“Нега мен?” деманг...

«Қаттиқ хасталикка чалиниб, ётиб қолдим, ҳикоя қилади бир танишим. Тузалишдан умид қилсам ҳам, юриб кетишимга кўзим етмасди. Шу пайтгача яхши юрганим учунми, беқарор бў­лар, “Нега энди ҳамма соп­па-соғ-у, мен касал бў­лишим керак?” деган савол ўйларимдан кетмасди. Энг хижолатлиси, соғ пайтимда гап-гаштакларимизга кам қўшилгани учун биз доим мазах қилиб юрадиган бир ўртоғим ҳолимдан тез-тез хабар оларди. Узоқ суҳбатлашиб ўтирар, айтаётган гаплари, ривоятлари кўнглимга ёруғлик соларди. У кетгач, эшитганларимни тафаккур қилиб, хулосалар чиқарардим. Ўша ўртоғим ўргатганидек, ҳар қандай ҳолатда ҳам “Алҳамдулиллаҳ” калимасини такрорлардим. Бора-бора бир жойда ётишга ҳам кўникдим. Аммо бу шунчаки, ҳамма нарсадан умид узиш эмас. Бу  қазойи қадарга розилик эди. Кўнглимда тузалиб кетишга, яна оёқларим билан юришга чинакам умид уйғонди. Шунда тушундим, ҳаловат, хотиржамлик таслимиятда экан...»

Ибн Аббосдан (розийал­лоҳу анҳу) ривоят қилинади: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бир куни саҳобалар йиғилган мажлисда сўради­лар:
– Сизлар мўминмисиз?
Мажлис аҳли сукутга чўмди. Шунда ҳазрат Умар (розийаллоҳу анҳу) жавоб берди:
– Ё Расулуллоҳ, мўмин­миз.
Пайғамбаримиз (соллал­лоҳу алайҳи ва саллам) савол бердилар:
– Имонингизнинг аломати нима?
Ҳазрат Умар дедилар:
– Неъматларга шукр, балога сабр қиламиз, қазойи қадарга рози бўламиз.
– Каъбанинг Раббига­ қасам, сизлар бу сифат­ларин­гиз билан ҳақиқий мўминсиз” (Имом Табароний).

Таниқли теннисчи, жаҳон чемпиони Артур Эш қон қуйиш жараёнида оғир х­ас­таликни юқтириб олди. Аҳволи кундан-кун ёмонлашарди. Умрининг сўнгги кунларини яшаётган Артур мухлисларидан кўплаб мактублар оларди. Улардан бирида бундай сўзлар бор эди: “Парвардигор бундай дард учун нега бошқани эмас, сизни танлади?”
Артур эса мухлисига бундай­ жавоб ёзди: “Бутун дун­ё­да ҳар йили эллик миллион бола теннис ўйнашни бошлайди, шундан беш миллиони ўрганади. Беш юз минг нафари профессионал даражасига чиқади. Беш минги катта мусобақаларда қатнашиб, эллик нафари “Уимблдон”гача келади. Тўрттаси ярим финалда, иккитаси финалда иштирок этиш ҳуқуқини қўлга киритади. Қўлимда чемпионлик кубогини тутиб, қувониб турарканман, бирор марта: “Нега мен?” демадим. Энди хасталикка чалиниб, азоб чекаётганимда: “Нега мен?” десам, тўғри бўладими?”

Ҳар қандай ҳолатни ҳам розилик билан қабул қилиш мўминлик белгиси. Зеро, бунда Аллоҳ таоло розилиги бор. Ило­ҳий ризога эришиш эса мусулмон одамнинг энг улуғ орзуси.
Кўпчилигимизга, бирор неъмат берилса, ўзи­мизни лойиқ деб билганимиз учун ҳам “нега менга?” деган савол хаёлимизга келмайди. Аммо қийинчилик етса, тилимизга чиқармасак-да, дилимиздан: “Нега машаққатларга фақат мен дучор бўларкинман?” деган савол ўтиши бор гап. Шундай пайтлар ўзимиздан юқори эмас, пастдагиларга қараш ҳақидаги муборак тавсияни унутиб қўямиз...
Яна бир ҳақиқат бор, банда илоҳий ризога фақат амаллари билан етишолмайди. Балки оз бўлса ҳам, амалнинг ихлос ила бажарилгани, ўша амал эгасининг ҳар қандай ҳолатда қазойи қадарга розилиги саодатга етишиш асосидир.

«Qattiq xastalikka chalinib, yotib qoldim, hikoya qiladi bir tanishim. Tuzalishdan umid qilsam ham, yurib ketishimga ko‘zim yetmasdi. Shu paytgacha yaxshi yurganim uchunmi, beqaror bo‘­lar, “Nega endi hamma sop­pa-sog‘-u, men kasal bo‘­lishim kerak?” degan savol o‘ylarimdan ketmasdi. Eng xijolatlisi, sog‘ paytimda gap-gashtaklarimizga kam qo‘shilgani uchun biz doim mazax qilib yuradigan bir o‘rtog‘im holimdan tez-tez xabar olardi. Uzoq suhbatlashib o‘tirar, aytayotgan gaplari, rivoyatlari ko‘nglimga yorug‘lik solardi. U ketgach, eshitganlarimni tafakkur qilib, xulosalar chiqarardim. O‘sha o‘rtog‘im o‘rgatganidek, har qanday holatda ham “Alhamdulillah” kalimasini takrorlardim. Bora-bora bir joyda yotishga ham ko‘nikdim. Ammo bu shunchaki, hamma narsadan umid uzish emas. Bu  qazoyi qadarga rozilik edi. Ko‘nglimda tuzalib ketishga, yana oyoqlarim bilan yurishga chinakam umid uyg‘ondi. Shunda tushundim, halovat, xotirjamlik taslimiyatda ekan...»

Ibn Abbosdan (roziyal­lohu anhu) rivoyat qilinadi: “Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) bir kuni sahobalar yig‘ilgan majlisda so‘radi­lar:
– Sizlar mo‘minmisiz?
Majlis ahli sukutga cho‘mdi. Shunda hazrat Umar (roziyallohu anhu) javob berdi:
– Yo Rasululloh, mo‘min­miz.
Payg‘ambarimiz (sollal­lohu alayhi va sallam) savol berdilar:
– Imoningizning alomati nima?
Hazrat Umar dedilar:
– Ne’matlarga shukr, baloga sabr qilamiz, qazoyi qadarga rozi bo‘lamiz.
– Ka’baning Rabbiga­ qasam, sizlar bu sifat­larin­giz bilan haqiqiy mo‘minsiz” (Imom Tabaroniy).

Taniqli tennischi, jahon chempioni Artur Esh qon quyish jarayonida og‘ir x­as­talikni yuqtirib oldi. Ahvoli kundan-kun yomonlashardi. Umrining so‘nggi kunlarini yashayotgan Artur muxlislaridan ko‘plab maktublar olardi. Ulardan birida bunday so‘zlar bor edi: “Parvardigor bunday dard uchun nega boshqani emas, sizni tanladi?”
Artur esa muxlisiga bunday­ javob yozdi: “Butun dun­yo­da har yili ellik million bola tennis o‘ynashni boshlaydi, shundan besh millioni o‘rganadi. Besh yuz ming nafari professional darajasiga chiqadi. Besh mingi katta musobaqalarda qatnashib, ellik nafari “Uimbldon”gacha keladi. To‘rttasi yarim finalda, ikkitasi finalda ishtirok etish huquqini qo‘lga kiritadi. Qo‘limda chempionlik kubogini tutib, quvonib turarkanman, biror marta: “Nega men?” demadim. Endi xastalikka chalinib, azob chekayotganimda: “Nega men?” desam, to‘g‘ri bo‘ladimi?”

Har qanday holatni ham rozilik bilan qabul qilish mo‘minlik belgisi. Zero, bunda Alloh taolo roziligi bor. Ilo­hiy rizoga erishish esa musulmon odamning eng ulug‘ orzusi.
Ko‘pchiligimizga, biror ne’mat berilsa, o‘zi­mizni loyiq deb bilganimiz uchun ham “nega menga?” degan savol xayolimizga kelmaydi. Ammo qiyinchilik yetsa, tilimizga chiqarmasak-da, dilimizdan: “Nega mashaqqatlarga faqat men duchor bo‘larkinman?” degan savol o‘tishi bor gap. Shunday paytlar o‘zimizdan yuqori emas, pastdagilarga qarash haqidagi muborak tavsiyani unutib qo‘yamiz...
Yana bir haqiqat bor, banda ilohiy rizoga faqat amallari bilan yetisholmaydi. Balki oz bo‘lsa ham, amalning ixlos ila bajarilgani, o‘sha amal egasining har qanday holatda qazoyi qadarga roziligi saodatga yetishish asosidir.

• Олдинги
• Кейинги