Имоми Аъзамнинг ҳийлаи шаръийси

Рукн: Ибрат Чоп этилган: 28.03.2016

Имоми Аъзам (раҳматуллоҳи алайҳ)нинг дўстлари, ўша даврнинг ҳадис ва қироат олимларидан бўлган Сулаймон Аъмаш бир кеча уйида хотини билан жанжаллашиб, уни қаттиқ ранжитиб қўйди. Лекин жанжалдан сўнг яна хотини билан суҳбатлашишни истади. Хотини эса гапларини умуман жавобсиз қолдирди. Аъмаш ғазабланиб: «Нимага жавоб бермаяпсан?», деб хотинига бақирарди. Уларнинг қизлари  «ҳозир гапирмасалар, эрталаб гапирадилар», деб отасини тинчлантирмоқчи бўлди. Бироқ Аъмаш ғазабидан тушмасди. «Агар бу кеча (тонгга қадар) гапирмаса, унинг талоғини бердим», деб қасам ичди.

Қиз онасини қанча гапиртиришга уринмасин, онаси гапиришни истамасди. Эридан қаттиқ ранжиган эди. Аъмаш бир оздан сўнг, ғазабидан тушди ва айтган гапидан жуда афсусланди. Ажралмасликка чора излай бошлади.

Ярим кечаси бўлишига қарамай, уйидан чиқди ва тўғри Имоми Аъзамнинг уйларига йўл олди. Имоми Аъзам ундан ҳол аҳвол сўраганларидан кейин Аъмаш келиш сабабини айтди: «Бу хотин шу йўл билан мендан қутулмоқчи, мени қийин вазиятга солиб қўйишидан қўрқаман. У болаларимни онаси ахир. Бу вазиятдан чиқишга, ажрашмасликка бирор чора борми?», деди.

Имоми Аъзам: «Аллоҳни изни билан бир чора топилар», дедилар. Кейин Аъмаш яшайдиган жойдаги масжид муаззинини чақиртирдилар ва бу кеча бомдод азонини вақти кирмасдан олдин чапиришни тайинладилар. Аъмаш уйига қайтиб азонни кута бошлади. Азон ҳам чақирилди. Бомдод вақти кирмасдан чақирилган азонни эшитган Аъмашнинг хотини тонг отди, деб ўйлаб: «Оҳ қандай яхши, сендай бадфеъл одамдан қутулдим», дея хурсанд бўлди.

Аъмаш эса кула-кула жавоб берди: «Бизни ажралмаслигимизга чора кўрсатган инсондан Аллоҳ рози бўлсин».

hikayeler.ihya.org сайтидан олинди.

Туркчадан Марям Осиё таржимаси.

* * *

Imomi A’zam (rahmatullohi alayh)ning do‘stlari, o‘sha davrning hadis va qiroat olimlaridan bo‘lgan Sulaymon A’mash bir kecha uyida xotini bilan janjallashib, uni qattiq ranjitib qo‘ydi. Lekin janjaldan so‘ng yana xotini bilan suhbatlashishni istadi. Xotini esa gaplarini umuman javobsiz qoldirdi. A’mash g‘azablanib: «Nimaga javob bermayapsan?», deb xotiniga baqirardi. Ularning qizlari  «hozir gapirmasalar, ertalab gapiradilar», deb otasini tinchlantirmoqchi bo‘ldi. Biroq A’mash g‘azabidan tushmasdi. «Agar bu kecha (tongga qadar) gapirmasa, uning talog‘ini berdim», deb qasam ichdi.

Qiz onasini qancha gapirtirishga urinmasin, onasi gapirishni istamasdi. Eridan qattiq ranjigan edi. A’mash bir ozdan so‘ng, g‘azabidan tushdi va aytgan gapidan juda afsuslandi. Ajralmaslikka chora izlay boshladi.

Yarim kechasi bo‘lishiga qaramay, uyidan chiqdi va to‘g‘ri Imomi A’zamning uylariga yo‘l oldi. Imomi A’zam undan hol ahvol so‘raganlaridan keyin A’mash kelish sababini aytdi: «Bu xotin shu yo‘l bilan mendan qutulmoqchi, meni qiyin vaziyatga solib qo‘yishidan qo‘rqaman. U bolalarimni onasi axir. Bu vaziyatdan chiqishga, ajrashmaslikka biror chora bormi?», dedi.

Imomi A’zam: «Allohni izni bilan bir chora topilar», dedilar. Keyin A’mash yashaydigan joydagi masjid muazzinini chaqirtirdilar va bu kecha bomdod azonini vaqti kirmasdan oldin chapirishni tayinladilar. A’mash uyiga qaytib azonni kuta boshladi. Azon ham chaqirildi. Bomdod vaqti kirmasdan chaqirilgan azonni eshitgan A’mashning xotini tong otdi, deb o‘ylab: «Oh qanday yaxshi, senday badfe’l odamdan qutuldim», deya xursand bo‘ldi.

A’mash esa kula-kula javob berdi: «Bizni ajralmasligimizga chora ko‘rsatgan insondan Alloh rozi bo‘lsin».

hikayeler.ihya.org saytidan olindi.

Turkchadan Maryam Osiyo tarjimasi.