Энг ёқимли ва энг ёқимсиз...

Рукн: Ибрат Чоп этилган: 16.03.2016

Луқмони ҳаким занжи қул эди. Бир яхши одам уни хизматкорликка сотиб олди. Луқмон бир қанча вақт хожасига хизмат қилиб юрди. Хожаси бир куни унинг оқиллигини синаб кўриш учун қўй сўйиб, энг ёқимли жойни олиб кел, — деди.
Луқмони ҳаким қўйни сўйиб, унинг юрагини ва тилини кесиб келди.
Бир неча кундан сўнг хожа қулига яна бир қўйни сўйиб, энг ёқимсиз жойни олиб кел, деб буюрди.
Луқмони ҳаким қўйни сўйиб, яна унинг юраги ва тилини олиб келди. Хожаси ҳайрон бўлиб:
— Бу ишингни қандай тушуниш керак? — деб сўради.
Луқмони ҳаким жавоб берди:
— Дунёда энг ширин нарса — покиза юрак ва ширинсўз тилдир.
Дунёда энг ёқимсиз нарса — бемеҳр, тош юрак ва иғвогар тилдир.

* * *

Донишманд Жолинус йўлда бир чиройли йигитни учратибди. Унга бир неча савол берган экан, йигит қўпол жавоб берибди.
Жолинус ҳаким ўзича:
— Жомнинг сирти олтин экану, ичи мис экан, — дебди.

Муҳаммад Ибн Сулаймоннинг “Қиссату-л-уламо” асаридан Маҳкам Маҳмуд таржимаси

* * *

Luqmoni hakim zanji qul edi. Bir yaxshi odam uni xizmatkorlikka sotib oldi. Luqmon bir qancha vaqt xojasiga xizmat qilib yurdi. Xojasi bir kuni uning oqilligini sinab ko‘rish uchun qo‘y so‘yib, eng yoqimli joyni olib kel, — dedi.
Luqmoni hakim qo‘yni so‘yib, uning yuragini va tilini kesib keldi.
Bir necha kundan so‘ng xoja quliga yana bir qo‘yni so‘yib, eng yoqimsiz joyni olib kel, deb buyurdi.
Luqmoni hakim qo‘yni so‘yib, yana uning yuragi va tilini olib keldi. Xojasi hayron bo‘lib:
— Bu ishingni qanday tushunish kerak? — deb so‘radi.
Luqmoni hakim javob berdi:
— Dunyoda eng shirin narsa — pokiza yurak va shirinso‘z tildir.
Dunyoda eng yoqimsiz narsa — bemehr, tosh yurak va ig‘vogar tildir.

* * *

Donishmand Jolinus yo‘lda bir chiroyli yigitni uchratibdi. Unga bir necha savol bergan ekan, yigit qo‘pol javob beribdi.
Jolinus hakim o‘zicha:
— Jomning sirti oltin ekanu, ichi mis ekan, — debdi.

Muhammad Ibn Sulaymonning “Qissatu-l-ulamo” asaridan Mahkam Mahmud tarjimasi