Муҳаммад Сиддиқ Миншавий

Мисрлик машҳур қори Муҳаммад Сиддиқ Миншавий 1920 йили Миср пойтахтидан 560 чақирим жанубда жойлашган Суҳаж вилоятида қорилар оиласида туғилди. Отаси даврининг етук Қуръон ҳофизларидан бўлган, акаси Маҳмуд ҳам чиройли ва ширали ўқирди, амакиси Аҳмад Саид Аҳмад ҳам қироат устозларидан бири эди. У тўрт ёшидаёқ ўткир зеҳни ва кучли хотираси билан тилга тушди. Саккиз ёшида Қуръони каримни тўлиқ ёд олди. Шундан сўнг амакиси илм олиш учун уни Қоҳирага олиб келди.
Ёш Муҳаммад Сиддиқ Қоҳирада даврининг кўзга кўринган қорилари Аҳмад Нидо, Мансур Баддор, Али Маҳмуд каби устозлардан таълим олди. Жуда тиришқоқ, тартибли ва юмшоқ феълли ўқувчи сифатида тенгқурлари орасида ажралиб турарди. Унинг қалбида кибр ёки шуҳратпарастликдан зиғирча ҳам асар йўқ эди. Ҳофиз бутун умр бундай иллатлардан ўзини узоқ тутди. Ҳатто Қоҳира радиоси қироатини ёзиб олишни таклиф қилганида рад этди. Чунки машҳурликка интилиш ўзини чалғитиш деб ҳисоблар эди. Шу сабаб радиода унинг овози анча кеч — 1953 йили янгради ва бутун Миср халқига манзур бўлди.
Муҳаммад Сиддиқ Миншавий самимий ва оддий одам эди. Ўзига етарли мол-давлатга эга бўлса-да, оддий мисрликлар кийимида — бошида ихчам оқ салла, эгнида оддий яктак ва оппоқ кўйлакда юрарди.
Унинг оиласи катта, етти ўғил ва олти қизи бор эди. Фарзандларига илм ўргатди, чиройли тарбия берди.
Жуда банд бўлишига қарамай, ўзи туғилиб ўсган Юқори Мисрни (Мисри Саида) ҳеч унутмади. Вақти-вақти билан фарзандларини олиб у ерга борар, яқинлари билан учрашар, эҳсон дастурхонлари очар эди. Бу зиёфатларда масъул шахслар қатори шаҳардаги барча мискин ва фақирлар ҳам келиб меҳмон бўлиб кетишарди.
Миншавий радио орқали Қуръон тиловат ўқишдан ташқари Ҳайза Малик масжидида имомлик ҳам қилди. Шу даврда Қуръони карим қироатини тўлиқ магнит тасмасига ёздирди.
У кўплаб араб юртларига сафар қилди. 1955 йили Абдулбосит қори Абдуссамадга йўлдош бўлиб, президент Аҳмад Сукарно таклифи билан Индонезияга ташриф буюрди. 1957 йили Сурияга, 1959 ва 1964 йиллари Қуддуси Шарифдаги Ақсо масжидига, 1966 йили эса Саудия Арабистонига борди. Шунингдек, Ироқ, Қувайт, Покистон, Ўрдун ва Жазоир каби мамлакатларда ҳам бўлди.
1966 йили Миншавий бир касалга чалинди. Табиблар оғриқ қолдирувчи воситалар ёрдамида унинг касалини бироз енгиллатишга эришишди ва унга ўзини кўп толиқтирмаслик, айниқса, овоз пайларини асрашини тавсия этишди. Аммо ҳофиз баланд пардаларда тиловат қилишни тарк этолмади. Ҳатто вафотидан сал олдин ҳам шундай баланд овозда қироат қилди, ҳатто уйи ёнидаги масжидда ўтирган намозхонлар ҳам унинг овозини эшитишди. Натижада касали зўрайиб, шифохонага ётқизишди. Машҳур Қуръон ҳофизи Муҳаммад Сиддиқ Миншавий 1969 йил 20 июн куни бебаҳо маънавий мерос - Қуръон тиловатлари ёзилган тасмаларни миллионлаб мухлисларига қолдириб, бу дунёни тарк этди.

Misrlik mashhur qori Muhammad Siddiq Minshaviy 1920 yili Misr poytaxtidan 560 chaqirim janubda joylashgan Suhaj viloyatida qorilar oilasida tug‘ildi. Otasi davrining yetuk Qur’on hofizlaridan bo‘lgan, akasi Mahmud ham chiroyli va shirali o‘qirdi, amakisi Ahmad Said Ahmad ham qiroat ustozlaridan biri edi. U to‘rt yoshidayoq o‘tkir zehni va kuchli xotirasi bilan tilga tushdi. Sakkiz yoshida Qur’oni karimni to‘liq yod oldi. Shundan so‘ng amakisi ilm olish uchun uni Qohiraga olib keldi.
Yosh Muhammad Siddiq Qohirada davrining ko‘zga ko‘ringan qorilari Ahmad Nido, Mansur Baddor, Ali Mahmud kabi ustozlardan ta’lim oldi. Juda tirishqoq, tartibli va yumshoq fe’lli o‘quvchi sifatida tengqurlari orasida ajralib turardi. Uning qalbida kibr yoki shuhratparastlikdan zig‘ircha ham asar yo‘q edi. Hofiz butun umr bunday illatlardan o‘zini uzoq tutdi. Hatto Qohira radiosi qiroatini yozib olishni taklif qilganida rad etdi. Chunki mashhurlikka intilish o‘zini chalg‘itish deb hisoblar edi. Shu sabab radioda uning ovozi ancha kech — 1953 yili yangradi va butun Misr xalqiga manzur bo‘ldi.
Muhammad Siddiq Minshaviy samimiy va oddiy odam edi. O‘ziga yetarli mol-davlatga ega bo‘lsa-da, oddiy misrliklar kiyimida — boshida ixcham oq salla, egnida oddiy yaktak va oppoq ko‘ylakda yurardi.
Uning oilasi katta, yetti o‘g‘il va olti qizi bor edi. Farzandlariga ilm o‘rgatdi, chiroyli tarbiya berdi.
Juda band bo‘lishiga qaramay, o‘zi tug‘ilib o‘sgan Yuqori Misrni (Misri Saida) hech unutmadi. Vaqti-vaqti bilan farzandlarini olib u yerga borar, yaqinlari bilan uchrashar, ehson dasturxonlari ochar edi. Bu ziyofatlarda mas’ul shaxslar qatori shahardagi barcha miskin va faqirlar ham kelib mehmon bo‘lib ketishardi.
Minshaviy radio orqali Qur’on tilovat o‘qishdan tashqari Hayza Malik masjidida imomlik ham qildi. Shu davrda Qur’oni karim qiroatini to‘liq magnit tasmasiga yozdirdi.
U ko‘plab arab yurtlariga safar qildi. 1955 yili Abdulbosit qori Abdussamadga yo‘ldosh bo‘lib, prezident Ahmad Sukarno taklifi bilan Indoneziyaga tashrif buyurdi. 1957 yili Suriyaga, 1959 va 1964 yillari Quddusi Sharifdagi Aqso masjidiga, 1966 yili esa Saudiya Arabistoniga bordi. Shuningdek, Iroq, Quvayt, Pokiston, O‘rdun va Jazoir kabi mamlakatlarda ham bo‘ldi.
1966 yili Minshaviy bir kasalga chalindi. Tabiblar og‘riq qoldiruvchi vositalar yordamida uning kasalini biroz yengillatishga erishishdi va unga o‘zini ko‘p toliqtirmaslik, ayniqsa, ovoz paylarini asrashini tavsiya etishdi. Ammo hofiz baland pardalarda tilovat qilishni tark etolmadi. Hatto vafotidan sal oldin ham shunday baland ovozda qiroat qildi, hatto uyi yonidagi masjidda o‘tirgan namozxonlar ham uning ovozini eshitishdi. Natijada kasali zo‘rayib, shifoxonaga yotqizishdi. Mashhur Qur’on hofizi Muhammad Siddiq Minshaviy 1969 yil 20 iyun kuni bebaho ma’naviy meros - Qur’on tilovatlari yozilgan tasmalarni millionlab muxlislariga qoldirib, bu dunyoni tark etdi.

• Олдинги
• Кейинги