Қўзичоқ гўштини еса бўладими? Кабутар ва чумчуқ гўшти ҳалолми?
Савол: Ҳали ёшига тўлмаган, 2-3 ойлик булган қўзичоқни (барра қўзи) еб бўладими?
Жавоб: Онасининг қорнидан тирик туғилган бўлиб, шаръий кўрсатмага мувофиқ сўйилган бўлса, унинг гўштини ейиш ҳалолдир. Валлоҳу аълам.
Савол: Баъзи жойларга меҳмонга борганимизда дастурхонга кабутар ёки чумчуқ гўшт солинган қайнатмани тортиқ этишади, шариатимизда бундай қушнинг гўштини эса бўладими?
Жавоб: Кабутар ва чумчуқ гўштлари шариатга мувофиқ сўйиш билан ҳалол бўлади. Валлоҳу аълам.
Савол: Мен ишлаётган супермаркетда тирик балиқларни сотиш йўлга қўйилган. Биз балиқларини балиқ хўжаликларидан сотиб оламиз. Эшитишимча ўлимтик бериб боқилган балиқлар сотиш ножоиз экан. Шу тўғрими?
Жавоб: Балиқ ва шу каби жониворларга ўлимтик бериб боқишлик кароҳиятлидир. Лекин ўлимтик билан озиқланган балиқларни истемол қилишда соғлиққа зарар етадиган бўлса, бундай маҳсулотлардан сақланиш лозим. Валлоҳу аълам.
Савол: “Бизнинг мазҳабимизда криветкаларни ейиш мумкин эмас" деб эшитдим. Шундан сўнг мен дўконимизда ушбу маҳсулотни сотишни тўхтатдим. Шу тўғрими?
Жавоб: Бу масалада мазҳабимиз уламолари ўртасида ихтилоф бор. Шунинг учун эҳтиёт йўлини тутиб, истеъмол қилмаслик ва олди-сотди қилмаслик афзалдир. Валлоҳу аълам.
Савол: Ҳозирги пайтда супермаркет ва дўконларда товуқ гўшти сотилмоқда (албатта тозаланган ва қадоқланган ҳолатда). Шуларни истеъмол қилса бўладими?
Жавоб: Ва алайкум ассалом! Ишончли сотувчилардан сўраб кўриш керак. Агар шариат кўрсатмасига мувофиқ сўйилган бўлса, уни истеъмол қилиш жоиздир. Валлоҳу аълам.
Савол: Бизнинг дўконда баъзан мол думи сотилиб турилади. Шахсан ўзим ҳам кўп маротаба олганман. Мол думини истеъмол қилишда шаръан монелик йўқми?
Жавоб: Ҳеч қандай монеълик йўқ. Молнинг думи ҳалолдир. Валлоҳу аълам.
Савол: Баъзи кассоблар қуй ёки эчкининг терисини шилиш олдидан осонроқ шилиниши учун тери остига дам беришади. Бу тўғрими?
Жавоб: Қассобларни оғиз билан пуфлаб иширишлари гарчи гўштни ҳаром қилмасада, лекин иширишни бошқа воситалар билан қилиши яхшироқдир.
Савол: Ҳозирда кўпчилик қўчқор ва такаларнинг моякларини хам истеъмол қилишмоқда. Бу аъзолар ҳалолми? Молнинг ҳалол ва ҳаром қилинган аъзолари қайсилар?
Жавоб: Гўшти ҳалол ҳайвонларнинг жинсий аъзоларини емоқликдан қайтарилган. Гўшти ейиладиган ҳайвонларнинг етти нарсаси ҳаром қилинган: 1. Бўғиздан чиққан қон. 2. Олати. 3. Мояклари. 4. Фаржи. 5. Бези. 6. Қовуқ. 7. Ўт. Валлоҳу аълам.
Савол: Бир биродарим билан тортишиб қолдик. От гўшти ҳалолми ёки йўқми?
Жавоб: От гўштини ейиш рухсатдир. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон Мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати
* * *
Savol: Hali yoshiga to‘lmagan, 2-3 oylik bulgan qo‘zichoqni (barra qo‘zi) yeb bo‘ladimi?
Javob: Onasining qornidan tirik tug‘ilgan bo‘lib, shar’iy ko‘rsatmaga muvofiq so‘yilgan bo‘lsa, uning go‘shtini yeyish haloldir. Vallohu a’lam.
Savol: Ba’zi joylarga mehmonga borganimizda dasturxonga kabutar yoki chumchuq go‘sht solingan qaynatmani tortiq etishadi, shariatimizda bunday qushning go‘shtini esa bo‘ladimi?
Javob: Kabutar va chumchuq go‘shtlari shariatga muvofiq so‘yish bilan halol bo‘ladi. Vallohu a’lam.
Savol: Men ishlayotgan supermarketda tirik baliqlarni sotish yo‘lga qo‘yilgan. Biz baliqlarini baliq xo‘jaliklaridan sotib olamiz. Eshitishimcha o‘limtik berib boqilgan baliqlar sotish nojoiz ekan. Shu to‘g‘rimi?
Javob: Baliq va shu kabi jonivorlarga o‘limtik berib boqishlik karohiyatlidir. Lekin o‘limtik bilan oziqlangan baliqlarni istemol qilishda sog‘liqqa zarar yetadigan bo‘lsa, bunday mahsulotlardan saqlanish lozim. Vallohu a’lam.
Savol: “Bizning mazhabimizda krivetkalarni yeyish mumkin emas" deb eshitdim. Shundan so‘ng men do‘konimizda ushbu mahsulotni sotishni to‘xtatdim. Shu to‘g‘rimi?
Javob: Bu masalada mazhabimiz ulamolari o‘rtasida ixtilof bor. Shuning uchun ehtiyot yo‘lini tutib, iste’mol qilmaslik va oldi-sotdi qilmaslik afzaldir. Vallohu a’lam.
Savol: Hozirgi paytda supermarket va do‘konlarda tovuq go‘shti sotilmoqda (albatta tozalangan va qadoqlangan holatda). Shularni iste’mol qilsa bo‘ladimi?
Javob: Va alaykum assalom! Ishonchli sotuvchilardan so‘rab ko‘rish kerak. Agar shariat ko‘rsatmasiga muvofiq so‘yilgan bo‘lsa, uni iste’mol qilish joizdir. Vallohu a’lam.
Savol: Bizning do‘konda ba’zan mol dumi sotilib turiladi. Shaxsan o‘zim ham ko‘p marotaba olganman. Mol dumini iste’mol qilishda shar’an monelik yo‘qmi?
Javob: Hech qanday mone’lik yo‘q. Molning dumi haloldir. Vallohu a’lam.
Savol: Ba’zi kassoblar quy yoki echkining terisini shilish oldidan osonroq shilinishi uchun teri ostiga dam berishadi. Bu to‘g‘rimi?
Javob: Qassoblarni og‘iz bilan puflab ishirishlari garchi go‘shtni harom qilmasada, lekin ishirishni boshqa vositalar bilan qilishi yaxshiroqdir.
Savol: Hozirda ko‘pchilik qo‘chqor va takalarning moyaklarini xam iste’mol qilishmoqda. Bu a’zolar halolmi? Molning halol va harom qilingan a’zolari qaysilar?
Javob: Go‘shti halol hayvonlarning jinsiy a’zolarini yemoqlikdan qaytarilgan. Go‘shti yeyiladigan hayvonlarning yetti narsasi harom qilingan: 1. Bo‘g‘izdan chiqqan qon. 2. Olati. 3. Moyaklari. 4. Farji. 5. Bezi. 6. Qovuq. 7. O‘t. Vallohu a’lam.
Savol: Bir birodarim bilan tortishib qoldik. Ot go‘shti halolmi yoki yo‘qmi?
Javob: Ot go‘shtini yeyish ruxsatdir. Vallohu a’lam.