25 байт учун жаннат кафолати

Рукн: Ибрат Чоп этилган: 13.01.2012

Пайғамбаримиз с.а.в.нинг чеваралари, ҳазрати Ҳусайн р.а.нинг ўғиллари Зайнулобидийн р.а. Мадинада яшаб турган пайтларида ўша пайтдаги уммавий халифа Ҳишом ибн Абдулмалик ҳаж зиёратига келибди. Байтуллоҳга кираркан, одамлар халифани танимаслигидан ва ҳожиларнинг кўплигидан ҳеч ким унга ҳажарул асвадга яқинлашишига имкон бермабди. Халифа Каъбанинг яқинига ҳам йўлолмабди. Халифанинг аъёнлари унга юқорироқдан жой қилиб, одамларни томоша қилиш учун баланд минбар ясаб беришибди.
Шу пайтда ҳазрат Зайнулобиддийн р.а. зиёратга кирибдилар. Одамлар эса у кишининг келганини кўриб, Каъба томон йўл очиб беришибди. Ҳишом у зотни танибди. Шунда халифанинг шомлик вазири ушбу ҳурматга сазовор инсон кимлигини сўрабди. Халифа ҳазрат Зайнулобиддийн р.а.га бўлган адовати сабаб ҳамда агар вазир у зотнинг Расулуллоҳ с.а.в.нинг авлоди эканини билса, унга оғиб кетмасин, деб «билмайман» дебди. Буни эшитган Фараздах деган шоир тутоқиб кетиб, Расулуллоҳнинг чевараси ҳақида 25 байт қасида ижод қилиб, ўқиб берибди:
«Аллоҳ таоло яратган дунёдаги энг яхши одамнинг фарзанди шу зот бўлади. Халифанинг у кишини танимаслиги унинг шаънига зарар етказмайди. Сен танимасанг-да, жонсиз Каъбанинг танишини, уни қучоқ очиб кутиб олишини кўрмадингми? У шундай хонадон фарзандики, Жаброил алайҳиссалом уларнинг уйига ваҳий ташиган. Уларнинг саховати шу даражадаки, олдига келган одамга ҳеч қачон «йўқ» демаган...»
Шунда Ҳишом гўзал сатрлар учун Фараздахни мукофотлаш ўрнига, уни қамоққа буюради. Буни Зайнулобиддийн р.а.га етказганларида у зот бисотларидаги бор ҳамма бойликни – 12 000 тиллони шоирга олиб бориб беришни буюрибдилар. Фараздахга ушбу ҳадяни олиб боришганида у:
«Мен бу зотни пул учун мақтамадим. Агар пул учун мақтаганимда халифани мақтардим. Менга 12000 эмас, 120000 тилло берарди. Мен у кишини бир оғиз сўз учун мақтадим: «Қиёматда боболари олдига бориб, бу одам хонадонимизнинг бир ити эди» – деб гувоҳлик берсалар, шу менга кифоя».
Зайнулобиддийн р.а.га пулни қайтариб олиб борганларида, у зот шундай деган эканлар:
«Менки ўша мақталган буюк хонадон вакили эканман, энди берилган ҳадяни ҳеч қачон қайтариб олмайман. Буни Фараздахга элтиб беринг. Қиёматдаги омонатга мен кафилман.»
Тобеинлар шоир Фараздахни тириклигидаёқ жаннатийлиги башорат этилган зот сифатида эътироф этадилар...

* * *

Payg’ambarimiz SAVning chevaralari, hazrati Husayn r.a.ning o’g’illari Zaynulobidiyn r.a. Madinada yashab turgan paytlarida o’sha paytdagi ummaviy xalifa Hishom ibn Abdulmalik haj ziyoratiga kelibdi. Baytullohga kirarkan, odamlar xalifani tanimasligidan va hojilarning ko’pligidan hech kim unga hajarul asvadga yaqinlashishiga imkon bermabdi. Xalifa Ka’baning yaqiniga ham yo’lolmabdi. Xalifaning a’yonlari unga yuqoriroqdan joy qilib, odamlarni tomosha qilish uchun baland minbar yasab berishibdi.
Shu paytda hazrat Zaynulobiddiyn r.a. ziyoratga kiribdilar. Odamlar esa u kishining kelganini ko’rib, Ka’ba tomon yo’l ochib berishibdi. Hishom u zotni tanibdi. Shunda xalifaning shomlik vaziri ushbu hurmatga sazovor inson kimligini so’rabdi. Xalifa hazrat Zaynulobiddiyn r.a.ga bo’lgan adovati sabab hamda agar vazir u zotning Rasululloh SAVning avlodi ekanini bilsa, unga og’ib ketmasin, deb “bilmayman” debdi. Buni eshitgan Farazdax degan shoir tutoqib ketib, Rasulullohning chevarasi haqida 25 bayt qasida ijod qilib, o’qib beribdi:
“Alloh taolo yaratgan dunyodagi eng yaxshi odamning farzandi shu zot bo’ladi. Xalifaning u kishini tanimasligi uning sha’niga zarar yetkazmaydi. Sen tanimasang-da, jonsiz Ka’baning tanishini, uni quchoq ochib kutib olishini ko’rmadingmi? U shunday xonadon farzandiki, Jabroil alayhissalom ularning uyiga vahiy tashigan. Ularning saxovati shu darajadaki, oldiga kelgan odamga hech qachon “yo’q” demagan...”
Shunda Hishom go’zal satrlar uchun Farazdaxni mukofotlash o’rniga, uni qamoqqa buyuradi. Buni Zaynulobiddiyn r.a.ga yetkazganlarida u zot bisotlaridagi bor hamma boylikni – 12 000 tilloni shoirga olib borib berishni buyuribdilar. Farazdaxga ushbu hadyani olib borishganida u:
“Men bu zotni pul uchun maqtamadim. Agar pul uchun maqtaganimda xalifani maqtardim. Menga 12000 emas, 120000 tillo berardi. Men u kishini bir og’iz so’z uchun maqtadim: “Qiyomatda bobolari oldiga borib, bu odam xonadonimizning bir iti edi” – deb guvohlik bersalar, shu menga kifoya”.
Zaynulobiddiyn r.a.ga pulni qaytarib olib borganlarida, u zot shunday degan ekanlar:
“Menki o’sha maqtalgan buyuk xonadon vakili ekanman, endi berilgan hadyani hech qachon qaytarib olmayman. Buni Farazdaxga eltib bering. Qiyomatdagi omonatga men kafilman.”
Tobeinlar shoir Farazdaxni tirikligidayoq jannatiyligi bashorat etilgan zot sifatida e’tirof etadilar...

Yorqinjon qori ma’ruzalari asosida tayyorlandi.