Таъзия ҳақида

“Таъзия” сўзи сабрга чақириш, юпатиш каби маъноларни англатади. Сал кенгроқ айтадиган бўлсак, мусибатга бериладиган ажру савобни эслатиш, марҳум ҳақига дуо қилиш билан мусибатдор кишига тасалли бериш, уни чиройли сабр қилишга ундашдир.

Ҳукми: Таъзия билдириш мустаҳабдир. Бунга Пайғамбаримизнинг (солаллоҳу алайҳи ва саллам): “Мусибатдор одамга таъзия билдирган кишига ҳам унинг савобича савоб берилади”, деган сўзлари асосдир.

Ҳикмати: Таъзия билдиришда бир қанча ҳикмат бор. Улардан баъзилари булардир:
—     мусибатдорнинг мусибатини енгиллаштириш;
—     мусибатга бериладиган улкан савобни эслатиш;
—     Аллоҳ таолонинг қазосига рози бўлиш лозимлигини ёдига солиш;
—     марҳум ҳаққига дуо қилиш;
—     мусибатдорни оғир пайтда қўллаб-қувватлаш;
—     мусибат вақтида ёддан кўтарилиши мумкин бўлган нарсаларни эсга солиш.

Таъзия вақти: Киши оламдан ўтган вақтдан бошлаб уч кунгачадир. Мусибатдор қайғуси ҳаддан ошмаса, кўмишдан сўнг таъзия билдириш авлодир. Таъзия бир марта билдирилади, қайта таъзия билдириш макруҳ. Шунингдек, уч кундан кейин таъзия билдириш ҳам макруҳ. Агар мусибатдор ёки таъзия билдирувчи мазкур уч кун ичида таъзияга етиб келолмаган бўлса, кейин ҳам таъзия билдириши макруҳ эмас.

Таъзия билдириладиганлар: Таъзия марҳумнинг ҳамма яқинларига, каттаю кичикларига билдирилади. Агар мусибатдор аёл ёш бўлса, унга фақат маҳрам эр кишилари таъзия билдиришади, унга номаҳрам эр кишилар таъзия билдиришлари мумкин эмас.
Марҳумнинг яқинига таъзия билдиришда: “Аллоҳ таоло вафот этган яқинингизни мағфират қилсин, раҳматига олсин. Сизга сабр ва ажр берсин” дейиш мустаҳабдир.

“Ta’ziya” so‘zi sabrga chaqirish, yupatish kabi ma’nolarni anglatadi. Sal kengroq aytadigan bo‘lsak, musibatga beriladigan ajru savobni eslatish, marhum haqiga duo qilish bilan musibatdor kishiga tasalli berish, uni chiroyli sabr qilishga undashdir.

Hukmi: Ta’ziya bildirish mustahabdir. Bunga Payg‘ambarimizning (solallohu alayhi va sallam): “Musibatdor odamga ta’ziya bildirgan kishiga ham uning savobicha savob beriladi”, degan so‘zlari asosdir.

Hikmati: Ta’ziya bildirishda bir qancha hikmat bor. Ulardan ba’zilari bulardir:
—     musibatdorning musibatini yengillashtirish;
—     musibatga beriladigan ulkan savobni eslatish;
—     Alloh taoloning qazosiga rozi bo‘lish lozimligini yodiga solish;
—     marhum haqqiga duo qilish;
—     musibatdorni og‘ir paytda qo‘llab-quvvatlash;
—     musibat vaqtida yoddan ko‘tarilishi mumkin bo‘lgan narsalarni esga solish.

Ta’ziya vaqti: Kishi olamdan o‘tgan vaqtdan boshlab uch kungachadir. Musibatdor qayg‘usi haddan oshmasa, ko‘mishdan so‘ng ta’ziya bildirish avlodir. Ta’ziya bir marta bildiriladi, qayta ta’ziya bildirish makruh. Shuningdek, uch kundan keyin ta’ziya bildirish ham makruh. Agar musibatdor yoki ta’ziya bildiruvchi mazkur uch kun ichida ta’ziyaga yetib kelolmagan bo‘lsa, keyin ham ta’ziya bildirishi makruh emas.

Ta’ziya bildiriladiganlar: Ta’ziya marhumning hamma yaqinlariga, kattayu kichiklariga bildiriladi. Agar musibatdor ayol yosh bo‘lsa, unga faqat mahram er kishilari ta’ziya bildirishadi, unga nomahram er kishilar ta’ziya bildirishlari mumkin emas.
Marhumning yaqiniga ta’ziya bildirishda: “Alloh taolo vafot etgan yaqiningizni mag‘firat qilsin, rahmatiga olsin. Sizga sabr va ajr bersin” deyish mustahabdir.

• Олдинги
• Кейинги