Ечим ақида софлигида

Рукн: Долзарб мавзу Чоп этилган: 10.06.2014
Милодий йигирма биринчи асрга келиб дунё ҳамжамияти сўзлигида “глобаллашув”, “террор”, “тамаддунлар қарама-қаршилиги” каби атамалар пайдо бўлди, ёшлар онги ва қалбини эгаллаш учун кураш авжга чиқди. Дунё аҳлини қандайдир «фобия»лар билан қўрқитиш, Исломни ва мусулмонларни ёмонотлиқ қилиш кучайди.
 
Ислом дини зўравонлик ва зулмни, ўзгалар жонига қасд қилишни асло оқламаслигини, доимо тинчлик, осойишталик, раҳм-шафқатни тарғиб этишини бу найранглар бошида турганлар ҳам жуда яхши билишади. Ғарб олимларидан бири ёзишича, айни пайтда жаҳон жамоатчилиги Исломга нисбат бераётган инсон ҳуқуқлари поймол қилиниши, ўзга дин ва миллат вакилларига тоқатсизлик ва террорчилик аслида бу динга дахли йўқ тўдаларнинг, мутаассибларнинг ва кўпинча худобехабар муртадларнинг ишидир. Анъанавий ва чин мусулмонлар ҳеч қачон террорчиликка қўл уришмаган. 
Мана шундай таҳликали, безовта замонда ўзимизни қандай тутишимиз, кимга ва нимага суянишимиз, кимга эргашишимиз керак?
Eнг олдин ақидамиз тўғри ва мустаҳкам бўлсин. Улуғ бобомиз Сўфи Оллоёр:
«Ақида билмаган шайтона элдур,
Агар минг йил амал деб қилса, елдур», деб бежиз таъкидламаган. Бир неча оят ё ҳадисни ёдлаб олиш билан ақида тўғри бўлмайди. Ақидаси бузуқ киши осон алданади, ёт тушунчалар уларнинг онгларини бир зумда забт этади. Унча жон койитмай ҳидоят йўлидан, ҳақ йўлдан адаштириб юборади.
Ёшлар дунё ҳаётидаги кучга тўлган йилларини хатолар гирдобига ғарқ қилиб юбормасликлари учун уларга Пайғамбаримизнинг (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): «Динингизни кимдан ўрганаётганингизга қаранг», деган кўрсатмаларини эслатиб қўйиш жоиз. Пайғамбаримиз Муҳаммад (алайҳиссалом): «Умматим яқинда етмиш уч фирқага ажралади. Етмиш иккитаси дўзахда ва биттаси жаннатдадир» дедилар. «Eй Расулуллоҳ, у биттаси ким?» деб сўрашди. «Аҳли суннат ва жамоат», дедилар» (Имом Термизий ривояти). Аҳли суннат ва жамоатга эргашганлар асло адашмайди.
Ҳазрати Абу Ҳанифадан «Кимлар аҳли суннатга мансуб?» деб сўрашганида, «Икки шайхни, икки куёвни тан олган ва маҳсисига маш тортган аҳли суннатдандир», деган эканлар. Икки шайх Ҳазрати Абу Бакр Сиддиқ ва Умар ибн Хаттоб, икки куёв эса Усмон ибн Аффон ва Али ибн Абу Толибдир.
Турли тафриқаларга бўлиниш ва ҳақ йўлдан адашиш сабаби суннатни тарк этиш, мазҳабсизлик ҳамда мутаассибликдир. Буюк алломаларнинг тўқсон тўққиз фоизи мазҳабга содиқ бўлган.
Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: «Динларини бўлиб, фирқа-фирқа қилиб олган кимсалардан (бўлманг)! Ҳар бир ҳизб-фирқа фақат ўз олдиларидаги нарса билан хурсанддирлар» (Рум, 32).
Суннийлик мусулмонлик тарихи мобайнида тўқсон фоиз умматни бирлаштира олди. Ғарб тадқиқотчилари фикрича, суннийлик мазҳаби вакиллари динга нисбатан деярли ўзгармаган ҳурматни ва ўзаро биродарликни сақлаб қола билди. Бошқалар учун мана шундай мушкул кечган узоқ давр ичида улкан диний урушлар ҳам, қўзғолонлар ва таъқиблар ҳам уларни бўлиб юбора олмаган. 
Бугун ҳар хил ҳийла-найрангларга учмай, қалбларга эгалик қилиш илинжида турли тузоқ-қопқон қўяётган мухолифларнинг фитнасига илинмай деган киши ҳамиша аҳли суннат ва жамоат йўлини маҳкам тутиши керак.
 
Аҳмад Муҳаммад
“Ҳидоят” журналининг 2011 йил, 3-сонидан олинди.
 
* * *
 
Milodiy yigirma birinchi asrga kelib dunyo hamjamiyati so‘zligida “globallashuv”, “terror”, “tamaddunlar qarama-qarshiligi” kabi atamalar paydo bo‘ldi, yoshlar ongi va qalbini egallash uchun kurash avjga chiqdi. Dunyo ahlini qandaydir «fobiya»lar bilan qo‘rqitish, Islomni va musulmonlarni yomonotliq qilish kuchaydi.
 
Islom dini zo‘ravonlik va zulmni, o‘zgalar joniga qasd qilishni aslo oqlamasligini, doimo tinchlik, osoyishtalik, rahm-shafqatni targ‘ib etishini bu nayranglar boshida turganlar ham juda yaxshi bilishadi. G‘arb olimlaridan biri yozishicha, ayni paytda jahon jamoatchiligi Islomga nisbat berayotgan inson huquqlari poymol qilinishi, o‘zga din va millat vakillariga toqatsizlik va terrorchilik aslida bu dinga daxli yo‘q to‘dalarning, mutaassiblarning va ko‘pincha xudobexabar murtadlarning ishidir. An’anaviy va chin musulmonlar hech qachon terrorchilikka qo‘l urishmagan. 
Mana shunday tahlikali, bezovta zamonda o‘zimizni qanday tutishimiz, kimga va nimaga suyanishimiz, kimga ergashishimiz kerak?
Eng oldin aqidamiz to‘g‘ri va mustahkam bo‘lsin. Ulug‘ bobomiz So‘fi Olloyor:
«Aqida bilmagan shaytona eldur,
Agar ming yil amal deb qilsa, yeldur», deb bejiz ta’kidlamagan. Bir necha oyat yo hadisni yodlab olish bilan aqida to‘g‘ri bo‘lmaydi. Aqidasi buzuq kishi oson aldanadi, yot tushunchalar ularning onglarini bir zumda zabt etadi. Uncha jon koyitmay hidoyat yo‘lidan, haq yo‘ldan adashtirib yuboradi.
Yoshlar dunyo hayotidagi kuchga to‘lgan yillarini xatolar girdobiga g‘arq qilib yubormasliklari uchun ularga Payg‘ambarimizning (sollallohu alayhi va sallam): «Diningizni kimdan o‘rganayotganingizga qarang», degan ko‘rsatmalarini eslatib qo‘yish joiz. Payg‘ambarimiz Muhammad (alayhissalom): «Ummatim yaqinda yetmish uch firqaga ajraladi. Yetmish ikkitasi do‘zaxda va bittasi jannatdadir» dedilar. «Ey Rasululloh, u bittasi kim?» deb so‘rashdi. «Ahli sunnat va jamoat», dedilar» (Imom Termiziy rivoyati). Ahli sunnat va jamoatga ergashganlar aslo adashmaydi.
Hazrati Abu Hanifadan «Kimlar ahli sunnatga mansub?» deb so‘rashganida, «Ikki shayxni, ikki kuyovni tan olgan va mahsisiga mash tortgan ahli sunnatdandir», degan ekanlar. Ikki shayx Hazrati Abu Bakr Siddiq va Umar ibn Xattob, ikki kuyov esa Usmon ibn Affon va Ali ibn Abu Tolibdir.
Turli tafriqalarga bo‘linish va haq yo‘ldan adashish sababi sunnatni tark etish, mazhabsizlik hamda mutaassiblikdir. Buyuk allomalarning to‘qson to‘qqiz foizi mazhabga sodiq bo‘lgan.
Alloh taolo bunday marhamat qiladi: «Dinlarini bo‘lib, firqa-firqa qilib olgan kimsalardan (bo‘lmang)! Har bir hizb-firqa faqat o‘z oldilaridagi narsa bilan xursanddirlar» (Rum, 32).
Sunniylik musulmonlik tarixi mobaynida to‘qson foiz ummatni birlashtira oldi. G‘arb tadqiqotchilari fikricha, sunniylik mazhabi vakillari dinga nisbatan deyarli o‘zgarmagan hurmatni va o‘zaro birodarlikni saqlab qola bildi. Boshqalar uchun mana shunday mushkul kechgan uzoq davr ichida ulkan diniy urushlar ham, qo‘zg‘olonlar va ta’qiblar ham ularni bo‘lib yubora olmagan. 
Bugun har xil hiyla-nayranglarga uchmay, qalblarga egalik qilish ilinjida turli tuzoq-qopqon qo‘yayotgan muxoliflarning fitnasiga ilinmay degan kishi hamisha ahli sunnat va jamoat yo‘lini mahkam tutishi kerak.
 
Ahmad Muhammad
“Hidoyat” jurnalining 2011 yil, 3-sonidan olindi.