“Олимлар замона чироқларидир”

Умар (р.а.) айтадилар: «Кундузлари рўзадор, кечалари қойим-бедор бўлган мингта обиднинг ўлими ҳалол-ҳаромни ажрата олувчи бир олимнинг ўлимидан енгилроқдир».

Имом Шофеъий (р.а.) айтадилар: «Илм ўрганиш нафл ибодатидан афзалроқ».

Ибн Абдулҳакам (р.а.) айтадилар: «Мен Имом Молик ҳузурларида илм ўқирдим. Пешин вақти кириши билан нафл намоз ўқиш учун китобларимни йиғиштира бошладим. Шунда устоз, агар ниятинг дуруст бўлса, ҳозир машғул бўлиб турган ишинг бажармоқчи бўлаётган ишингдан афзалроқдир, дедилар».

Абу Дардо (р.а.) айтадилар: «Ким илм ўрганишга чиқиш жиҳод эмас деса, унинг ақли ва фикрида ноқислик бор экан».

Умар (р.а.) айтадилар: «Ким бир ҳадисни айтса, кейин унга одамлар амал қилишса, уни айтган одамга амал қилган кишининг ажри баробарида савоб берилади».

Ибн Аббос (р.а.) айтадилар: «Инсонларга яхшиликни ўргатувчи муаллим ҳаққига барча нарсалар, ҳатто денгиздаги балиқлар истиғфор айтади».

Олимлардан бири айтади: «Олим Аллоҳ билан бандалар ўртасидадир. У ўзининг кимга воситачи эканини унутмасин».

Суфён Саврий Асқалон шаҳрига келиб, бир муддат турдилар. Аммо бирон инсон келиб, у зотдан илм сўрамади. Шунда айтдилар: «Менга улов топиб беринглар, кетаман. Бу ер илм ўладиган шаҳар экан». Бу гапни таълим бериш фазилати ва таълим бериш билангина илм боқий қолиши мумкинлигини билганлари учун айтдилар.

Ато (ибн Абу Рабоҳ) айтадилар: «Мен Саид ибн Мусайяб олдиларига кирсам, йиғлаб турган эканлар. «Нимага йиғлаяпсиз?!» деб сўрадим. «Мендан ҳеч ким ҳеч нарса сўрамай қўйди», деб жавоб бердилар».

Улуғ зотлардан бири айтади: «Олимлар замона чироқларидир. Ҳар бир олим замонасининг чироғи бўлиб, ўша замондаги кишилар уларнинг нуридан фойдаланади».

Имом Ғаззолийнинг “Иҳёу улумид-дин” китобидан

* * *

Umar (r.a.) aytadilar: «Kunduzlari ro‘zador, kechalari qoyim-bedor bo‘lgan mingta obidning o‘limi halol-haromni ajrata oluvchi bir olimning o‘limidan yengilroqdir».

Imom Shofe’iy (r.a.) aytadilar: «Ilm o‘rganish nafl ibodatidan afzalroq».

Ibn Abdulhakam (r.a.) aytadilar: «Men Imom Molik huzurlarida ilm o‘qirdim. Peshin vaqti kirishi bilan nafl namoz o‘qish uchun kitoblarimni yig‘ishtira boshladim. Shunda ustoz, agar niyating durust bo‘lsa, hozir mashg‘ul bo‘lib turgan ishing bajarmoqchi bo‘layotgan ishingdan afzalroqdir, dedilar».

Abu Dardo (r.a.) aytadilar: "Kim ilm o‘rganishga chiqish jihod emas desa, uning aqli va fikrida noqislik bor ekan».

Umar (r.a.) aytadilar: «Kim bir hadisni aytsa, keyin unga odamlar amal qilishsa, uni aytgan odamga amal qilgan kishining ajri barobarida savob beriladi».

Ibn Abbos (r.a.) aytadilar: «Insonlarga yaxshilikni o‘rgatuvchi muallim haqqiga barcha narsalar, hatto dengizdagi baliqlar istig‘for aytadi».

Olimlardan biri aytadi: «Olim Alloh bilan bandalar o‘rtasidadir. U o‘zining kimga vositachi ekanini unutmasin».

Sufyon Savriy Asqalon shahriga kelib, bir muddat turdilar. Ammo biron inson kelib, u zotdan ilm so‘ramadi. Shunda aytdilar: «Menga ulov topib beringlar, ketaman. Bu yer ilm o‘ladigan shahar ekan». Bu gapni ta’lim berish fazilati va ta’lim berish bilangina ilm boqiy qolishi mumkinligini bilganlari uchun aytdilar.

Ato (ibn Abu Raboh) aytadilar: «Men Said ibn Musayyab oldilariga kirsam, yig‘lab turgan ekanlar. «Nimaga yig‘layapsiz?!» deb so‘radim. «Mendan hech kim hech narsa so‘ramay qo‘ydi», deb javob berdilar».

Ulug‘ zotlardan biri aytadi: «Olimlar zamona chiroqlaridir. Har bir olim zamonasining chirog‘i bo‘lib, o‘sha zamondagi kishilar ularning nuridan foydalanadi».

Imom G‘azzoliyning “Ihyou ulumid-din” kitobidan

• Олдинги
• Кейинги