Абдуллоҳ ибн Равоҳа

Тўлиқ исми Абдуллоҳ ибн Равоҳа ибн Саълаба ибн Имриул Қайс. Куняси – Абу Муҳаммад, унвони – “Расулуллоҳ (с.а.в.)нинг шоири”.

Буюк саҳобалардан бири бўлмиш Абдуллоҳ ибн Равоҳа (р.а.) Мадинада туғилган бўлиб, Ҳазраж қабиласига мансубдир. Иккинчи Ақаба кунида мусулмон бўлиб, Расулуллоҳ (с.а.в.)га байъат қилган. Ҳижратдан кейин Миқдод ибн Асвадий билан қиёматли дўст бўлди. Абдуллоҳ Расулуллоҳ (с.а.в.)нинг котибларидан эди.

Абдуллоҳ ибн Равоҳа кучли нотиқ ва буюк шоир бўлиб, Пайғамбаримиз (с.а.в.)га шеър йўли билан ҳужум қилган шоирларга жавоб шеърлари ёзарди. Ундан ташқари яна Каъб ибн Молик ва Ҳассон ибн Собит каби мусулмон шоирлари, керак бўлиб қолганда, кофирларни ҳажв қилишарди. Қуръони каримнинг “Шуаро” сураси, 224-227-оятлари Пайғамбаримиз(с.а.в.)ни чин дилдан суювчи ушбу уч шоир ҳақида нозил бўлгани борасида тафсир китобларида айтилади.

Абдуллоҳнинг шеърлари ҳақида Пайғамбаримиз (с.а.в.): “Қурайш мушрикларига қарши ўқ ёмғиридан таъсирлироқ”, деганлар.

Мутъа жангига кетишдан олдин йиғлаган Абдуллоҳдан кўз ёшининг сабабини сўрашганда: “Менинг дунёга муҳаббатим, сизлардан эса даъвом йўқдир. Лекин Расулуллоҳ (с.а.в.)дан: “(Эй, Муҳаммад,) айтинг: “Ким залолатда бўлса, бас, Раҳмон унинг муддатини узайтирсин, токи ўзларига ваъда қилинган (дунё) азобини ёки қиёматни кўрганларида, албатта, кимнинг мартабаси ёмонроқ ва лашкари ожизроқ эканини билурлар” (Марям, 75), оятини эшитгандим. Оятда айтилганидек, жаҳаннамга тушсам, ҳолим нима кечишини ўйлаб йиғлаяпман”.

Абдуллоҳ ибн Равоҳа Мутъа жангида шаҳид кетади. Ундан ташқари, Зайд ибн Ҳориса, Жаъфари Содиқ ҳам ҳалок бўлишади. Расулуллоҳ (с.а.в.)га бу уч саҳобанинг ўлими ҳақида хабар келтирилганда, чуқур қайғу ва ғамга ботдилар.

Пайғамбаримиз (с.а.в.) Абдуллоҳ ибн Равоҳа ҳақида: “Биродарингиз ҳеч ботил гап айтмайди”, дея марҳамат қилганлар.

Аллоҳ у зотни раҳматига олган бўлсин!

“Ирфон” тақвимининг 2009 йил, 1-сонидан олинди.

* * *

To‘liq ismi Abdulloh ibn Ravoha ibn Sa’laba ibn Imriul Qays. Kunyasi – Abu Muhammad, unvoni – “Rasululloh (s.a.v.)ning shoiri”.

Buyuk sahobalardan biri bo‘lmish Abdulloh ibn Ravoha (r.a.) Madinada tug‘ilgan bo‘lib, Hazraj qabilasiga mansubdir. Ikkinchi Aqaba kunida musulmon bo‘lib, Rasululloh (s.a.v.)ga bay’at qilgan. Hijratdan keyin Miqdod ibn Asvadiy bilan qiyomatli do‘st bo‘ldi. Abdulloh Rasululloh (s.a.v.)ning kotiblaridan edi.

Abdulloh ibn Ravoha kuchli notiq va buyuk shoir bo‘lib, Payg‘ambarimiz (s.a.v.)ga she’r yo‘li bilan hujum qilgan shoirlarga javob she’rlari yozardi. Undan tashqari yana Ka’b ibn Molik va Hasson ibn Sobit kabi musulmon shoirlari, kerak bo‘lib qolganda, kofirlarni hajv qilishardi. Qur’oni karimning “Shuaro” surasi, 224-227-oyatlari Payg‘ambarimiz(s.a.v.)ni chin dildan suyuvchi ushbu uch shoir haqida nozil bo‘lgani borasida tafsir kitoblarida aytiladi.

Abdullohning she’rlari haqida Payg‘ambarimiz (s.a.v.): “Quraysh mushriklariga qarshi o‘q yomg‘iridan ta’sirliroq”, deganlar.

Mut’a jangiga ketishdan oldin yig‘lagan Abdullohdan ko‘z yoshining sababini so‘rashganda: “Mening dunyoga muhabbatim, sizlardan esa da’vom yo‘qdir. Lekin Rasululloh (s.a.v.)dan: “(Ey, Muhammad,) ayting: “Kim zalolatda bo‘lsa, bas, Rahmon uning muddatini uzaytirsin, toki o‘zlariga va’da qilingan (dunyo) azobini yoki qiyomatni ko‘rganlarida, albatta, kimning martabasi yomonroq va lashkari ojizroq ekanini bilurlar” (Maryam, 75), oyatini eshitgandim. Oyatda aytilganidek, jahannamga tushsam, holim nima kechishini o‘ylab yig‘layapman”.

Abdulloh ibn Ravoha Mut’a jangida shahid ketadi. Undan tashqari, Zayd ibn Horisa, Ja’fari Sodiq ham halok bo‘lishadi. Rasululloh (s.a.v.)ga bu uch sahobaning o‘limi haqida xabar keltirilganda, chuqur qayg‘u va g‘amga botdilar.

Payg‘ambarimiz (s.a.v.) Abdulloh ibn Ravoha haqida: “Birodaringiz hech botil gap aytmaydi”, deya marhamat qilganlar.

Alloh u zotni rahmatiga olgan bo‘lsin!

“Irfon” taqvimining 2009 yil, 1-sonidan olindi.

• Олдинги
• Кейинги