Дунё ковушимга сажда қилди

Рукн: Ибрат Чоп этилган: 04.08.2012

Сўнгги бобурий Баҳодиршоҳ замонида яшаган, ҳужжатул-ислом Қосимун Нонутвийнинг олдига Мерад шаҳрининг ҳокими Илоҳийбаҳш катта бир идишда олтин ва пулларни олиб, ҳадя қилгани келибди. Йўлда ўйлабди: «Мен қилгандек ҳадяни у зотга ҳеч ким қилмаган бўлса керак». Шу пайт Қосимун Нонутвий Масжиди Чаттанинг олдида сочларини олдириб ўтирган экан. Ҳоким салом берибди. У зот алик олибдию, лекин унга қарамабди. Илтифот кўрмаган ҳоким мақсадга ўтибди:
— Ҳазрат, сизга бу ҳадяни олиб келган эдим...
— Сенинг ҳадянгни олишга менинг ҳожатим йўқ.
— Сизнинг олишга ҳожатингиз бўлмаса, менинг беришга ҳожатим бор. Савоб олмоқчиман.
— Мен Девбанд мадрасидан 7,5 рупий ойлик оламан. Бу менинг бир ойлик рўзғоримга етади. 8 рупий олиб қўйсам, ярмини нима қиларкинман деб кечаси ухлолмай чиқаман. Сенинг бир қоп пулингни нима қиламан.
Ҳоким кўнглидан ўтказибди: «Ўзи олмаса, шогирдларига бўлиб берса бўлмасмикан?». Шайхул Ислом шу заҳоти дебди:
— Агар сенинг кўнглингда бу пулларни шогирдларга бўлиб бериш бўлса, ўзинг бўлиб берақол. Мен аралашмайман.
Ҳоким шарманда бўлиб, аста масжиддан чиқибди-да, остонада турган шайхнинг ковуши устига барча пулларни тўкиб кетаверибди.
Қосимун Нонутвий масжиддан чиқиб қараса ковушлари йўқ. Пулга умуман эътибор бермай ковушни қидираверибди. Шогирдлари пулларнинг тагидан ковушни топиб бергач, шайх пулларни олинглар ҳам демай кетаверибди.
Миёнжий деган халфаси «наҳот шунча пулгаям қарамадия» деб ҳайрон бўлиб турса, шайх айтган эканлар:
— Одамлар дунё топаман деб ковушда юравериб, ковушлари ейилиб кетяпти. Аммо мен дунё демасдан Худо деганим учун дунё ковушимга сажда қилиб юборди…

* * *

So’nggi boburiy Bahodirshoh zamonida yashagan, hujjatul-islom Qosimun Nonutviyning oldiga Merad shahrining hokimi Ilohiybahsh katta bir idishda oltin va pullarni olib, hadya qilgani kelibdi. Yo’lda o’ylabdi: “Men qilgandek hadyani u zotga hech kim qilmagan bo’lsa kerak”. Shu payt Qosimun Nonutviy Masjidi Chattaning oldida sochlarini oldirib o’tirgan ekan. Hokim salom beribdi. U zot alik olibdiyu, lekin unga qaramabdi. Iltifot ko’rmagan hokim maqsadga o’tibdi:
- Hazrat, sizga bu hadyani olib kelgan edim...
- Sening hadyangni olishga mening hojatim yo’q.
- Sizning olishga hojatingiz bo’lmasa, mening berishga hojatim bor. Savob olmoqchiman.
- Men Devband madrasidan 7,5 rupiy oylik olaman. Bu mening bir oylik ro’zg’orimga yetadi. 8 rupiy olib qo’ysam, yarmini nima qilarkinman deb kechasi uxlolmay chiqaman. Sening bir qop pulingni nima qilaman.
Hokim ko’nglidan o’tkazibdi: “O’zi olmasa, shogirdlariga bo’lib bersa bo’lmasmikan?”. Shayxul Islom shu zahoti debdi:
- Agar sening ko’nglingda bu pullarni shogirdlarga bo’lib berish bo’lsa, o’zing bo’lib beraqol. Men aralashmayman.
Hokim sharmanda bo’lib, asta masjiddan chiqibdi-da, ostonada turgan shayxning kovushi ustiga barcha pullarni to’kib ketaveribdi.
Qosimun Nonutviy masjiddan chiqib qarasa kovushlari yo’q. Pulga umuman e’tibor bermay kovushni qidiraveribdi. Shogirdlari pullarning tagidan kovushni topib bergach, shayx pullarni olinglar ham demay ketaveribdi.   
Miyonjiy degan xalfasi “nahot shuncha pulgayam qaramadiya” deb hayron bo’lib tursa, shayx aytgan ekanlar:
- Odamlar dunyo topaman deb kovushda yuraverib, kovushlari yeyilib ketyapti. Ammo men dunyo demasdan Xudo deganim uchun dunyo kovushimga sajda qilib yubordi…

Yorqinjon qori ma‘ruzalari asosida tayyorlandi.