида илмий ходим, Ўзбекистон мусулмонлари идораси Таълим ва кадрлар тайёрлаш бўлими мудири (2001-2013) бўлиб ишлаган. 2013 йил ноябридан Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот котиби. Ўзбекистон мусулмонлари идораси таълим муассасалари талабалари учун ёзилган қатор дарслик ва қўлланмаларга ҳаммуаллифлик қилган. “Ҳаж ва умра қўлланмаси” нашр қилиниш арафасида.  “Ҳидоят” журнали, “Ислом нури” газетаси ва “Муслим.уз” сайтида долзарб мавзуларда қатор илмий-оммабоп  мақолалари эълон қилинган.

Бисмиллаҳир роҳманир роҳим.

— Ассалому алайкум. Рамазон айёмингиз муборак бўлсин. Бу йилги Рамазонга тайёргарлик ишлари қандай кечди? Ўзбекистон мусулмонлари идораси аввалги йиллардан фарқли ўлароқ ушбу мавсумга қандай туҳфалар ҳозирлади?

— Ва алайкум ассалом. Ўлкамизга ташриф буюрган ойларнинг сарвари ва саййиди, ўн бир ойнинг султони, Аллоҳнинг муборак Китоби Қуръони карим нозил бўлган Рамазон барчамизга муборак бўлсин!

Дунёдаги барча мусулмонлар Рамазон ойини соғиниб, катта тайёргарлик билан кутиб олишади. Диний идорамиз томонидан Рамазонга тайёргарлик ҳам ана шундай шукуҳ билан адо этилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан “2015 йилги Рамазон ойи ва ҳайити муносабати билан амалга ошириладиган чора-тадбирлар режаси” тасдиқланди. 2015 йил 28 май куни “Ўзбекистон мусулмонлари идораси тизимидаги масжидларда муборак Рамазон ойини муносиб кутиб олиш, кўтаринки руҳда ўтказиш, ибодат қилувчилар учун зарур шарт-шароитлар яратиш ва имом-хатибларда масъулият ҳиссини янада ошириш мақсадида” ЎМИнинг махсус буйруғи ишлаб чиқилди. Унда мусулмонларга ҳар томонлама қулай шароитлар яратиш, таровеҳ намозидаги хатми Қуръонлар ўн беш кундан кам бўлмаслиги, жойларда ифторлик ва саҳарликларни ихчам, дабдабасиз шаклда ўтказилишини эътиборга олиш, саховатпеша кишиларни хайрия тадбирларига жалб қилишга қаратилган тушунтириш ишларини олиб бориш каби масалалар белгилаб берилди. Жорий йилнинг 15-16 июнь кунлари тозалик, ободонлаштириш ишлари амалга оширилиб, унда масжидларнинг хонақо, айвон, таҳоратхона, қўшимча хоналарига эътибор берилиб, намозхонлар учун етарли шароитлар яратилди.

Рамазон ойи арафасида Ўзбекистон Мусулмонлари идорасининг www.muslim.uz сайти интернет порталига айлантирилиб, янги дизайнда ишга тушди. Янги исломий портал ўзбек (кирилл ва лотинда), рус, инглиз ва араб тилларида бўлиши режалаштирилган. Ҳозирда Ўзбекистон мусулмонлари идораси тизимида 25 та сайт фаолият юритмоқда. Ҳудудий вакилликларнинг ҳам сайтлари ишлаб турибди. Наманган, Андижон, Жиззах вилоятлари вакилликлари сайти ҳам ишга тушиш арафасида.

Порталда муфтий Усмонхон Алимов, шайх Абдулазиз Мансур, уламолар Исоқжон домла, Анвар қори Турсун, Одилхон Исмоилов, Салоҳиддин Шариповлар мухлислардан келган саволларга жавоб беришади.

Рамазон ойида “Минор”, “Ҳазрати Имом”, “Ҳазрати Али”, “Хўжа Аламбардор”, “Шайх Зайниддин” жомеъ масжидлари жума мавъизалари онлайн тарзда порталда узатилиши режалаштирилган.

Жорий йилнинг 6 июлидан 650 киши умра сафарига юборилади.

— Ҳозирда юртимиздаги нечта масжидларда хатми Қуръон ўқилмоқда? Ўзбекистон мусулмонлари идораси хатми Қуръонларни ташкил қилишда қандай ишларни амалга оширяпти?

— Ҳозирда республикамизда 2039 та масжид фаолият олиб бормоқда. Уларнинг барчасида таровиҳ намози адо этилади. Ўтган йили Рамазонда 800 та масжидда хатм қилинган бўлса, бу йил бу 833 та масжидларда хатми Қуръон тадбирлари ўтказилиши режалаштирилган. Ушбу тадбирларга юртимиздан етишиб чиққан 1042 нафар қорилар белгиланган рўйхат асосида жалб қилинди.

Маълумки, Мустақиллигимизнинг дастлабки йиллари малакали диний кадрлар, имомлар, хусусан ҳофизи Каломиллоҳ бўлган қорилар етишмаслиги сабабли, қатор қийинчиликларга дуч келинар эди. Рамазон кунлари таровеҳ намозида хатм 5-6 кунда ўқилиб, намозхонларга муайян қийинчиликлар туғилар эди. Бугунги кунда, алҳамдулиллаҳ,  қориларимиз етарли.

— Ўтган йиллари ўзбекистонлик қориларнинг бошқа давлатларда ҳам Қуръони карим хатмида қатнашиб, жамоатни мамнун қилганлари ҳақида хабар қилинганди. Бу йил ҳам ўзбекистонлик қорилар чет-элга юборилдими?

— Ўтган йили Рамазон ойида АҚШ, Россия Федерацияси ва Украина мусулмонлари ва диний идораларнинг расмий илтимосларига кўра, қориларимиз ушбу мамлакатларга сафар қилган эдилар. Бу анъана жорий йилда ҳам давом эттирилмоқда, санаб ўтилган мамлакатларга қориларимиздан жўнатдик.

— Бу йилги Рамазон ёзнинг иссиқ пайтига тўғри келди. Намозхонларга қулай шароитлар яратиш учун масжидларда қандай ишлар амалга оширилмоқда?

— Масжидларимизда совутиш ва ҳаволантириш мосламалари, Рамазон учун махсус салқинлатгич ускуналар ҳам ўрнатилган. Таровиҳ намозларини масжид ҳовлиси ва майдонларда адо этиш бўйича ҳам тавсиялар берилди.

— Рамазон арафасида Ўзбекистон мусулмонлари идораси кўмагида масжидлар таъмири, янги масжидларни ташкил этиш борасида қандай хайрли ишлар қилинмоқда?

— Ҳар бир вилоятда масжидлар таъмирига катта эътибор қаратилган. Рамазон арафасида Наманган вилояти Уйчи туманида жойлашган “Машҳад мозор” жомеъ масжиди хонақоси қайта таъмирланиб, фойдаланишга топширилди. Навоий вилояти Қизилтепа туманидаги ҳазрат Боязид Бистомий масжиди асосий биносининг биринчи ғишти қўйилди. Тошкент шаҳридаги “Авайхон”, “Яккасарой”, “Пул емас ота” жомеъ масжидлари ҳам замонавий усулда қурилиб, реконструкция қилинмоқда.

— Муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари, шайх Абдулазиз Мансур ҳазратлари ва бошқа уламоларнинг хатми Қуръон бўлаётган масжидларни зиёрат қилиб, мавъиза билан иштирок этишлари анъанага айланган. Бу йилги зиёратлар қайси масжидлардан бошланади?

— Бу йилги Рамазонда муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари, Шайх Абдулазиз Мансур ҳазратлари, фатволар бўлими мудири Абдулҳамид Турсунов, масжидлар бўлими мудири Муҳаммадназар Қаюмов ва ЎМИ матбуот котиби Тошкент шаҳри ва вилоятлардаги масжидларга бориб, мусулмонларни табриклаб, 5-10 дақиқалик мавъиза қилишлари режалаштирилган.  

Давронбек Тожиалиев суҳбатлашди.

* * *

O‘zbekiston musulmonlari idorasi matbuot kotibi Jaloliddin Nuriddinov bilan suhbat

Jaloliddin Nuriddinov 1952 yili Toshkent shahrida tug‘ilgan. Toshkent Davlat universiteti sharq fakulteti arab bo‘limini tugatgan. Arab mamlakatlarida tarjimon, xalq ta’limi muassasalarida o‘qituvchi, maktab direktori (1986-95), Din ishlari bo‘yicha qo‘mita xodimi, bo‘lim boshlig‘i (1995-1998), Toshkent davlat Sharqshunoslik instituti tarix va sharq tillari litseyi direktori (1998-2000), Toshkent islom universitetida ilmiy xodim, O‘zbekiston musulmonlari idorasi Ta’lim va kadrlar tayyorlash bo‘limi mudiri (2001-2013) bo‘lib ishlagan. 2013 yil noyabridan O‘zbekiston musulmonlari idorasi matbuot kotibi. O‘zbekiston musulmonlari idorasi ta’lim muassasalari talabalari uchun yozilgan qator darslik va qo‘llanmalarga hammualliflik qilgan. “Haj va umra qo‘llanmasi” nashr qilinish arafasida.  “Hidoyat” jurnali, “Islom nuri” gazetasi va “Muslim.uz” saytida dolzarb mavzularda qator ilmiy-ommabop  maqolalari e’lon qilingan.

Bismillahir rohmanir rohim.

— Assalomu alaykum. Ramazon ayyomingiz muborak bo‘lsin. Bu yilgi Ramazonga tayyorgarlik ishlari qanday kechdi? O‘zbekiston musulmonlari idorasi avvalgi yillardan farqli o‘laroq ushbu mavsumga qanday tuhfalar hozirladi?

— Va alaykum assalom. O‘lkamizga tashrif buyurgan oylarning sarvari va sayyidi, o‘n bir oyning sultoni, Allohning muborak Kitobi Qur’oni karim nozil bo‘lgan Ramazon barchamizga muborak bo‘lsin!

Dunyodagi barcha musulmonlar Ramazon oyini sog‘inib, katta tayyorgarlik bilan kutib olishadi. Diniy idoramiz tomonidan Ramazonga tayyorgarlik ham ana shunday shukuh bilan ado etildi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan “2015 yilgi Ramazon oyi va hayiti munosabati bilan amalga oshiriladigan chora-tadbirlar rejasi” tasdiqlandi. 2015 yil 28 may kuni “O‘zbekiston musulmonlari idorasi tizimidagi masjidlarda muborak Ramazon oyini munosib kutib olish, ko‘tarinki ruhda o‘tkazish, ibodat qiluvchilar uchun zarur shart-sharoitlar yaratish va imom-xatiblarda mas’uliyat hissini yanada oshirish maqsadida” O‘MIning maxsus buyrug‘i ishlab chiqildi. Unda musulmonlarga har tomonlama qulay sharoitlar yaratish, taroveh namozidagi xatmi Qur’onlar o‘n besh kundan kam bo‘lmasligi, joylarda iftorlik va saharliklarni ixcham, dabdabasiz shaklda o‘tkazilishini e’tiborga olish, saxovatpesha kishilarni xayriya tadbirlariga jalb qilishga qaratilgan tushuntirish ishlarini olib borish kabi masalalar belgilab berildi. Joriy yilning 15-16 iyun kunlari tozalik, obodonlashtirish ishlari amalga oshirilib, unda masjidlarning xonaqo, ayvon, tahoratxona, qo‘shimcha xonalariga e’tibor berilib, namozxonlar uchun yetarli sharoitlar yaratildi.

Ramazon oyi arafasida O‘zbekiston Musulmonlari idorasining www.muslim.uz sayti internet portaliga aylantirilib, yangi dizaynda ishga tushdi. Yangi islomiy portal o‘zbek (kirill va lotinda), rus, ingliz va arab tillarida bo‘lishi rejalashtirilgan. Hozirda O‘zbekiston musulmonlari idorasi tizimida 25 ta sayt faoliyat yuritmoqda. Hududiy vakilliklarning ham saytlari ishlab turibdi. Namangan, Andijon, Jizzax viloyatlari vakilliklari sayti ham ishga tushish arafasida.

Portalda muftiy Usmonxon Alimov, shayx Abdulaziz Mansur, ulamolar Isoqjon domla, Anvar qori Tursun, Odilxon Ismoilov, Salohiddin Sharipovlar muxlislardan kelgan savollarga javob berishadi.

Ramazon oyida “Minor”, “Hazrati Imom”, “Hazrati Ali”, “Xo‘ja Alambardor”, “Shayx Zayniddin” jome’ masjidlari juma mav’izalari onlayn tarzda portalda uzatilishi rejalashtirilgan.

Joriy yilning 6 iyulidan 650 kishi umra safariga yuboriladi.

— Hozirda yurtimizdagi nechta masjidlarda xatmi Qur’on o‘qilmoqda? O‘zbekiston musulmonlari idorasi xatmi Qur’onlarni tashkil qilishda qanday ishlarni amalga oshiryapti?

— Hozirda respublikamizda 2039 ta masjid faoliyat olib bormoqda. Ularning barchasida tarovih namozi ado etiladi. O‘tgan yili Ramazonda 800 ta masjidda xatm qilingan bo‘lsa, bu yil bu 833 ta masjidlarda xatmi Qur’on tadbirlari o‘tkazilishi rejalashtirilgan. Ushbu tadbirlarga yurtimizdan yetishib chiqqan 1042 nafar qorilar belgilangan ro‘yxat asosida jalb qilindi.

Ma’lumki, Mustaqilligimizning dastlabki yillari malakali diniy kadrlar, imomlar, xususan hofizi Kalomilloh bo‘lgan qorilar yetishmasligi sababli, qator qiyinchiliklarga duch kelinar edi. Ramazon kunlari taroveh namozida xatm 5-6 kunda o‘qilib, namozxonlarga muayyan qiyinchiliklar tug‘ilar edi. Bugungi kunda, alhamdulillah,  qorilarimiz yetarli.

— O‘tgan yillari o‘zbekistonlik qorilarning boshqa davlatlarda ham Qur’oni karim xatmida qatnashib, jamoatni mamnun qilganlari haqida xabar qilingandi. Bu yil ham o‘zbekistonlik qorilar chet-elga yuborildimi?

— O‘tgan yili Ramazon oyida AQSh, Rossiya Federatsiyasi va Ukraina musulmonlari va diniy idoralarning rasmiy iltimoslariga ko‘ra, qorilarimiz ushbu mamlakatlarga safar qilgan edilar. Bu an’ana joriy yilda ham davom ettirilmoqda, sanab o‘tilgan mamlakatlarga qorilarimizdan jo‘natdik.

— Bu yilgi Ramazon yozning issiq paytiga to‘g‘ri keldi. Namozxonlarga qulay sharoitlar yaratish uchun masjidlarda qanday ishlar amalga oshirilmoqda?

— Masjidlarimizda sovutish va havolantirish moslamalari, Ramazon uchun maxsus salqinlatgich uskunalar ham o‘rnatilgan. Tarovih namozlarini masjid hovlisi va maydonlarda ado etish bo‘yicha ham tavsiyalar berildi.

— Ramazon arafasida O‘zbekiston musulmonlari idorasi ko‘magida masjidlar ta’miri, yangi masjidlarni tashkil etish borasida qanday xayrli ishlar qilinmoqda?

— Har bir viloyatda masjidlar ta’miriga katta e’tibor qaratilgan. Ramazon arafasida Namangan viloyati Uychi tumanida joylashgan “Mashhad mozor” jome’ masjidi xonaqosi qayta ta’mirlanib, foydalanishga topshirildi. Navoiy viloyati Qiziltepa tumanidagi hazrat Boyazid Bistomiy masjidi asosiy binosining birinchi g‘ishti qo‘yildi. Toshkent shahridagi “Avayxon”, “Yakkasaroy”, “Pul yemas ota” jome’ masjidlari ham zamonaviy usulda qurilib, rekonstruktsiya qilinmoqda.

— Muftiy Usmonxon Alimov hazratlari, shayx Abdulaziz Mansur hazratlari va boshqa ulamolarning xatmi Qur’on bo‘layotgan masjidlarni ziyorat qilib, mav’iza bilan ishtirok etishlari an’anaga aylangan. Bu yilgi ziyoratlar qaysi masjidlardan boshlanadi?

— Bu yilgi Ramazonda muftiy Usmonxon Alimov hazratlari, Shayx Abdulaziz Mansur hazratlari, fatvolar bo‘limi mudiri Abdulhamid Tursunov, masjidlar bo‘limi mudiri Muhammadnazar Qayumov va O‘MI matbuot kotibi Toshkent shahri va viloyatlardagi masjidlarga borib, musulmonlarni tabriklab, 5-10 daqiqalik mav’iza qilishlari rejalashtirilgan.  

Davronbek Tojialiyev suhbatlashdi.

• Олдинги
• Кейинги