Сигарет ҳаромми?

Рукн: Савол беринг Чоп этилган: 01.12.2015

Савол: Динимизда сигарет чекишнинг ҳукми нима? Баъзилар ҳаром деяпти, баъзилар макруҳ дейишяпти. Чекса бўлаверади, дейдиганлар ҳам бор. Жумҳур уламолар бу ҳақда нима дейишади? (Санжар)

Жавоб: Сигарет чекиш замонамиз уламолари иттифоқи билан ҳаромдир. Зотан, унинг зарарлари, фойдасизлиги ва бошқа жиҳатлари бугунги кунда ошкор бўлди. Буни нафақат дин уламолари, балки тиббиёт ходимлари ҳам, инсон соғлиги учун зарарли эканлигини таъкидламоқдалар. Сигарет қутиларида, рекламаларида ҳам унинг зарарли экани айтилмоқда. Ҳатто баъзи сигарет қутиларида инглиз тилида: “Сигарет чекиш ўлимдир!” – деган қатъий ҳукм ўқилган ёзувлар ҳам бор.

Сигаретни ҳаром дейдиган уламолар бир қанча далилларни ўртага ташлашади. Биз уларнинг фақат учтасини айтиб ўтамиз:

1. Сигарет соғлиққа зарардир. У бир қанча ўлимга олиб борадиган касалликларни пайдо қилиши ҳеч кимга сир эмас. Аллоҳ таоло айтади:

 “Ўз қўлларингиз билан ўзларингизни ҳалокатга ташламанг!” (Бақара, 195).

2. Сигарет чекиш фойдасиз, манфаатсиз нарсага пулни сарфлашдир.  Ҳар қандай исроф ҳаромдир Аллоҳ таоло айтади:

“Ва исрофгарчиликка мутлақо йўл қўйманг! Чунки исрофгарлар шайтонларнинг биродарларидир. Шайтон эса, Парвардигорига нисбатан ўта ношукр эди” (Исро, 26-27).

3. Сигаретнинг тутуни, унинг оғизда қолган нохуш иси сигарет чекувчига ҳам, бошқаларга ҳам, хусусан, фаришталарга ҳам изо ва озор етказмоқда. Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи васаллам хом пиёз ва саримсоқ пиёз еб одамлар орасига чиқишдан қайтарганлар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки хом пиёз ва саримсоқ пиёз еган бўлса, бас, бизнинг масжидларимизга яқин йўламасин!” – дедилар (Имом Абу Довуд ривояти).

Бухорода ёзилиб, бир вақтлар тошбосмада нашр қилинган, бизнинг юртларда машҳур бўлган “Фатовойи Жунг” китобида сигарет ва нос чекиш билан таҳорат кетиши айтилган! Аслида булар таҳоратни кетказмаса ҳам, тақво қилмоқ, эҳтиёт бўлмоқ лозимдир. (Муфтий Усмонхон Алимов, “Сўраган эдингиз”)

* * *

Savol: Dinimizda sigaret chekishning hukmi nima? Ba’zilar harom deyapti, ba’zilar makruh deyishyapti. Cheksa bo‘laveradi, deydiganlar ham bor. Jumhur ulamolar bu haqda nima deyishadi? (Sanjar)

Javob: Sigaret chekish zamonamiz ulamolari ittifoqi bilan haromdir. Zotan, uning zararlari, foydasizligi va boshqa jihatlari bugungi kunda oshkor bo‘ldi. Buni nafaqat din ulamolari, balki tibbiyot xodimlari ham, inson sog‘ligi uchun zararli ekanligini ta’kidlamoqdalar. Sigaret qutilarida, reklamalarida ham uning zararli ekani aytilmoqda. Hatto ba’zi sigaret qutilarida ingliz tilida: “Sigaret chekish o‘limdir!” – degan qat’iy hukm o‘qilgan yozuvlar ham bor.

Sigaretni harom deydigan ulamolar bir qancha dalillarni o‘rtaga tashlashadi. Biz ularning faqat uchtasini aytib o‘tamiz:

1. Sigaret sog‘liqqa zarardir. U bir qancha o‘limga olib boradigan kasalliklarni paydo qilishi hech kimga sir emas. Alloh taolo aytadi:

 “O‘z qo‘llaringiz bilan o‘zlaringizni halokatga tashlamang!” (Baqara, 195).

2. Sigaret chekish foydasiz, manfaatsiz narsaga pulni sarflashdir.  Har qanday isrof haromdir Alloh taolo aytadi:

“Va isrofgarchilikka mutlaqo yo‘l qo‘ymang! Chunki isrofgarlar shaytonlarning birodarlaridir. Shayton esa, Parvardigoriga nisbatan o‘ta noshukr edi” (Isro, 26-27).

3. Sigaretning tutuni, uning og‘izda qolgan noxush isi sigaret chekuvchiga ham, boshqalarga ham, xususan, farishtalarga ham izo va ozor yetkazmoqda. Payg‘ambarimiz sallollohu alayhi vasallam xom piyoz va sarimsoq piyoz yeb odamlar orasiga chiqishdan qaytarganlar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kimki xom piyoz va sarimsoq piyoz yegan bo‘lsa, bas, bizning masjidlarimizga yaqin yo‘lamasin!” – dedilar (Imom Abu Dovud rivoyati).

Buxoroda yozilib, bir vaqtlar toshbosmada nashr qilingan, bizning yurtlarda mashhur bo‘lgan “Fatovoyi Jung” kitobida sigaret va nos chekish bilan tahorat ketishi aytilgan! Aslida bular tahoratni ketkazmasa ham, taqvo qilmoq, ehtiyot bo‘lmoq lozimdir. (Muftiy Usmonxon Alimov, “So‘ragan edingiz”)