Икки жуфт қўлқоп

“Энг ибратли ҳаётий ҳикоялар” танловига

Бу воқеа Қуръони каримнинг ўзбекча маънолари “Шарқ юлдузи” журналида босилиши тугаган, 1992 йилда содир бўлган эди. Маъноларни ўқисам ҳам ичига киришга кучсизлик қиладиган,  бўйинбоғ тақиб, попка кўтариб юрадиган пайтларим. Қиш қаттиқ келди. Попкани қўлқопсиз кўтариб юрсам, қўлим совуқдан ачишади. Шундай кунларнинг бирида, қайсидир ташкилотга бориб, қўлқопимни йўқотиб чиқибман. Кўргулик экан, деб бошқасини сотиб олдим. Бир қанча вақт ўтиб, унисини ҳам, худди ўшандагидек вазиятларда йўқотдим. Яна сотиб оламанми, қўлқопсиз юрсам, юра қолай, деган қарорга келдим, лекин бир-икки кунда совуқ жонимдан ўтиб кетди. Шунда, беихтиёр нола қилибман: “Эй, Аллоҳ! Кўриб турибсан, икки жуфт қўлқоп йўқотдим. Мен ҳам ҳеч бўлмаса, бир жуфтини топиб олай!”

Бу гап бир онлик ҳиссиёт маҳсули эди, жиддий айтмаган эдим, лекин, қаранг-ки, бир неча кун ўтиб, қўлқоп топиб олдим...

Шом вақти кирган, автобусда уйга қайтаяпман. Қор ҳафсала билан ёға бошлади. Юнусободдаги бекатимга етиб келганимда қор ер юзини юпқагина қилиб, ёпиб бўлган эди. Атрофда одамлар сийрак. Кўчани кесиб ўтаётганимда, трамвай бекати тугаган жойда, қор остида бир нима қорайиб ётганини пайқаб қолдим. Олиб қарасам, бир жуфт қўлқоп экан. Ка-аттакон! Мотоцикл ҳайдовчилари тақиб юрадиган, бошмолдоқ кирадиган уяси алоҳида, қолган бармоқлар эса, бир ўрага тушгандек бўлгулик халта! Матоси дағалдан дағал! Ҳеч қанақа иссиқни тутмайди, фақат шамолдан тўсиши мумкин, холос. Шунда Аллоҳга қилган нолам ёдимга тушди. Тушдию, “эркалик” билан хитоб қилибман: “Эй, Аллоҳ! Мен бу қўлқопни нима қиламан? Мотоцикл минмасам! Буни кийиб, попкамнинг бандини ҳам ушлолмасам! Манга шу керакмиди?”

Топилмадан хурсанд бўлмасам-да, уни попкамнинг чўнтагига, йўл-йўлакай ўқиладиган газета-журналлар солиб қўйиладиган чўнтагига тиқиб қўйдим-да, йўлимда давом этдим.

Уй (квартира)га келиб, қўлқопни попкамдан чиқариб, иш столимга ташлаган эдим, ўғлим қизиқсиниб олди ва қўлларига кийди, “Зўр-ку! Қаёқдан олдиз?” – деди. “Нимаси зўр экан?” – деб зарда қилдим. Шунда ўғлим қўлини “халта” ичидан чиқариб кўрсатди. Не кўз билан кўрай-ки, унинг панжаси жун ипдан тўқилган, ҳар бир бармоқнинг ўз уяси бор, чиройли қўлқоп ичида эди!

Топиб олганим, йўқотганим каби, икки жуфт экан! Аллоҳ — Эшитгувчи ва Сахий!

Жун қўлқоп кўп қишларда қўлларимни совуқдан асради, Аллоҳга шукрлар қилдим. Энди, орадан шу-унча вақтлар ўтиб, хавф қиламан: “Ахир, ўша қўлқоплар менга ўхшаган бир банданинг буюмлари эди-ку! Демак, бировнинг зарари ҳисобига ҳузур қилиб фойдаланган эканман-да?”

Буёғи қандоқ бўлди, дейман ўзимга. Бир нарса озгина тасалли беради. Ўша қўлқопларни Аллоҳ менга атаб, хоссатан яратган бўлиши мумкин-ку. Одамларнинг кўз олдида ётган харсангтошни туяга айлантириб, ўрнидан турғизган Зот учун икки жуфт қўлқоп нима деган нарса?!

Шундай бўлса ҳам, ҳозирги кунларда кимдир: “Мен ўшанақа қўлқоп йўқотган эдим”, деса, эвазини қайтаришга тайёрман.

Қўлқоп – ўткинчи бир матоҳ. Лекин ўша воқеа менга ибрат бўлди, шекилли, Аллоҳни гўё кўриб турибману, халоскор дўстимга мурожаат қилгандек, ичимда гапириб қўяман, биронта қийинчилик ёки кўнгилсизликни енголмасам, жимгина нола қиламан. Шунда ё шароит менинг фойдамга ўзгариб қолади, ё хаёлимга халоскорона бир фикр келади. Буларни “Аллоҳ ижобат қилди”, дейман ёки “Аллоҳ дилимга солди”, дея қабул қиламан ва яна шукроналар айтаман.

Қудрат Дўстмуҳаммад

2016 йил, 25 июн

* * *

Bu voqea Qur’oni karimning o‘zbekcha ma’nolari “Sharq yulduzi” jurnalida bosilishi tugagan, 1992 yilda sodir bo‘lgan edi. Ma’nolarni o‘qisam ham ichiga kirishga kuchsizlik qiladigan,  bo‘yinbog‘ taqib, popka ko‘tarib yuradigan paytlarim. Qish qattiq keldi. Popkani qo‘lqopsiz ko‘tarib yursam, qo‘lim sovuqdan achishadi. Shunday kunlarning birida, qaysidir tashkilotga borib, qo‘lqopimni yo‘qotib chiqibman. Ko‘rgulik ekan, deb boshqasini sotib oldim. Bir qancha vaqt o‘tib, unisini ham, xuddi o‘shandagidek vaziyatlarda yo‘qotdim. Yana sotib olamanmi, qo‘lqopsiz yursam, yura qolay, degan qarorga keldim, lekin bir-ikki kunda sovuq jonimdan o‘tib ketdi. Shunda, beixtiyor nola qilibman: “Ey, Alloh! Ko‘rib turibsan, ikki juft qo‘lqop yo‘qotdim. Men ham hech bo‘lmasa, bir juftini topib olay!”

Bu gap bir onlik hissiyot mahsuli edi, jiddiy aytmagan edim, lekin, qarang-ki, bir necha kun o‘tib, qo‘lqop topib oldim...

Shom vaqti kirgan, avtobusda uyga qaytayapman. Qor hafsala bilan yog‘a boshladi. Yunusoboddagi bekatimga yetib kelganimda qor yer yuzini yupqagina qilib, yopib bo‘lgan edi. Atrofda odamlar siyrak. Ko‘chani kesib o‘tayotganimda, tramvay bekati tugagan joyda, qor ostida bir nima qorayib yotganini payqab qoldim. Olib qarasam, bir juft qo‘lqop ekan. Ka-attakon! Mototsikl haydovchilari taqib yuradigan, boshmoldoq kiradigan uyasi alohida, qolgan barmoqlar esa, bir o‘raga tushgandek bo‘lgulik xalta! Matosi dag‘aldan dag‘al! Hech qanaqa issiqni tutmaydi, faqat shamoldan to‘sishi mumkin, xolos. Shunda Allohga qilgan nolam yodimga tushdi. Tushdiyu, “erkalik” bilan xitob qilibman: “Ey, Alloh! Men bu qo‘lqopni nima qilaman? Mototsikl minmasam! Buni kiyib, popkamning bandini ham ushlolmasam! Manga shu kerakmidi?”

Topilmadan xursand bo‘lmasam-da, uni popkamning cho‘ntagiga, yo‘l-yo‘lakay o‘qiladigan gazeta-jurnallar solib qo‘yiladigan cho‘ntagiga tiqib qo‘ydim-da, yo‘limda davom etdim.

Uy (kvartira)ga kelib, qo‘lqopni popkamdan chiqarib, ish stolimga tashlagan edim, o‘g‘lim qiziqsinib oldi va qo‘llariga kiydi, “Zo‘r-ku! Qayoqdan oldiz?” – dedi. “Nimasi zo‘r ekan?” – deb zarda qildim. Shunda o‘g‘lim qo‘lini “xalta” ichidan chiqarib ko‘rsatdi. Ne ko‘z bilan ko‘ray-ki, uning panjasi jun ipdan to‘qilgan, har bir barmoqning o‘z uyasi bor, chiroyli qo‘lqop ichida edi!

Topib olganim, yo‘qotganim kabi, ikki juft ekan! Alloh — Eshitguvchi va Saxiy!

Jun qo‘lqop ko‘p qishlarda qo‘llarimni sovuqdan asradi, Allohga shukrlar qildim. Endi, oradan shu-uncha vaqtlar o‘tib, xavf qilaman: “Axir, o‘sha qo‘lqoplar menga o‘xshagan bir bandaning buyumlari edi-ku! Demak, birovning zarari hisobiga huzur qilib foydalangan ekanman-da?”

Buyog‘i qandoq bo‘ldi, deyman o‘zimga. Bir narsa ozgina tasalli beradi. O‘sha qo‘lqoplarni Alloh menga atab, xossatan yaratgan bo‘lishi mumkin-ku. Odamlarning ko‘z oldida yotgan xarsangtoshni tuyaga aylantirib, o‘rnidan turg‘izgan Zot uchun ikki juft qo‘lqop nima degan narsa?!

Shunday bo‘lsa ham, hozirgi kunlarda kimdir: “Men o‘shanaqa qo‘lqop yo‘qotgan edim”, desa, evazini qaytarishga tayyorman.

Qo‘lqop – o‘tkinchi bir matoh. Lekin o‘sha voqea menga ibrat bo‘ldi, shekilli, Allohni go‘yo ko‘rib turibmanu, xaloskor do‘stimga murojaat qilgandek, ichimda gapirib qo‘yaman, bironta qiyinchilik yoki ko‘ngilsizlikni yengolmasam, jimgina nola qilaman. Shunda yo sharoit mening foydamga o‘zgarib qoladi, yo xayolimga xaloskorona bir fikr keladi. Bularni “Alloh ijobat qildi”, deyman yoki “Alloh dilimga soldi”, deya qabul qilaman va yana shukronalar aytaman.

Qudrat Do‘stmuhammad

2016 yil, 25 iyun

• Олдинги
• Кейинги