Залолатга бошловчилар

Орамизда фол кўрувчиларнинг сўзларига ишониб амал қилаётганлар ҳам борлиги ачинарлидир. Ваҳоланки, Қуръони каримда ҳам, Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳадисларида ҳам фол кўриш динимизга зид амаллардан экани таъкидланган.
Баъзилар фол кўрувчилар йўқолган нарсаларни “топиб берганини”, касални “даволаганини” йиллаб гапириб юришади. Бу иш гуноҳ эканини билишмайди. Ҳазрати Ойшадан (розийаллоҳу анҳо) бундай ривоят қилинади: «Одамлар Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳузурларига келиб фолбинлар ҳақида сўрашди. Шунда у зот: “Уларнинг гапининг тайини йўқ”, дедилар. Одамлар: “Эй Аллоҳнинг расули, гоҳида ўша фолбинлар айтган сўз тўғри чиқиб қолади-ку?” дейишган эди, у зот: “Аслида баъзи сўзларни жинлар илиб олишади-да, дўстлари — фолбинлар қулоғига етказишади. Фолбинлар эса ўша нарсаларга юзта ёлғонни қўшиб, одамларга айтишади”, дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим)». 
Фолбинлар авом халқ орасида ўзларини йўқолган нарсаларни топиб берувчи, йўли боғланганларнинг “бахтини очувчи”, ҳатто жинларни ҳам бўйсундирувчи, барча ёмонликларни қайтара олувчи қилиб кўрсатишади. Ҳақиқатда эса улар жоҳил, итоатсиз ва ёлғончидирлар. Улар ғайбни биламиз деб даъво қилишади. Аслида ғайбни на инс билади, на жин билади. Ғайбни билиш фақат Аллоҳ таолога хос. Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “Қачон Биз (Сулаймонга) ўлимни ҳукм қилтанимизда, унинг ўлимига фақат ҳассасини еяётган кемирувчи қуртгина далолат қилди. Бас, қачонки у қулаб тушгач, жинлар аниқ билдиларки, агар улар ғайбни билувчи бўлганларида, бу хор қилувчи азобда (меҳнатда узоқ муддат) қолмаган бўлур эдилар” (Сабаъ, 14).
Фол кўрувчиларнинг кирдикорларидан бехабар киши уларнинг даъволарига учиб, гапларига қулоқ тутади. Ҳийлачи фолбин бу имкониятни иложи борича қўлдан чиқармасликка ҳаракат қилади. Кўринишдан содда, оддий кийинган, ишонувчан ёки бошига мусибат тушган кишиларни фолбинлар дарров тузоқларига илинтириш пайида бўлишади. Улар одамларга орзуларини рўёбга чиқаришни, туганмас мол-дунёга эриштиришни, бор мушкулларини осон қилишни ва ҳаётнинг барча ғам-ташвишларидан қутқаришни ваъда бериб, тузоқ қўйишади. Бу ўринда фол кўрувчилар ҳамманинг ўзига яраша катта-кичик ташвиш-муаммоси бўлишидан жуда усталик билан фойдаланишади. Олдин арзимаган чойчақа эвазига бошланган “тадбир” бора-бора бечора ғофилнинг ҳамма нарсасидан айрилиши билан тугайди. Фол кўрувчи тузоғига тушган кишидан баъзан қора рангли (қўй, эчки, хўроз каби) жонлиқ келтиришни сўрайди. Жонлиқ сўйилиб, қони дардманнинг баданига суртилади. Бу ҳол бир ҳафта, бир ой, баъзан ундан ҳам кўпроқ вақт такрорланиши мумкин. Ҳолбуки, динимизда оқиб чиққан қон ҳаромдир, ҳаром нарса шифо бўлмайди.
Абдуллоҳ ибн Масъуд (розийаллоҳу анҳу) ривоят қилади: «Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ким фол кўрувчининг ёки сеҳргарнинг олдига бориб, унинг айтганларини тасдиқласа, албатта, Муҳаммадга туширилган (Қуръон)га кофир бўлибди” деб айтдилар». Демак, фол кўрувчилар ўзига ишонган кишини хонавайрон қилишидан ташқари, дунё ва охират саодатининг гарови бўлган имонига ҳам таҳдид солишади. Бу ҳадис шарҳида мазҳабимиз фақиҳлари фол кўрувчиларнинг “Шайтонлар мен истаган нарсани бажаради” деб эътиқод қилишлари куфр ҳисобланишини айтишган (“Раддул мухтор ”).
Фол кўриш жирканч ишдир. Фол кўрувчилар ҳам, уларни тасдиқловчилар ҳам имонидан айрилади (“Баззозия ”). Шунингдек, ўғирланган нарсанинг қаердалигини биламан, дейиш ҳам, менга жинлар хабар етказиб туради, дейиш ҳам кишини диндан чиқаради (“Татархония”).
Имонга зарар етиши жуда оғир хатар. Мўмин ҳамиша имонини мустаҳкам сақлашга интилиши, уни турли хавф-хатарлардан асраши керак. Имонини фол кўрувчиларнинг фитналаридан ҳимоя қилиш ҳам мўминнинг энг муҳим вазифаларидандир.

Oramizda fol ko‘ruvchilarning so‘zlariga ishonib amal qilayotganlar ham borligi achinarlidir. Vaholanki, Qur’oni karimda ham, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam) hadislarida ham fol ko‘rish dinimizga zid amallardan ekani ta’kidlangan.
Ba’zilar fol ko‘ruvchilar yo‘qolgan narsalarni “topib berganini”, kasalni “davolaganini” yillab gapirib yurishadi. Bu ish gunoh ekanini bilishmaydi. Hazrati Oyshadan (roziyallohu anho) bunday rivoyat qilinadi: «Odamlar Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) huzurlariga kelib folbinlar haqida so‘rashdi. Shunda u zot: “Ularning gapining tayini yo‘q”, dedilar. Odamlar: “Ey Allohning rasuli, gohida o‘sha folbinlar aytgan so‘z to‘g‘ri chiqib qoladi-ku?” deyishgan edi, u zot: “Aslida ba’zi so‘zlarni jinlar ilib olishadi-da, do‘stlari — folbinlar qulog‘iga yetkazishadi. Folbinlar esa o‘sha narsalarga yuzta yolg‘onni qo‘shib, odamlarga aytishadi”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim)». 
Folbinlar avom xalq orasida o‘zlarini yo‘qolgan narsalarni topib beruvchi, yo‘li bog‘langanlarning “baxtini ochuvchi”, hatto jinlarni ham bo‘ysundiruvchi, barcha yomonliklarni qaytara oluvchi qilib ko‘rsatishadi. Haqiqatda esa ular johil, itoatsiz va yolg‘onchidirlar. Ular g‘aybni bilamiz deb da’vo qilishadi. Aslida g‘aybni na ins biladi, na jin biladi. G‘aybni bilish faqat Alloh taologa xos. Alloh taolo marhamat qiladi: “Qachon Biz (Sulaymonga) o‘limni hukm qiltanimizda, uning o‘limiga faqat hassasini yeyayotgan kemiruvchi qurtgina dalolat qildi. Bas, qachonki u qulab tushgach, jinlar aniq bildilarki, agar ular g‘aybni biluvchi bo‘lganlarida, bu xor qiluvchi azobda (mehnatda uzoq muddat) qolmagan bo‘lur edilar” (Saba’, 14).
Fol ko‘ruvchilarning kirdikorlaridan bexabar kishi ularning da’volariga uchib, gaplariga quloq tutadi. Hiylachi folbin bu imkoniyatni iloji boricha qo‘ldan chiqarmaslikka harakat qiladi. Ko‘rinishdan sodda, oddiy kiyingan, ishonuvchan yoki boshiga musibat tushgan kishilarni folbinlar darrov tuzoqlariga ilintirish payida bo‘lishadi. Ular odamlarga orzularini ro‘yobga chiqarishni, tuganmas mol-dunyoga erishtirishni, bor mushkullarini oson qilishni va hayotning barcha g‘am-tashvishlaridan qutqarishni va’da berib, tuzoq qo‘yishadi. Bu o‘rinda fol ko‘ruvchilar hammaning o‘ziga yarasha katta-kichik tashvish-muammosi bo‘lishidan juda ustalik bilan foydalanishadi. Oldin arzimagan choychaqa evaziga boshlangan “tadbir” bora-bora bechora g‘ofilning hamma narsasidan ayrilishi bilan tugaydi. Fol ko‘ruvchi tuzog‘iga tushgan kishidan ba’zan qora rangli (qo‘y, echki, xo‘roz kabi) jonliq keltirishni so‘raydi. Jonliq so‘yilib, qoni dardmanning badaniga surtiladi. Bu hol bir hafta, bir oy, ba’zan undan ham ko‘proq vaqt takrorlanishi mumkin. Holbuki, dinimizda oqib chiqqan qon haromdir, harom narsa shifo bo‘lmaydi.
Abdulloh ibn Mas’ud (roziyallohu anhu) rivoyat qiladi: «Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam): “Kim fol ko‘ruvchining yoki sehrgarning oldiga borib, uning aytganlarini tasdiqlasa, albatta, Muhammadga tushirilgan (Qur’on)ga kofir bo‘libdi” deb aytdilar». Demak, fol ko‘ruvchilar o‘ziga ishongan kishini xonavayron qilishidan tashqari, dunyo va oxirat saodatining garovi bo‘lgan imoniga ham tahdid solishadi. Bu hadis sharhida mazhabimiz faqihlari fol ko‘ruvchilarning “Shaytonlar men istagan narsani bajaradi” deb e’tiqod qilishlari kufr hisoblanishini aytishgan (“Raddul muxtor ”).
Fol ko‘rish jirkanch ishdir. Fol ko‘ruvchilar ham, ularni tasdiqlovchilar ham imonidan ayriladi (“Bazzoziya ”). Shuningdek, o‘g‘irlangan narsaning qaerdaligini bilaman, deyish ham, menga jinlar xabar yetkazib turadi, deyish ham kishini dindan chiqaradi (“Tatarxoniya”).
Imonga zarar yetishi juda og‘ir xatar. Mo‘min hamisha imonini mustahkam saqlashga intilishi, uni turli xavf-xatarlardan asrashi kerak. Imonini fol ko‘ruvchilarning fitnalaridan himoya qilish ham mo‘minning eng muhim vazifalaridandir.

• Олдинги
• Кейинги