Зайд ибн Амр

Рукн: Саҳобалар Чоп этилган: 06.03.2017

Зайд ибн Амр ибн Нуфайл ибн Абду­луз­­зо Қурайший Адавийга Муҳаммад (алайҳиссалом)нинг пайғамбарлик йилларини кўриш насиб этмади. Бир куни унинг ўғли Саид ибн Зайд (розияллоҳу анҳу) Пайғамбаримиз (алайҳиссалом)нинг ҳузурларига келиб: “Ё Расулуллоҳ, отам сиз кўрганингиз ва билганингиздек одам эди. Агар сизнинг пайғамбарлик кунларингизга етганида, албатта, имон келтирган ва эргашган бўларди. Унинг учун истиғфор айт­сан­гиз”, деб мурожаат қилди. Пайғамбаримиз (алайҳиссалом): “Ҳа, албатта. Унинг учун истиғфор айтаман. У маҳшарда ягона уммат бўлиб тирилади”, дедилар.

* * *

Зайд ибн Амр бутларга ибодат қилишдан воз кечиб, ўзини Аллоҳ таолога бағишлаган кишилардан. Ҳақ динни топиш истагида Шомга борди. Масиҳий ва яҳудийларни кўрди, лекин уларнинг динини тўғри деб топмади, сўнг: “Ё Аллоҳ, мен Иброҳим (алайҳиссалом) динидаман”, деди. Яна у қурайшликларга: “Қўйни Аллоҳ таоло яратди, унинг учун осмондан сув туширди, ердан ўт ўстирди. Сиз бўлсангиз қўйни Аллоҳдан бошқага атаб сўясизлар-а?!” дея таъна қиларди (Имом Бухорий).

Асмо бинти Абу Бакр (розияллоҳу анҳо) айтади: «Мен Зайд ибн Амрнинг Каъбага суянган ҳолда: “Эй қурайшликлар! Аллоҳга қасам, сизларнинг орангизда мендан бошқа Иброҳим (алайҳиссалом) динига эргашган киши йўқ”, деб айтганини эшитганман. Зайд ёш қизларни тириклайин кўмишга қатъиян қарши эди. Бирон кишининг ўз қизини ўлдириб юбормоқчи эканини билган заҳоти: “Тўхта! Зинҳор бундай қила кўрма! Уни ўзим боқиб оламан”, деб қизни ўз қарамоғига оларди. Улғайганидан сўнг отасига олиб келар ва: “Истасанг, уни сенга қайтараман. Йўқ десанг, ўзим боқиб оламан”, деб айтарди» (Имом Бухорий).

Зайд ибн Амр ибн Нуфайл Пайғам­баримиз (алайҳиссалом) келишларини муштоқлик билан кутди. Омир ибн Робиъа (розияллоҳу анҳу) бундай ҳикоя қилади: “Зайд ибн Амрни Маккадан чиқиб, Ҳиро ғори томон кетаётганида учратиб қолдим. У менга: “Эй Омир, қавмимдан ажраб, Иброҳим (алайҳиссалом), ундан сўнг Исмоил (алайҳиссалом) эргашган динни ҳақ деб билдим. Шунингдек, мен Исмоил (алайҳиссалом) авлодидан, Абдулмутталиб ўғилларидан бўлган пайғамбар (алайҳис­салом) келишини кутмоқдаман. Лекин сезишимча, унга эргашиш менга насиб этмайди. Шундай бўлса-да, унга имон келтираман, пайғамбар эканини тасдиқлаб, гувоҳлик бераман. Агар ўша кунларга етиш сенга насиб бўлса, мендан салом етказгин”, деди. Вақти келиб, мусулмон бўлганимдан сўнг Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га унинг саломини етказдим. У зот (алайҳиссалом) алик қайтардилар ҳамда унга раҳмат тилаб: “Мен унинг жаннатда этагини судраб юрганини кўрдим”, дедилар. Ўша ондан бошлаб саҳобалар Зайдни эслашган вақтларида унга раҳмат сўрайдиган бўлишди. Шу сабабдан ўғли Саид ҳамда Умар ибн Хаттоб (розияллоҳу анҳумо) Зайд ибн Амр ҳақида Пайғамбаримиз (алайҳиссалом)дан сўрашди. У зот (алайҳиссалом): “Аллоҳ Зайд ибн Амрни раҳматига олсин, у Иброҳим (алайҳиссалом) динида вафот этди”, дея жавоб бердилар.

Абдулносир Бобомирзаев тайёрлади | Hidoyat.uz

Zayd ibn Amr ibn Nufayl ibn Abdu­luz­­zo Qurayshiy Adaviyga Muhammad (alayhissalom)ning payg‘ambarlik yillarini ko‘rish nasib etmadi. Bir kuni uning o‘g‘li Said ibn Zayd (roziyallohu anhu) Payg‘ambarimiz (alayhissalom)ning huzurlariga kelib: “Yo Rasululloh, otam siz ko‘rganingiz va bilganingizdek odam edi. Agar sizning payg‘ambarlik kunlaringizga yetganida, albatta, imon keltirgan va ergashgan bo‘lardi. Uning uchun istig‘for ayt­san­giz”, deb murojaat qildi. Payg‘ambarimiz (alayhissalom): “Ha, albatta. Uning uchun istig‘for aytaman. U mahsharda yagona ummat bo‘lib tiriladi”, dedilar.

* * *

Zayd ibn Amr butlarga ibodat qilishdan voz kechib, o‘zini Alloh taologa bag‘ishlagan kishilardan. Haq dinni topish istagida Shomga bordi. Masihiy va yahudiylarni ko‘rdi, lekin ularning dinini to‘g‘ri deb topmadi, so‘ng: “Yo Alloh, men Ibrohim (alayhissalom) dinidaman”, dedi. Yana u qurayshliklarga: “Qo‘yni Alloh taolo yaratdi, uning uchun osmondan suv tushirdi, yerdan o‘t o‘stirdi. Siz bo‘lsangiz qo‘yni Allohdan boshqaga atab so‘yasizlar-a?!” deya ta’na qilardi (Imom Buxoriy).

Asmo binti Abu Bakr (roziyallohu anho) aytadi: «Men Zayd ibn Amrning Ka’baga suyangan holda: “Ey qurayshliklar! Allohga qasam, sizlarning orangizda mendan boshqa Ibrohim (alayhissalom) diniga ergashgan kishi yo‘q”, deb aytganini eshitganman. Zayd yosh qizlarni tiriklayin ko‘mishga qat’iyan qarshi edi. Biron kishining o‘z qizini o‘ldirib yubormoqchi ekanini bilgan zahoti: “To‘xta! Zinhor bunday qila ko‘rma! Uni o‘zim boqib olaman”, deb qizni o‘z qaramog‘iga olardi. Ulg‘ayganidan so‘ng otasiga olib kelar va: “Istasang, uni senga qaytaraman. Yo‘q desang, o‘zim boqib olaman”, deb aytardi» (Imom Buxoriy).

Zayd ibn Amr ibn Nufayl Payg‘am­barimiz (alayhissalom) kelishlarini mushtoqlik bilan kutdi. Omir ibn Robi’a (roziyallohu anhu) bunday hikoya qiladi: “Zayd ibn Amrni Makkadan chiqib, Hiro g‘ori tomon ketayotganida uchratib qoldim. U menga: “Ey Omir, qavmimdan ajrab, Ibrohim (alayhissalom), undan so‘ng Ismoil (alayhissalom) ergashgan dinni haq deb bildim. Shuningdek, men Ismoil (alayhissalom) avlodidan, Abdulmuttalib o‘g‘illaridan bo‘lgan payg‘ambar (alayhis­salom) kelishini kutmoqdaman. Lekin sezishimcha, unga ergashish menga nasib etmaydi. Shunday bo‘lsa-da, unga imon keltiraman, payg‘ambar ekanini tasdiqlab, guvohlik beraman. Agar o‘sha kunlarga yetish senga nasib bo‘lsa, mendan salom yetkazgin”, dedi. Vaqti kelib, musulmon bo‘lganimdan so‘ng Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam)ga uning salomini yetkazdim. U zot (alayhissalom) alik qaytardilar hamda unga rahmat tilab: “Men uning jannatda etagini sudrab yurganini ko‘rdim”, dedilar. O‘sha ondan boshlab sahobalar Zaydni eslashgan vaqtlarida unga rahmat so‘raydigan bo‘lishdi. Shu sababdan o‘g‘li Said hamda Umar ibn Xattob (roziyallohu anhumo) Zayd ibn Amr haqida Payg‘ambarimiz (alayhissalom)dan so‘rashdi. U zot (alayhissalom): “Alloh Zayd ibn Amrni rahmatiga olsin, u Ibrohim (alayhissalom) dinida vafot etdi”, deya javob berdilar.

Abdulnosir Bobomirzayev tayyorladi | Hidoyat.uz