Таровеҳ

Рукн: Ислом ва иймон Чоп этилган: 09.12.2014

“Таровеҳ” луғатда “ором олдириш, дам бериш” маъноларида келган “тарвеҳа” сўзининг кўплик шаклидир. Истилоҳда Рамазон ойида хуфтоннинг суннати ва витр намози ўртасида ўқиладиган намозга нисбатан ишлатилади. Намознинг ҳар тўрт ракатидан сўнг тухтаб, дам олингани учун “таровеҳ” деб ном берилган.

Таровеҳ намози йигирма ракат бўлиб, эркак-аёллар учун суннати муаккададир. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ким Аллоҳдан савоб умид этиб, Рамазон намозини (таровеҳни) ўқиса, олдинги гуноҳлари кечирилади”, дея марҳамат қилганлар (Бухорий “Салотут-таровеҳ”, 1; Муслим “Мусофирин”, 174).

Ҳазрати Умар хадифа бўлгач, одамларни тарқоқ ҳолда таровеҳ намозини адо этаётганларини кўриб, бу намозни яна жамоат билан ўқишни жорий қилдилар (“Муватто ”, 84). Ҳазрати Али ҳам: “Умар масжидларимизни таровеҳнинг файзи ила нурлантирганидек, Аллоҳ ҳам Умарнинг қабрини шундай нурлантирсин”, дея дуо қилиб, бу ишдан мамнун бўлганларини билдирганлар.

Ҳазрати Умар, Ҳазрати Усмон ва Ҳазрати Али даврларидан бошлаб, ҳозирги кунгача таровеҳ намози йигирма ракат ўқилади. Саҳобалардан ҳеч ким бунга эътироз билдирмаган, уламолар тарафидан ҳам шу шаклда ўқиш қабул қилинган.

* * *

“Taroveh” lug‘atda “orom oldirish, dam berish” ma’nolarida kelgan “tarveha” so‘zining ko‘plik shaklidir. Istilohda Ramazon oyida xuftonning sunnati va vitr namozi o‘rtasida o‘qiladigan namozga nisbatan ishlatiladi. Namozning har to‘rt rakatidan so‘ng tuxtab, dam olingani uchun “taroveh” deb nom berilgan.

Taroveh namozi yigirma rakat bo‘lib, erkak-ayollar uchun sunnati muakkadadir. Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam): “Kim Allohdan savob umid etib, Ramazon namozini (tarovehni) o‘qisa, oldingi gunohlari kechiriladi”, deya marhamat qilganlar (Buxoriy “Salotut-taroveh”, 1; Muslim “Musofirin”, 174).

Hazrati Umar xadifa bo‘lgach, odamlarni tarqoq holda taroveh namozini ado etayotganlarini ko‘rib, bu namozni yana jamoat bilan o‘qishni joriy qildilar (“Muvatto ”, 84). Hazrati Ali ham: “Umar masjidlarimizni tarovehning fayzi ila nurlantirganidek, Alloh ham Umarning qabrini shunday nurlantirsin”, deya duo qilib, bu ishdan mamnun bo‘lganlarini bildirganlar.

Hazrati Umar, Hazrati Usmon va Hazrati Ali davrlaridan boshlab, hozirgi kungacha taroveh namozi yigirma rakat o‘qiladi. Sahobalardan hech kim bunga e’tiroz bildirmagan, ulamolar tarafidan ham shu shaklda o‘qish qabul qilingan.