Дақиқа қадри

Энг кўп китоб ёзган олим

Ибн Ақийл раҳматуллоҳи алайҳнинг биргина «Фунун» деган китоблари 800 мужаллад бўлган экан. Одам алайҳиссаломдан кейин келган одамлардан ҳеч бири бунчалик кўп китоб ёзолмаган.
Ибн Ақийл айтган эканлар:
«Ҳозир ёшим 80 да. Лекин ҳалиям китоб ёзишга ҳимматим бор. Мен сизлар овқатлангандек овқатланмайман. Балки, вақтимни қизғонаман. Қаттиқ нонни сувга солиб қўйиб, китоб ёзаётган жойимда еявераман. Астойдил ўтириб ейишга эса вақтим йўқ.»
Амр Холид айтади:
«Уммати Муҳаммадиянинг ҳозирда қоим бўлиши мана шундай вақтнинг қадрига етадиганлар сабабидандир. Агар дин бизга ўхшаганларга қолганда хор бўлган бўларди.
Умр яшаб ўтилган йиллар билан эмас, қилинган эзгу ишлар билан ўлчанади…»


Арш ларзага тушди

Саъд ибн Муоз р.а. 30 ёшда мусулмон бўлдилар. У зот 37 ёшда вафот қилганларида Расулуллоҳ с.а.в.: «Аллоҳнинг Арши Саъднинг ўлимидан ларзага тушди» деган эканлар. Марҳумнинг тобутини кўтариб кетаётган бир саҳоба: «Нега унинг тобути жуда енгил?» – деб сўраганда, Расулуллоҳ с.а.в.: «Уни фаришталар кўтариб кетяпти» – деган эканлар.
Аллоҳ сиздан рози бўлсин, эй Саъд, сиз 7 йиллик мусулмонлик умрингизда вақтдан унумли фойдаланиб, олий мартабаларга эришдингиз.

Ҳазрат Усома ибн Зайдни Расулуллоҳ с.а.в. катта қўшинга амир қилганларида ёши 16 да эди. Ваҳоланки, бу қўшинда Абу Бакр сиддиқ, Умардек (р.а.) зотлар бўлган. Демак, Усома р.а. шу ёшигача вақтини ғанимат билан Расулуллоҳ с.а.в.нинг эътиборларини қозонган экан.

Муҳаммад Фотиҳ (Фатиҳ Меҳмет) Истамбулни кофирлар қўлидан олганида ёши 23 да эди.


Таомини унутган имом

Имом Нававий 500 та китоб ёзганлар. 40 ёшда вафот этганлар. Илмни деб уйланолмаганлар. Шу зот айтган эканлар: «Аллоҳга қасамки, йиқилиб тушмагунимча овқатланмайман ва ухламайман. Чунки вақтни қизғонаман». Оналари овқатни олиб келарканлар-да, ҳазрат китоб ўқиб турган пайтларида оналари оғизларига тиқиб-тиқиб кетавераркан. Бомдодга азон чақирилиб, ҳазрат оналарига: «Онажон, овқатни олиб келдингизми?» десалар, оналари: «Уни кечқурун едириб қўйдим-ку» – дерканлар.


Уйқуга зор халифа

Умри давомида тўйиб ухламаган Ҳазрати Умарнинг гапларини эшитинг:
«Қачон ухлай экан. Кечқурун ухласам Парвардигорнинг ҳақини зое қиламан, кундузи ухласам бандаларнинг ҳақини зое қилиб қўяман-ку».


Бир лаҳзанинг қадри

Имоми Аъзам р.а.нинг шогирдлари, буюк Фақиҳ Абу Юсуф ўлим тўшагида ҳам шогирдларини чақириб, бирон илмий масалани суҳбат қилиб турайлик, деган эканлар.
Шунда шогирдларидан бири: «Ҳазрат, ҳозир масала тортишадиган вақтмас-ку, ўзингиз билан ўзингиз овора бўлсангиз» – деса, шундай жавоб берган эканлар: «Аллоҳ менга берган бир лаҳза қолса ҳам ўша билан бир мусулмонга хизмат қилиб қолсам дейман. Шу лаҳзани қўлдан бой бериб қўймай…»

Буюк ҳофиз, муҳаддис Ибн Ражаб р.а. айтадилар: «Ўз қўлим билан 2000 та китоб ёзганман». Ҳатто кунига 9 та китоб ёзган пайтлари ҳам бўлган экан.
Амр Холид айтади:
«Булар қандайин зотлар эди! Вақтининг қадрини билган мана шундай зотлар сабабли уммат 1300 йил турди. Охирги 100 йилнинг умматлари нима бўлди? Бу замон умматининг дарду ғами уй қуриш бўлди…»


* * *

BIR LAHZANING QADRI

Imomi A’zam r.a.ning shogirdlari, buyuk Faqih Abu Yusuf o’lim to’shagida ham shogirdlarini chaqirib, biron ilmiy masalani suhbat qilib turaylik, degan ekanlar.
Shunda shogirdlaridan biri: “Hazrat, hozir masala tortishadigan vaqtmas-ku, o’zingiz bilan o’zingiz ovora bo’lsangiz” – desa, shunday javob bergan ekanlar: “Alloh menga bergan 1 lahza qolsa ham o’sha bilan bir musulmonga xizmat qilib qolsam deyman. Shu lahzani qo’ldan boy berib qo’ymay…”
Buyuk hofiz, muhaddis Ibn Rajab r.a. aytadilar: “O’z qo’lim bilan 2000 ta kitob yozganman”. Hatto kuniga 9 ta kitob yozgan paytlari ham bo’lgan ekan.
Amr Xolid aytadi:
“Bular qandayin zotlar edi! Vaqtining qadrini bilgan mana shunday zotlar sababli ummat 1300 yil turdi. Oxirgi 100 yilning ummatlari nima bo’ldi? Bu zamon ummatining dardu g’ami uy qurish bo’ldi…”

ENG KO’P KITOB YOZGAN OLIM

Ibn Aqiyl rahmatullohi alayhning birgina “Funun” degan kitoblari 800 mujallad bo’lgan ekan. Odam alayhissalomdan keyin kelgan odamlardan hech biri bunchalik ko’p kitob yozolmagan.

Ibn Aqiyl aytgan ekanlar:
“Hozir yoshim 80 da. Lekin haliyam kitob yozishga himmatim bor. Men sizlar ovqatlangandek ovqatlanmayman. Balki, vaqtimni qizg’onaman. Qattiq nonni suvga solib qo’yib, kitob yozayotgan joyimda yeyaveraman. Astoydil o’tirib yeyishga esa vaqtim yo’q.”

Amr Xolid aytadi:
“Ummati Muhammadiyaning hozirda qoim bo’lishi mana shunday vaqtning qadriga yetadiganlar sababidandir. Agar din bizga o’xshaganlarga qolganda xor bo’lgan bo’lardi.
Umr yashab o’tilgan yillar bilan emas, qilingan ezgu ishlar bilan o’lchanadi…”

ARSH LARZAGA TUSHDI

Sa’d ibn Muoz r.a. 30 yoshda musulmon bo’ldilar. U zot 37 yoshda vafot qilganlarida Rasululloh s.a.v.: “Allohning Arshi Sa’dning o’limidan larzaga tushdi” degan ekanlar. Marhumning tobutini ko’tarib ketayotgan bir sahoba: “Nega uning tobuti juda yengil?” – deb so’raganda, Rasululloh s.a.v.: “Uni farishtalar ko’tarib ketyapti” – degan ekanlar.

Alloh sizdan rozi bo’lsin, ey Sa’d, siz 7 yillik musulmonlik umringizda vaqtdan unumli foydalanaib, oily martabalarga erishdingiz.

Hazrat Usoma ibn Zaydni Rasululloh s.a.v. katta qo’shinga amir qilganlarida yoshi 16 da edi. Vaholanki, bu qo’shinda Abu Bakr siddiq, Umardek (r.a.) zotlar bo’lgan. Demak, Usoma r.a. shu yoshigacha vaqtini g’animat bilan Rasululloh s.a.v.ning e’tiborlarini qozongan ekan.

Muhammad Fotih (Fatih Mehmet) Istambulni kofirlar qo’lidan olganida yoshi 23 da edi.

TAOMINI UNUTGAN IMOM

Imom Navaviy 500 ta kitob yozganlar. 40 yoshda vafot etganlar. Ilmni deb uylanolmaganlar. Shu zot aytgan ekanlar: “Allohga qasamki, yiqilib tushmagunimcha ovqatlanmayman va uxlamayman. Chunki vaqtni qizg’onaman”. Onalari ovqatni olib kelarkanlar-da, hazrat kitob o’qiyverarkanlar, onalari og’izlariga tiqib-tiqib ketaverarkan. Bomdodga azon chaqirilib, hazrat onalariga: “Onajon, ovqatni olib keldingizmi?” desalar, onalari: “Uni kechqurun yedirib qo’ydim-ku” – derkanlar.

UYQUGA ZOR XALIFA

Umri davomida to’yib uxlamagan Hazrati Umarning gaplarini eshiting:
“Qachon uxlay ekan. Kechqurun uxlasam Parvardigorning haqini zoye qilaman, kunduzi uxlasam bandalarning haqini zoye qilib qo’yaman-ku”.

Yorqinjon qori ma‘ruzalari asosida tayyorlandi.

• Олдинги
• Кейинги